Γενναία μείωση φόρου το 2020: Έρχεται νομοσχέδιο για ελάφρυνση ασφαλισμένων και συνταξιούχων
Mε... καροτσάκια θα πρέπει να μεταφέρουν οι υπάλληλοι της Βουλής το φορολογικό πολυνομοσχέδιο, καθώς ο χαρακτηρισμός «μαμούθ» είναι μάλλον συντηρητικός για να περιγράψει το νομοθέτημα που ετοιμάζεται να φέρει το υπουργείο Οικονομικών μέσα στις επόμενες ημέρες. Οι πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι, αν δεν γίνουν συγχωνεύσεις διατάξεων, το νομοσχέδιο μπορεί να ξεπεράσει τα 120 άρθρα.
Πέρα από τα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις, όπως, για παράδειγμα, η απλοποίηση και η διεύρυνση του πλαισίου για την Golden Visa, το ενδιαφέρον μισθωτών, συνταξιούχων, ελεύθερων επαγγελματιών αλλά και επιχειρηματιών στρέφεται αναμφίβολα στις πρώτες ελαφρύνσεις του φόρου εισοδήματος, οι οποίες υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τις πρώτες μειώσεις φόρου που θα δουν μεταμνημονιακά τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, καθώς με την υπογραφή του 3ου Μνημονίου το 2015 δεν ήρθησαν απλώς όλες οι προγραμματισμένες μειώσεις στην έκτακτη εισφορά και τη φορολογική κλίμακα, αλλά επιβλήθηκαν νέοι φόροι, απολύτως δυσβάσταχτοι για τη μεσαία τάξη ενώ ταυτόχρονα ναρκοθέτησαν την παραγωγική βάση της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι φόροι και εισφορές έφτασαν πέρυσι στο 41,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 7 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες από το ξέσπασμα της κρίσης.
Ξεκινώντας από τα φυσικά πρόσωπα, η εισαγωγή νέου, χαμηλού συντελεστή 9% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του αφορολογήτου στα σημερινά επίπεδα των 8.636 ευρώ -παρά τις Κασσάνδρες που «έβλεπαν» μείωσή του- φέρνει χαμόγελα σε μισθωτούς και συνταξιούχους, ειδικά σε εκείνους με εισοδήματα έως 1.000 - 1.100 ευρώ τον μήνα, καθώς αυτοί θα έχουν τη μεγαλύτερη ελάφρυνση. Έτσι, σε πείσμα όσων υποστηρίζουν ότι οι φοροελαφρύνσεις ευνοούν τους... έχοντες, τα οφέλη διαχέονται κυρίως σε εισοδήματα έως 15.000 ευρώ.
Ωφελημένα θα είναι και τα μικρομεσαία εισοδήματα, αν και όσο ανεβαίνει ο πήχης τόσο περιορίζονται οι μειώσεις φόρου. Είναι εν-δεικτικό ότι μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ θα έχει 17 ευρώ μικρότερο φορολογικό βάρος, όσο και ο αντίστοιχος μισθωτός των 50.000 ευρώ. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το επόμενο μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή η προοδευτικότερη μείωση των βαρών και η διάχυση των ελαφρύνσεων στα μεσαία στρώματα, τα οποία επί του παρόντος «βλέπουν» διαφορά κυρίως από τις μειώσεις του ΕΝΦΙΑ.
Οι ελαφρύνσεις στα μικρομεσαία εισοδήματα είναι μεγαλύτερες, εφόσον πρόκειται για οικογένειες με παιδιά. Εδώ έγινε ο πρώτος, αναγκαστικός συμβιβασμός του οικονομικού επιτελείου με τους θεσμούς, προκειμένου να «περάσει» το πακέτο των φοροελαφρύνσεων. Μια από τις βασικές εξαγγελίες ήταν η προσαύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, ωστόσο για το 1 παιδί αυτή η προσαύξηση είναι 364 ευρώ, δηλαδή 9.000 ευρώ, ενώ σε σύγκριση με το ισχύον αφορολόγητο η προσαύξηση είναι 137 ευρώ.
Από εκεί και πέρα, όμως, το 1.000άρικο ισχύ-ει κι έτσι για 2 παιδιά διαμορφώνεται σε 10.000 ευρώ, αντί 9.090 ευρώ σήμερα, για 3 παιδιά σε 11.000 ευρώ αντί 9.545 ευρώ σήμερα και σε 12.000 ευρώ για 4 παιδιά. Ωστόσο πάνω από 420.000 μισθωτοί και συνταξιούχοι με 1 παιδί δεν θα έχουν την παραμικρή ελάφρυνση για εισόδημα από 20.000 ευρώ και πάνω.
Στους... παραπονούμενους θα μπορούσε να εντάξει κανείς και περίπου 1,5 εκατομμύριο φορολογουμένους που έχουν εισόδημα (και) από ακίνητα, καθώς η σχετική φορολογική κλίμακα παραμένει αμετάβλητη. Ο αντίλογος είναι, βέβαια, ότι γι’ αυτούς προκύπτει όφελος, και μάλιστα σημαντικό, από την κατά 22% μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ, με ορθάνοικτο «παράθυρο» για νέα μείωση 8%-10% και το 2020, εάν επιβεβαιωθούν οι υπολογισμοί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) για μεγαλύτερο πλεόνασμα από αυτό που προβλέπει επισήμως ο Προϋπολογισμός. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, περίπου 1,3 εκατ. φορολογούμενοι, με αξία ακίνητης περιουσίας από 80.000 έως 200.000 ευρώ, είδαν ήδη μείωση του ΕΝΦΙΑ από 90 μέχρι 170 ευρώ.
Οι μεγάλοι κερδισμένοι των αλλαγών στη φορολογική κλίμακα είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς ο νέος συντελεστής 9% «σβήνει» φόρο έως 1.300 ευρώ για τη συντριπτική τους πλειονότητα, με δεδομένο ότι ο συνδυασμός υψηλής φορολογίας και εισφορών των προηγούμενων ετών «έσπρωξε» χιλιάδες αυτοαπασχολουμένους να δηλώνουν καθαρά έσοδα μικρότερα από 10.000 ευρώ. Αυτή εί-ναι, όμως, η πρώτη ανάγνωση, καθώς το οικονομικό επιτελείο αντιμετωπίζει... σφαιρικά το θέμα των ελεύθερων επαγγελματιών.
Κατ’ αρχάς, η υποχρέωση ηλεκτρονικών πληρωμών στο 30% των φορολογούμενων εισοδημάτων καλύπτει πλέον και τους επαγγελματίες. Έτσι, όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των επίμαχων διατάξεων, θα φανεί πώς ακριβώς θα «χτίζουν» αυτό το 30% οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή αν θα εξαντλείται στις επαγγελματικές τους δαπάνες ή αν θα αφορά τις προσωπικές τους δαπάνες.
Επιπλέον, στη... «ζυγαριά» θα μπουν λίαν συντόμως οι νέες ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες θα είναι ελαφρώς υψηλότερες για όσους σήμερα δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα και καταβάλλουν εισφορές συνδεδεμένες με τον κατώτατο μισθό. Από τα συναρμόδια υπουργεία καθησυχάζουν, πάντως, ότι το τελικό ισοζύγιο φόρων-εισφορών δεν θα είναι επιβαρυντικό για τους επαγγελματίες.
Ακόμα μια ασφαλιστική δικλίδα που θα τεθεί σε συνεργασία με την ΑΑ∆Ε είναι η διενέργεια νέου τύπου ελέγχων, κυρίως ηλεκτρονικών, έτσι ώστε να περιοριστεί η παραβατικότητα ειδικά σε κλάδους όπου η φοροδιαφυγή φτάνει ή ξεπερνά το 50%.
Ελαφρύνσεις άνω των 610 εκατ. ευρώ θα έχουν οι επιχειρήσεις και αυτό είναι συνειδητή επιλογή του ίδιου του πρωθυπουργού, καθώς ανάπτυξη χωρίς παραγωγικό ιστό δεν υπάρχει.
Η εφάπαξ μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 24%, όπως και η μείωση στα μερίσματα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες θα ισχύσουν αναδρομικά από την εφετινή χρήση και αυτή ήταν η μεγάλη έκπληξη της κυβέρνησης με το «καλημέρα». Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η ελάφρυνση του φόρου δεν αφορά μόνο μεγάλες Ανώνυμες Εταιρείες ή ΕΠΕ, αλλά ακόμα και τις μικρές ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες εταιρείες, που άντεξαν στην κρίση και τη φορολογική επιδρομή των τελευταίων ετών. Το... κερασάκι στην τούρτα είναι η μείωση της προκαταβολής φόρου, από εφέτος κιόλας, που «φρόντισε» η προηγούμενη κυβέρνηση να ανεβάσει στο 100%, προκαλώντας ασφυξία ακόμα και σε εκείνους που είχαν επιβιώσει από τη μεγάλη κρίση. Το πρώτο βήμα θα γίνει με μείωση της προκαταβολής στο 95% και θα πρέπει να γίνει σαφές ότι αφορά όσους δηλώνουν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Μέσα στον Νοέμβριο θα γίνει επανεκκαθάριση με τα μειωμένα ποσοστά προκαταβολής και το όφελος θα φανεί στην τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος.
Πέρα από τα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις, όπως, για παράδειγμα, η απλοποίηση και η διεύρυνση του πλαισίου για την Golden Visa, το ενδιαφέρον μισθωτών, συνταξιούχων, ελεύθερων επαγγελματιών αλλά και επιχειρηματιών στρέφεται αναμφίβολα στις πρώτες ελαφρύνσεις του φόρου εισοδήματος, οι οποίες υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τις πρώτες μειώσεις φόρου που θα δουν μεταμνημονιακά τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, καθώς με την υπογραφή του 3ου Μνημονίου το 2015 δεν ήρθησαν απλώς όλες οι προγραμματισμένες μειώσεις στην έκτακτη εισφορά και τη φορολογική κλίμακα, αλλά επιβλήθηκαν νέοι φόροι, απολύτως δυσβάσταχτοι για τη μεσαία τάξη ενώ ταυτόχρονα ναρκοθέτησαν την παραγωγική βάση της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι φόροι και εισφορές έφτασαν πέρυσι στο 41,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 7 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες από το ξέσπασμα της κρίσης.
ΧΑΜΟΓΕΛΑ
Ξεκινώντας από τα φυσικά πρόσωπα, η εισαγωγή νέου, χαμηλού συντελεστή 9% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του αφορολογήτου στα σημερινά επίπεδα των 8.636 ευρώ -παρά τις Κασσάνδρες που «έβλεπαν» μείωσή του- φέρνει χαμόγελα σε μισθωτούς και συνταξιούχους, ειδικά σε εκείνους με εισοδήματα έως 1.000 - 1.100 ευρώ τον μήνα, καθώς αυτοί θα έχουν τη μεγαλύτερη ελάφρυνση. Έτσι, σε πείσμα όσων υποστηρίζουν ότι οι φοροελαφρύνσεις ευνοούν τους... έχοντες, τα οφέλη διαχέονται κυρίως σε εισοδήματα έως 15.000 ευρώ.
Ωφελημένα θα είναι και τα μικρομεσαία εισοδήματα, αν και όσο ανεβαίνει ο πήχης τόσο περιορίζονται οι μειώσεις φόρου. Είναι εν-δεικτικό ότι μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ θα έχει 17 ευρώ μικρότερο φορολογικό βάρος, όσο και ο αντίστοιχος μισθωτός των 50.000 ευρώ. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το επόμενο μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή η προοδευτικότερη μείωση των βαρών και η διάχυση των ελαφρύνσεων στα μεσαία στρώματα, τα οποία επί του παρόντος «βλέπουν» διαφορά κυρίως από τις μειώσεις του ΕΝΦΙΑ.
Οι ελαφρύνσεις στα μικρομεσαία εισοδήματα είναι μεγαλύτερες, εφόσον πρόκειται για οικογένειες με παιδιά. Εδώ έγινε ο πρώτος, αναγκαστικός συμβιβασμός του οικονομικού επιτελείου με τους θεσμούς, προκειμένου να «περάσει» το πακέτο των φοροελαφρύνσεων. Μια από τις βασικές εξαγγελίες ήταν η προσαύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, ωστόσο για το 1 παιδί αυτή η προσαύξηση είναι 364 ευρώ, δηλαδή 9.000 ευρώ, ενώ σε σύγκριση με το ισχύον αφορολόγητο η προσαύξηση είναι 137 ευρώ.
Από εκεί και πέρα, όμως, το 1.000άρικο ισχύ-ει κι έτσι για 2 παιδιά διαμορφώνεται σε 10.000 ευρώ, αντί 9.090 ευρώ σήμερα, για 3 παιδιά σε 11.000 ευρώ αντί 9.545 ευρώ σήμερα και σε 12.000 ευρώ για 4 παιδιά. Ωστόσο πάνω από 420.000 μισθωτοί και συνταξιούχοι με 1 παιδί δεν θα έχουν την παραμικρή ελάφρυνση για εισόδημα από 20.000 ευρώ και πάνω.
ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΑ
Στους... παραπονούμενους θα μπορούσε να εντάξει κανείς και περίπου 1,5 εκατομμύριο φορολογουμένους που έχουν εισόδημα (και) από ακίνητα, καθώς η σχετική φορολογική κλίμακα παραμένει αμετάβλητη. Ο αντίλογος είναι, βέβαια, ότι γι’ αυτούς προκύπτει όφελος, και μάλιστα σημαντικό, από την κατά 22% μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ, με ορθάνοικτο «παράθυρο» για νέα μείωση 8%-10% και το 2020, εάν επιβεβαιωθούν οι υπολογισμοί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) για μεγαλύτερο πλεόνασμα από αυτό που προβλέπει επισήμως ο Προϋπολογισμός. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, περίπου 1,3 εκατ. φορολογούμενοι, με αξία ακίνητης περιουσίας από 80.000 έως 200.000 ευρώ, είδαν ήδη μείωση του ΕΝΦΙΑ από 90 μέχρι 170 ευρώ.
Οι μεγάλοι κερδισμένοι των αλλαγών στη φορολογική κλίμακα είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς ο νέος συντελεστής 9% «σβήνει» φόρο έως 1.300 ευρώ για τη συντριπτική τους πλειονότητα, με δεδομένο ότι ο συνδυασμός υψηλής φορολογίας και εισφορών των προηγούμενων ετών «έσπρωξε» χιλιάδες αυτοαπασχολουμένους να δηλώνουν καθαρά έσοδα μικρότερα από 10.000 ευρώ. Αυτή εί-ναι, όμως, η πρώτη ανάγνωση, καθώς το οικονομικό επιτελείο αντιμετωπίζει... σφαιρικά το θέμα των ελεύθερων επαγγελματιών.
Κατ’ αρχάς, η υποχρέωση ηλεκτρονικών πληρωμών στο 30% των φορολογούμενων εισοδημάτων καλύπτει πλέον και τους επαγγελματίες. Έτσι, όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των επίμαχων διατάξεων, θα φανεί πώς ακριβώς θα «χτίζουν» αυτό το 30% οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή αν θα εξαντλείται στις επαγγελματικές τους δαπάνες ή αν θα αφορά τις προσωπικές τους δαπάνες.
Επιπλέον, στη... «ζυγαριά» θα μπουν λίαν συντόμως οι νέες ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες θα είναι ελαφρώς υψηλότερες για όσους σήμερα δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα και καταβάλλουν εισφορές συνδεδεμένες με τον κατώτατο μισθό. Από τα συναρμόδια υπουργεία καθησυχάζουν, πάντως, ότι το τελικό ισοζύγιο φόρων-εισφορών δεν θα είναι επιβαρυντικό για τους επαγγελματίες.
Ηλεκτρονικοί έλεγχοι κατά της φοροδιαφυγής
Ακόμα μια ασφαλιστική δικλίδα που θα τεθεί σε συνεργασία με την ΑΑ∆Ε είναι η διενέργεια νέου τύπου ελέγχων, κυρίως ηλεκτρονικών, έτσι ώστε να περιοριστεί η παραβατικότητα ειδικά σε κλάδους όπου η φοροδιαφυγή φτάνει ή ξεπερνά το 50%.
Ελαφρύνσεις άνω των 610 εκατ. ευρώ θα έχουν οι επιχειρήσεις και αυτό είναι συνειδητή επιλογή του ίδιου του πρωθυπουργού, καθώς ανάπτυξη χωρίς παραγωγικό ιστό δεν υπάρχει.
Η εφάπαξ μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 24%, όπως και η μείωση στα μερίσματα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες θα ισχύσουν αναδρομικά από την εφετινή χρήση και αυτή ήταν η μεγάλη έκπληξη της κυβέρνησης με το «καλημέρα». Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η ελάφρυνση του φόρου δεν αφορά μόνο μεγάλες Ανώνυμες Εταιρείες ή ΕΠΕ, αλλά ακόμα και τις μικρές ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες εταιρείες, που άντεξαν στην κρίση και τη φορολογική επιδρομή των τελευταίων ετών. Το... κερασάκι στην τούρτα είναι η μείωση της προκαταβολής φόρου, από εφέτος κιόλας, που «φρόντισε» η προηγούμενη κυβέρνηση να ανεβάσει στο 100%, προκαλώντας ασφυξία ακόμα και σε εκείνους που είχαν επιβιώσει από τη μεγάλη κρίση. Το πρώτο βήμα θα γίνει με μείωση της προκαταβολής στο 95% και θα πρέπει να γίνει σαφές ότι αφορά όσους δηλώνουν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Μέσα στον Νοέμβριο θα γίνει επανεκκαθάριση με τα μειωμένα ποσοστά προκαταβολής και το όφελος θα φανεί στην τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος.
