Οι προτάσεις του ΣΕΒ για την αντιμετώπιση του brain drain
Επίδομα μετεγκατάστασης, επιδότηση μισθού ή εργοδοτικών εισφορών για την πρόσληψη Ελλήνων με αποδεδειγμένη εργασιακή εμπειρία στο εξωτερικό και ειδικό καθεστώς μειωμένης φορολόγησης για φυσικά πρόσωπα που εγκαθίστανται ως φορολογικοί κάτοικοι και συνάπτουν σύμβαση εξαρτημένης εργασίας στην Ελλάδα, προτείνει μεταξύ άλλων ο ΣΕΒ για την αντιμετώπιση του «brain drain», δηλαδή της μαζικής φυγής επιστημόνων με υψηλού επιπέδου προσόντα και δεξιότητες στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία την περίοδο 2008-2017 έφυγαν από τη χώρα περίπου 500.000 νέοι και ικανοί άνθρωποι, δηλαδή το 4,6% του συνολικού της πληθυσμού. Οι περισσότεροι κυρίως προς ένα μικρό αριθμό Ευρωπαϊκών χωρών, με προεξάρχουσα τη Γερμανία που φαίνεται ότι απορροφά σχεδόν τους μισούς εξ’ αυτών, αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία. Ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι το brain drain δεν είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. «Αντανακλά και τις ευρύτερες παραγωγικές και διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας, που δυσκολεύουν τη δημιουργία ποιοτικών και καλά αμειβομένων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Σε αυτές, προστίθενται παράγοντες όπως η έλλειψη αξιοκρατίας, η διαφθορά, οι χαμηλής ποιότητας κοινωνικές παροχές και το κακό εργασιακό περιβάλλον σε αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις», τονίζεται σε σχετική έρευνα. «Η ανάσχεση της τάσης αυτής πόσο μάλλον η αντιστροφή της πρέπει να γίνει εθνικός στόχος, ενόψει των μεγάλων προκλήσεων της εποχής, καθώς οι γνώσεις και δεξιότητές τους αποτελούν σημαντικό εφόδιο για τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας».
Οι παρεμβάσεις που προτείνει ο Σύνδεσμος είναι αφενός η αύξηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ και αφετέρου:
1. Δράσεις για την παρακίνηση επιστροφής Ελλήνων υψηλών προσόντων που βρίσκονται στο εξωτερικό.
2. Δράσεις για την ανάσχεση των μαζικών εκροών του ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων από την Ελλάδα προς το εξωτερικό.
3. Οριζόντιες δράσεις για τη διακράτηση όσο και την παρακίνηση επιστροφής με προτεραιότητα, την άρση της υπερφορολόγησης της παραγωγικής εργασίας και την μείωση του υψηλού μη μισθολογικού κόστους αυτής.
4. Δράσεις διασύνδεσης των Ελλήνων του εξωτερικού με την εγχώρια επιχειρηματική και ερευνητική κοινότητα.
5. Δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού παρακολούθησης και σχεδιασμού πολιτικών για την αντιμετώπιση του brain drain.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία την περίοδο 2008-2017 έφυγαν από τη χώρα περίπου 500.000 νέοι και ικανοί άνθρωποι, δηλαδή το 4,6% του συνολικού της πληθυσμού. Οι περισσότεροι κυρίως προς ένα μικρό αριθμό Ευρωπαϊκών χωρών, με προεξάρχουσα τη Γερμανία που φαίνεται ότι απορροφά σχεδόν τους μισούς εξ’ αυτών, αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία. Ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι το brain drain δεν είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. «Αντανακλά και τις ευρύτερες παραγωγικές και διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας, που δυσκολεύουν τη δημιουργία ποιοτικών και καλά αμειβομένων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Σε αυτές, προστίθενται παράγοντες όπως η έλλειψη αξιοκρατίας, η διαφθορά, οι χαμηλής ποιότητας κοινωνικές παροχές και το κακό εργασιακό περιβάλλον σε αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις», τονίζεται σε σχετική έρευνα. «Η ανάσχεση της τάσης αυτής πόσο μάλλον η αντιστροφή της πρέπει να γίνει εθνικός στόχος, ενόψει των μεγάλων προκλήσεων της εποχής, καθώς οι γνώσεις και δεξιότητές τους αποτελούν σημαντικό εφόδιο για τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας».
Οι παρεμβάσεις που προτείνει ο Σύνδεσμος είναι αφενός η αύξηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ και αφετέρου:
1. Δράσεις για την παρακίνηση επιστροφής Ελλήνων υψηλών προσόντων που βρίσκονται στο εξωτερικό.
2. Δράσεις για την ανάσχεση των μαζικών εκροών του ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων από την Ελλάδα προς το εξωτερικό.
3. Οριζόντιες δράσεις για τη διακράτηση όσο και την παρακίνηση επιστροφής με προτεραιότητα, την άρση της υπερφορολόγησης της παραγωγικής εργασίας και την μείωση του υψηλού μη μισθολογικού κόστους αυτής.
4. Δράσεις διασύνδεσης των Ελλήνων του εξωτερικού με την εγχώρια επιχειρηματική και ερευνητική κοινότητα.
5. Δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού παρακολούθησης και σχεδιασμού πολιτικών για την αντιμετώπιση του brain drain.
