Αυτή είναι η νέα οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη
Η Νορβηγία δεν χρειάζεται να δανειστεί προκειμένου το κράτος να στηρίξει τα εισοδήματα των πολιτών της, να θεραπεύσει τις οικονομικές πληγές του κορονοϊού ή να ενισχύσει την ανάκαμψη μετά την κρίση. Δεν χρειάζεται να διαπραγματευτεί με κανένα οργανισμό, να υποβάλει πρόγραμμα επενδύσεων, να υπογράψει μνημόνιο για να εξασφαλίσει εισροές και επενδύσεις που θα τονώσουν την οικονομία της. Δεν έχει ανάγκη κανέναν.
Όταν έρχονται τα δύσκολα, απλώς πηγαίνει στον τραπεζικό της λογαριασμό – τον μεγαλύτερο τραπεζικό λογαριασμό αυτού του είδους στον πλανήτη. Το Ταμείο Πετρελαίου, με υπόλοιπο περίπου 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ έχει περιθώρια για πολλές αναλήψεις.
Το νορβηγικό «Ταμείο Ανάκαμψης»
Η κυβέρνηση του Όσλο ανακοίνωσε ότι θα «τραβήξει» επιπλέον 40 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021 από το Ταμείο Πετρελαίου, για να ενισχύσει τις δημοσιονομικές δαπάνες. Έρχονται να προστεθούν στα περίπου 37 δισεκατομμύρια «ανάληψης» που έκανε πέρσι.
Στα σχεδόν δύο χρόνια της πανδημίας δηλαδή, το σκανδιναβικό έθνος των 5,4 εκατομμυρίων ψυχών, θα έχει έξτρα ενίσχυση σχεδόν 80 δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση.
Για σύγκριση, η Ελλάδα με τον διπλάσιο πληθυσμό θα πάρει από την ΕΕ λιγότερα από 30 δισ. για τέσσερα χρόνια. Και είναι από τις πλέον ωφελημένες (αναλογικά με το μέγεθος της) χώρες από την ευρωπαϊκή ενίσχυση.
Αν η Ελλάδα ήταν Νορβηγία θα μπορούσε να «ρίξει» περισσότερα από 160 δισεκατομμύρια δολάρια τη διετία 2020-2021. Χωρίς επιχορηγήσεις ή δάνεια από την ΕΕ, χωρίς εκδόσεις ομολόγων, αλλά από τις αποταμιεύσεις της.
Αλλιώς: Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούσε να διαθέσει κατά κεφαλήν αντίστοιχα χρήματα με τη Νορβηγία σε δημοσιονομικές δαπάνες, θα έπρεπε να κινητοποιήσει το 2020 και το 2021… 6,7 τρισεκατομμύρια ευρώ. Εννιά φορές το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.
Καμία χώρα δεν έχει τη δυνατότητα της νορβηγικής απλοχεριάς με τις δικές της δυνάμεις. Ούτε καν οι πλούσιες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες του Περσικού, που βασανίζονται από τα δικά τους εσωτερικά, θεμελιώδη προβλήματα. Ούτε καν οι οικονομικές υπερδυνάμεις – οι ΗΠΑ ή η Κίνα.
Το μυστικό της νορβηγικής Νιρβάνα… δεν είναι και τόσο μυστικό: «Το Κυβερνητικό Ταμείο Συνταξιοδότησης Global», όπως είναι το επίσημο όνομά του από το 1990, γεννήθηκε το 1969 όταν βρέθηκε πετρέλαιο στα ανοιχτά των Νορβηγικών ακτών, στη Βόρεια Θάλασσα.
Η ίδρυση του ταμείου είναι ένα μνημείο συλλογικής υπευθυνότητας και πρόνοιας για το μέλλον, ένας ύμνος στην αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών: Έγινε ο κρατικός κουμπαράς των τυχερών Νορβηγών, προκειμένου να επωφεληθούν από τη βροχή πετροδολαρίων και οι μελλοντικές γενιές.
Οι αγέννητοι Νορβηγοί θα βρουν αποταμιεύσεις των γονιών τους, όταν ουσιαστικά όλες οι υπόλοιπες χώρες (και οι πλούσιες) δανείζονται σήμερα χρεώνοντας τις επόμενες γενιές. Οι σημερινοί Νορβηγοί έχουν τη δυνατότητα να δουν το υπόλοιπο των εθνικών αποταμιεύσεων real-time πατώντας τη σελίδα https://www.nbim.no/en/.
Σε κάθε Νορβηγό αντιστοιχούν, με τη γέννησή του, 200.000 ευρώ αποταμιεύσεων – σε κάθε Έλληνα, 35.000 ευρώ χρέους.
Ο μεγαλύτερος μέτοχος του πλανήτη
Το νορβηγικό ταμείο επενδύει σε μετοχές στα χρηματιστήρια όλου του πλανήτη. Κατέχει το 1,4% όλων των μετοχών που υπάρχουν στον κόσμο, είναι ο μεγαλύτερος μεμονωμένος μέτοχος.
Από το 2020, το ταμείο που οφείλει την ύπαρξη του σε αυτή του πετρελαίου, έχει αποσυρθεί από τις επενδύσεις στον πετρελαϊκό τομέα. Άλλη μια ένδειξη μακροπρόθεσμου προγραμματισμού και αργής προσαρμογής σε μια νέα κατάσταση που έρχεται σιγά-σιγά.
Η μοίρα της Νορβηγίας σφραγίστηκε από ένα «πρώτο λαχνό»: τον εντοπισμό εύκολα εξορύξιμου πετρελαίου σε μια μη διαφιλονικούμενη, δική της περιοχή.
Αλλά η καλή της μοίρα εξασφαλίσθηκε από το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» των Νορβηγών πολιτικών, που έδειξαν πρωτοβουλία και αυτοπειθαρχία για χρόνια και αντιστάθηκαν στην εύκολη λύση να χρηματοδοτούν κάθε προϋπολογισμό με τα έσοδα του πετρελαίου.
Τελικά, οι χώρες έχουν τους πολιτικούς που τους ταιριάζουν. Τα ωφελήματα φαίνονται χρόνια μετά, στις μεγάλες κρίσεις.
Όταν έρχονται τα δύσκολα, απλώς πηγαίνει στον τραπεζικό της λογαριασμό – τον μεγαλύτερο τραπεζικό λογαριασμό αυτού του είδους στον πλανήτη. Το Ταμείο Πετρελαίου, με υπόλοιπο περίπου 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ έχει περιθώρια για πολλές αναλήψεις.
Το νορβηγικό «Ταμείο Ανάκαμψης»
Η κυβέρνηση του Όσλο ανακοίνωσε ότι θα «τραβήξει» επιπλέον 40 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021 από το Ταμείο Πετρελαίου, για να ενισχύσει τις δημοσιονομικές δαπάνες. Έρχονται να προστεθούν στα περίπου 37 δισεκατομμύρια «ανάληψης» που έκανε πέρσι.
Στα σχεδόν δύο χρόνια της πανδημίας δηλαδή, το σκανδιναβικό έθνος των 5,4 εκατομμυρίων ψυχών, θα έχει έξτρα ενίσχυση σχεδόν 80 δισεκατομμύρια ευρώ προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση.
Για σύγκριση, η Ελλάδα με τον διπλάσιο πληθυσμό θα πάρει από την ΕΕ λιγότερα από 30 δισ. για τέσσερα χρόνια. Και είναι από τις πλέον ωφελημένες (αναλογικά με το μέγεθος της) χώρες από την ευρωπαϊκή ενίσχυση.
Αν η Ελλάδα ήταν Νορβηγία θα μπορούσε να «ρίξει» περισσότερα από 160 δισεκατομμύρια δολάρια τη διετία 2020-2021. Χωρίς επιχορηγήσεις ή δάνεια από την ΕΕ, χωρίς εκδόσεις ομολόγων, αλλά από τις αποταμιεύσεις της.
Αλλιώς: Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούσε να διαθέσει κατά κεφαλήν αντίστοιχα χρήματα με τη Νορβηγία σε δημοσιονομικές δαπάνες, θα έπρεπε να κινητοποιήσει το 2020 και το 2021… 6,7 τρισεκατομμύρια ευρώ. Εννιά φορές το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.
Καμία χώρα δεν έχει τη δυνατότητα της νορβηγικής απλοχεριάς με τις δικές της δυνάμεις. Ούτε καν οι πλούσιες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες του Περσικού, που βασανίζονται από τα δικά τους εσωτερικά, θεμελιώδη προβλήματα. Ούτε καν οι οικονομικές υπερδυνάμεις – οι ΗΠΑ ή η Κίνα.
Το μυστικό της νορβηγικής Νιρβάνα… δεν είναι και τόσο μυστικό: «Το Κυβερνητικό Ταμείο Συνταξιοδότησης Global», όπως είναι το επίσημο όνομά του από το 1990, γεννήθηκε το 1969 όταν βρέθηκε πετρέλαιο στα ανοιχτά των Νορβηγικών ακτών, στη Βόρεια Θάλασσα.
Η ίδρυση του ταμείου είναι ένα μνημείο συλλογικής υπευθυνότητας και πρόνοιας για το μέλλον, ένας ύμνος στην αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών: Έγινε ο κρατικός κουμπαράς των τυχερών Νορβηγών, προκειμένου να επωφεληθούν από τη βροχή πετροδολαρίων και οι μελλοντικές γενιές.
Οι αγέννητοι Νορβηγοί θα βρουν αποταμιεύσεις των γονιών τους, όταν ουσιαστικά όλες οι υπόλοιπες χώρες (και οι πλούσιες) δανείζονται σήμερα χρεώνοντας τις επόμενες γενιές. Οι σημερινοί Νορβηγοί έχουν τη δυνατότητα να δουν το υπόλοιπο των εθνικών αποταμιεύσεων real-time πατώντας τη σελίδα https://www.nbim.no/en/.
Σε κάθε Νορβηγό αντιστοιχούν, με τη γέννησή του, 200.000 ευρώ αποταμιεύσεων – σε κάθε Έλληνα, 35.000 ευρώ χρέους.
Ο μεγαλύτερος μέτοχος του πλανήτη
Το νορβηγικό ταμείο επενδύει σε μετοχές στα χρηματιστήρια όλου του πλανήτη. Κατέχει το 1,4% όλων των μετοχών που υπάρχουν στον κόσμο, είναι ο μεγαλύτερος μεμονωμένος μέτοχος.
Από το 2020, το ταμείο που οφείλει την ύπαρξη του σε αυτή του πετρελαίου, έχει αποσυρθεί από τις επενδύσεις στον πετρελαϊκό τομέα. Άλλη μια ένδειξη μακροπρόθεσμου προγραμματισμού και αργής προσαρμογής σε μια νέα κατάσταση που έρχεται σιγά-σιγά.
Η μοίρα της Νορβηγίας σφραγίστηκε από ένα «πρώτο λαχνό»: τον εντοπισμό εύκολα εξορύξιμου πετρελαίου σε μια μη διαφιλονικούμενη, δική της περιοχή.
Αλλά η καλή της μοίρα εξασφαλίσθηκε από το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» των Νορβηγών πολιτικών, που έδειξαν πρωτοβουλία και αυτοπειθαρχία για χρόνια και αντιστάθηκαν στην εύκολη λύση να χρηματοδοτούν κάθε προϋπολογισμό με τα έσοδα του πετρελαίου.
Τελικά, οι χώρες έχουν τους πολιτικούς που τους ταιριάζουν. Τα ωφελήματα φαίνονται χρόνια μετά, στις μεγάλες κρίσεις.
