Όλες οι αλλαγές και οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στον ΕΝΦΙΑ το 2022
Αλλαγές εκ βάθρων στη νομοθεσία για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) σχεδιάζει η κυβέρνηση, προκειμένου κατά τον υπολογισμό και την εκκαθάριση του φόρου το 2022 όχι μόνο να μην προκύψουν αυξήσεις στα πληρωτέα ποσά για τη συντριπτική πλειονότητα των 6,3 εκατομμυρίων ιδιοκτητών, αλλά και να υπάρξουν μειώσεις για μεγάλο αριθμό υπόχρεων. Οι αλλαγές θα προβλέπουν ανακατατάξεις στα κλιμάκια και τους συντελεστές του κύριου ΕΝΦΙΑ, προκειμένου να εξουδετερωθούν οι επιπλέον επιβαρύνσεις που θα προκαλέσουν οι αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, οι οποίες θα δημοσιοποιηθούν εντός των προσεχών ημερών, αλλά θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2022. Στο πακέτο των νέων ρυθμίσεων είναι πιθανό να ενταχθεί και η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ των φυσικών προσώπων, ο οποίος επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση κατά την οποία κατέχονται κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων εκτάσεις γης συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ.
Όπως προκύπτει από τα όσα αναφέρονται στην έκθεση που συνέταξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της 10ης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας υπό το καθεστώς της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας:
Οι ελληνικές αρχές σχεδιάζουν μιας ευρείας έκτασης μεταρρύθμιση στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που θα βασίζεται στις νέες – εξομοιωμένες με τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς και «ψηφιοποιημένες» – αντικειμενικές τιμές, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2022. Η βάση υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ θα είναι πλέον διευρυμένη το 2002 λόγω αύξησης των αντικειμενικών αξιών και επέκτασής τους σε επιπλέον 10% της επικράτειας με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιθώρια για μια σημαντική μεταρρύθμιση στις λοιπές παραμέτρους υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, δηλαδή στις κλίμακες και τους συντελεστές του φόρου, προκειμένου να αποτραπούν αυξήσεις επιβαρύνσεων ή ακόμη και να επέλθουν νέες μειώσεις. Η νέα νομοθεσία θα έχει διαμορφωθεί και θα έχει ψηφιστεί έως τον Νοέμβριο του 2021.
Ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ του 2022 με το νέο σύστημα θα γίνει τους πρώτους μήνες του 2022, τα εκκαθαριστικά σημειώματα του φόρου θα σταλούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων πιθανότατα τον Φεβρουάριο και η πληρωμή του φόρου θα πρέπει να ξεκινήσει από τον Μάρτιο! Επομένως οι πληρωμές των μηνιαίων δόσεων του ΕΝΦΙΑ από το 2022 και μετά θα απλώνονται σε ολόκληρο το έτος, αντί να συσσωρεύονται στο δεύτερο εξάμηνο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, προχώρησε σε περαιτέρω διευκρινίσεις για τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ τις οποίες δρομολογεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, επεσήμανε ότι το 2022 «οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, θα δουν ίδιο ή μειωμένο ΕΝΦΙΑ» κι ότι μόνο σε ορισμένες περιοχές που βρίσκονται σήμερα εκτός αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων και από την 1η-1-2022 θα ενταχθούν στο σύστημα αυτό καθώς επίσης και σε ορισμένες άλλες περιοχές εντός αντικειμενικού συστήματος θα προκύψουν αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ του 2022. Ο υπουργός διευκρίνισε ότι στις περιοχές αυτές υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια «υποφορολόγηση», δηλαδή οι ιδιοκτήτες πλήρωναν ΕΝΦΙΑ πολύ λιγότερο από αυτόν που αντιστοιχεί στην πραγματική αξία των ακινήτων τους, επειδή οι αντικειμενικές αξίες βρίσκονταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τις πραγματικές τιμές. Πρόσθεσε δε ότι από τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν εξαιτίας της αύξησης των επιβαρύνσεων γι’ αυτούς τους ιδιοκτήτες θα διασφαλιστεί δημοσιονομικός χώρος προκειμένου να καλυφθεί μια περαιτέρω μείωση των επιβαρύνσεων του ΕΝΦΙΑ κατά 8% μεσοσταθμικά για όλους τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες. Η μείωση αυτή θα είναι πρόσθετη, πέραν του 22% που ήδη ισχύει εδώ και δύο χρόνια σε σύγκριση με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α, του 2018, έτσι ώστε να εκπληρωθεί πλήρως η προεκλογική υπόσχεση του κυβερνώντος κόμματος για σωρευτική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% μεσοσταθμικά κατά τη διάρκεια της τετραετίας.
Επιπλέον, ο κ. Σταϊκούρας άφησε να εννοηθεί ότι εφόσον μετά την παρέμβαση που θα γίνει στις παραμέτρους υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ και την περαιτέρω μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 8% διαπιστωθεί ότι υπάρχει ακόμη δημοσιονομικό περιθώριο δεν αποκλείεται να νομοθετηθεί και η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ ο οποίος επιβάλλεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου – αποτελούμενη από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης – συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ. Ερωτηθείς συγκεκριμένα για το εάν σχεδιάζει να καταργήσει τον φόρο αυτό από το 2022 ο υπουργός Οικονομικών άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να νομοθετηθεί και αυτό το μέτρο, επισημαίνοντας ότι «θα αξιολογηθεί» κι ότι «θα επιδιώξουμε να το δούμε μέσα από τη συνολική μεταρρύθμιση».
Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται σήμερα με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου – αποτελούμενη από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης – συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ. Εξαιρούνται δηλαδή από τον φόρο αυτό τα αγροτεμάχια και οι λοιπές εκτάσεις γης εκτός σχεδίων πόλεων ή οικισμών.
Επιπλέον, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβαρύνει και τα ακίνητα των νομικών προσώπων ανεξαρτήτως αξίας. Υπολογίζεται με συντελεστή 0,055% επί της αντικειμενικής αξίας των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεως γης που κατέχουν τα νομικά πρόσωπα. Για τα ακίνητα των νομικών προσώπων τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με συντελεστή 0,01%. Ειδικά, για τα Ν.Π.Δ.Δ. και τα Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ ισούται 0,035% επί της συνολικής αξίας των ακινήτων που δεν ιδιοχρησιμοποιούν.
Συνολικά, περίπου 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων – φυσικά και νομικά πρόσωπα – πληρώνουν κάθε χρόνο συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 290 εκατ. ευρώ καταβάλλονται από τα φυσικά πρόσωπα και τα 210 εκατ. ευρώ από τα νομικά πρόσωπα.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έχει ζητήσει επανειλημμένα με υπομνήματα και επιστολές της προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ επισημαίνοντας ότι επιβαρύνει εις διπλούν χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων.
Σε περίπτωση κατάργησης του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ από το 2022 εκτιμάται ότι κάθε φυσικό πρόσωπο με ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας από 300.000 ευρώ μέχρι 2 εκατ. ευρώ θα γλιτώσει ποσά φόρου που θα κυμαίνονται από 75 έως και 15.975 ευρώ.
Ενδεικτικά, αξίζει να αναφέρουμε ότι ιδιοκτήτης με ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας 400.000 ευρώ θα γλιτώσει από την πληρωμή επιπλέον ΕΝΦΙΑ 375 ευρώ, ενώ ιδιοκτήτης ακινήτων συνολικής αντικειμενικής αξίας 500.000 ευρώ θα γλιτώσει επιπλέον ΕΝΦΙΑ 875 ευρώ.
Όπως προκύπτει από τα όσα αναφέρονται στην έκθεση που συνέταξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της 10ης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας υπό το καθεστώς της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας:
Οι ελληνικές αρχές σχεδιάζουν μιας ευρείας έκτασης μεταρρύθμιση στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που θα βασίζεται στις νέες – εξομοιωμένες με τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς και «ψηφιοποιημένες» – αντικειμενικές τιμές, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2022. Η βάση υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ θα είναι πλέον διευρυμένη το 2002 λόγω αύξησης των αντικειμενικών αξιών και επέκτασής τους σε επιπλέον 10% της επικράτειας με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιθώρια για μια σημαντική μεταρρύθμιση στις λοιπές παραμέτρους υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, δηλαδή στις κλίμακες και τους συντελεστές του φόρου, προκειμένου να αποτραπούν αυξήσεις επιβαρύνσεων ή ακόμη και να επέλθουν νέες μειώσεις. Η νέα νομοθεσία θα έχει διαμορφωθεί και θα έχει ψηφιστεί έως τον Νοέμβριο του 2021.
Ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ του 2022 με το νέο σύστημα θα γίνει τους πρώτους μήνες του 2022, τα εκκαθαριστικά σημειώματα του φόρου θα σταλούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων πιθανότατα τον Φεβρουάριο και η πληρωμή του φόρου θα πρέπει να ξεκινήσει από τον Μάρτιο! Επομένως οι πληρωμές των μηνιαίων δόσεων του ΕΝΦΙΑ από το 2022 και μετά θα απλώνονται σε ολόκληρο το έτος, αντί να συσσωρεύονται στο δεύτερο εξάμηνο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, προχώρησε σε περαιτέρω διευκρινίσεις για τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ τις οποίες δρομολογεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, επεσήμανε ότι το 2022 «οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, θα δουν ίδιο ή μειωμένο ΕΝΦΙΑ» κι ότι μόνο σε ορισμένες περιοχές που βρίσκονται σήμερα εκτός αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων και από την 1η-1-2022 θα ενταχθούν στο σύστημα αυτό καθώς επίσης και σε ορισμένες άλλες περιοχές εντός αντικειμενικού συστήματος θα προκύψουν αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ του 2022. Ο υπουργός διευκρίνισε ότι στις περιοχές αυτές υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια «υποφορολόγηση», δηλαδή οι ιδιοκτήτες πλήρωναν ΕΝΦΙΑ πολύ λιγότερο από αυτόν που αντιστοιχεί στην πραγματική αξία των ακινήτων τους, επειδή οι αντικειμενικές αξίες βρίσκονταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τις πραγματικές τιμές. Πρόσθεσε δε ότι από τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν εξαιτίας της αύξησης των επιβαρύνσεων γι’ αυτούς τους ιδιοκτήτες θα διασφαλιστεί δημοσιονομικός χώρος προκειμένου να καλυφθεί μια περαιτέρω μείωση των επιβαρύνσεων του ΕΝΦΙΑ κατά 8% μεσοσταθμικά για όλους τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες. Η μείωση αυτή θα είναι πρόσθετη, πέραν του 22% που ήδη ισχύει εδώ και δύο χρόνια σε σύγκριση με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α, του 2018, έτσι ώστε να εκπληρωθεί πλήρως η προεκλογική υπόσχεση του κυβερνώντος κόμματος για σωρευτική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% μεσοσταθμικά κατά τη διάρκεια της τετραετίας.
Επιπλέον, ο κ. Σταϊκούρας άφησε να εννοηθεί ότι εφόσον μετά την παρέμβαση που θα γίνει στις παραμέτρους υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ και την περαιτέρω μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 8% διαπιστωθεί ότι υπάρχει ακόμη δημοσιονομικό περιθώριο δεν αποκλείεται να νομοθετηθεί και η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ ο οποίος επιβάλλεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου – αποτελούμενη από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης – συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ. Ερωτηθείς συγκεκριμένα για το εάν σχεδιάζει να καταργήσει τον φόρο αυτό από το 2022 ο υπουργός Οικονομικών άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να νομοθετηθεί και αυτό το μέτρο, επισημαίνοντας ότι «θα αξιολογηθεί» κι ότι «θα επιδιώξουμε να το δούμε μέσα από τη συνολική μεταρρύθμιση».
Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται σήμερα με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,15% έως 1,15% σε κάθε ακίνητη περιουσία φυσικού προσώπου – αποτελούμενη από κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεις γης – συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 250.000 ευρώ. Εξαιρούνται δηλαδή από τον φόρο αυτό τα αγροτεμάχια και οι λοιπές εκτάσεις γης εκτός σχεδίων πόλεων ή οικισμών.
Επιπλέον, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβαρύνει και τα ακίνητα των νομικών προσώπων ανεξαρτήτως αξίας. Υπολογίζεται με συντελεστή 0,055% επί της αντικειμενικής αξίας των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εκτάσεως γης που κατέχουν τα νομικά πρόσωπα. Για τα ακίνητα των νομικών προσώπων τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με συντελεστή 0,01%. Ειδικά, για τα Ν.Π.Δ.Δ. και τα Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ ισούται 0,035% επί της συνολικής αξίας των ακινήτων που δεν ιδιοχρησιμοποιούν.
Συνολικά, περίπου 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων – φυσικά και νομικά πρόσωπα – πληρώνουν κάθε χρόνο συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 290 εκατ. ευρώ καταβάλλονται από τα φυσικά πρόσωπα και τα 210 εκατ. ευρώ από τα νομικά πρόσωπα.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έχει ζητήσει επανειλημμένα με υπομνήματα και επιστολές της προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ επισημαίνοντας ότι επιβαρύνει εις διπλούν χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων.
Σε περίπτωση κατάργησης του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ από το 2022 εκτιμάται ότι κάθε φυσικό πρόσωπο με ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας από 300.000 ευρώ μέχρι 2 εκατ. ευρώ θα γλιτώσει ποσά φόρου που θα κυμαίνονται από 75 έως και 15.975 ευρώ.
Ενδεικτικά, αξίζει να αναφέρουμε ότι ιδιοκτήτης με ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας 400.000 ευρώ θα γλιτώσει από την πληρωμή επιπλέον ΕΝΦΙΑ 375 ευρώ, ενώ ιδιοκτήτης ακινήτων συνολικής αντικειμενικής αξίας 500.000 ευρώ θα γλιτώσει επιπλέον ΕΝΦΙΑ 875 ευρώ.
