Αντικειμενικές αξίες: Πού ανεβαίνουν και πού πέφτουν – Ποιες περιοχές είναι «φιλέτα»
Ποια τα σχέδια για τον ΕΝΦΙΑ
Το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών τόσο των περιοχών με εμφανές αγοραστικό ενδιαφέρον όσο και των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως φιλέτα.
Το πλέον τρανό παράδειγμα επαναξιολόγησης αντικειμενικών αξιών αποτελεί η Μύκονος, η οποία, σε επιμέρους περιοχές, είχε την ίδια αντικειμενική αξία με αυτή των πλατειών Βάθη και Αγίου Παντελεήμονα, δηλαδή περίπου 1.200 ευρώ ανά τετραγωνικό. Πλέον κάτι τέτοιο δεν θα ισχύει ούτε κατά διάνοια, μια και η τιμή ζώνης θα ανέλθει στα ύψη και θα φτάσει το 217%, δηλαδή 3.800 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Αντίστοιχα περιοχές που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμενες τόσο στην Αθήνα όσο και στην περιφέρεια θα «ανασάνουν», όπως για παράδειγμα τα Άνω Λιόσια σε Ζώνη με τιμή 650 ευρώ, έρχεται πτώση της τάξεως 31%, καθώς η αντικειμενική μειώνεται πλέον στα 450 ευρώ ανά τετραγωνικό
1. Από τις 13.808 περιοχές (Ζώνες) που αλλάζουν τιμή σχεδόν στις μισές έρχονται αυξήσεις. Σε άλλες τόσες, οι τιμές είτε παραμένουν ίδιες, είτε μειώνονται.
2. Οι αυξήσεις είναι τριών ταχυτήτων και διαφοροποιούνται με βάση το αν η περιοχή είναι ήδη εντός του συστήματος Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων (ΑΠΑΑ), αν εντάσσεται τώρα για πρώτη φορά ή εάν επεκτείνεται η Τιμή Ζώνης και σε αυτή.
Αίσθηση προκαλεί η περίπτωση της Ιθάκης, στην Α’ Ζώνη στο Βαθύ, όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση Τιμής Ζώνης στη χώρα (+250%) λόγω ένταξης του νησιού στις αντικειμενικές τιμές. Από 600 ευρώ ανά τετραγωνικό που χρησιμοποιείται ως αξία τώρα (με βάση τη χαμηλότερη στην περιφέρεια) η Τιμή Ζώνης ορίζεται 3,5 φορές επάνω, στα 2.100 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Σε απόλυτα μεγέθη, πάντως, η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται σε περιοχή που είναι ήδη ενταγμένη στις αντικειμενικές. Και συγκεκριμένα στον Λαιμό της Βουλιαγμένης, όπου η Τιμή Ζώνης αυξάνεται κατά 1.900 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο: από τα 8.900 ευρώ πηγαίνει στα 10.800 ευρώ ανά τ.μ. - που είναι και η μεγαλύτερη τιμή σε ολόκληρη τη χώρα.
Επιπλέον, σε 165 οικισμούς όπου επεκτείνονται οι υφιστάμενες Τιμές Ζώνης, οι αυξήσεις ξεπερνούν κατά πολύ το 40% κατά μέσον όρο.
3. Μειώσεις τιμών έως περίπου 50% παρατηρούνται σε όλη την Ελλάδα - τόσο σε υφιστάμενες Ζώνες όσο και σε οικισμούς που εντάσσονται για πρώτη φορά στο σύστημα.
Χαρακτηριστικό και ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ότι υπάρχουν Ζώνες ακόμα στο κέντρο της Αθήνας που δεν θα δουν απολύτως καμία μεταβολή. Ωστόσο, ακόμα και σε περιοχές που εντάσσονται για πρώτη φορά στις αντικειμενικές προκύπτουν μειώσεις τιμών. Για παράδειγμα, η Αλεξανδρούπολη που ως τώρα έχει τιμή 850 ευρώ (τη χαμηλότερη σε όλη την Δημοτική Ενότητα) από 1ης Ιανουαρίου θα αποκτήσει δική της αντικειμενική τιμή 600 ευρώ (μείωση 19%).
Η μεγαλύτερη μείωση τιμών σε όλη τη χώρα παρατηρείται στο Νησί των Φαιάκων. Περιοχή στη Β. Κέρκυρα εντάσσεται στο σύστημα των αντικειμενικών και ορίζεται Τιμή Ζώνης 500 ευρώ ανά τετραγωνικό αντί 1.050 ευρώ που εφαρμόζεται σήμερα, την οποία αντλούσε από όμορο δήμο. Η μείωση φτάνει στο 52%.
Όπως επίσης και περιοχές που εντάσσονται για πρώτη φορά στις αντικειμενικές. Σε οικισμό στη Χερσόνησο Ηρακλείου Κρήτης η τιμή της Εφορίας σήμερα είναι 600 ευρώ το τετραγωνικό. Με την ένταξή του στις αντικειμενικές η τιμή εκτοξεύεται σε 1.050 ευρώ το τετραγωνικό, δηλαδή έχουμε αύξηση 75%. Περιοχές που, σύμφωνα με πληροφορίες, εντάσσονται στο αντικειμενικό σύστημα και άρα οι τιμές και τα κόστη της Εφορίας αναμένεται να πολλαπλασιαστούν είναι:
■ Αττική: οι παράλιες περιοχές έως τα Λεγρενά και το Σούνιο, Χάρακας, Δασκαλειό, Κακιά Θάλασσα, Λιμανάκια Κερατέας κ.ά.
■ Αίγινα: η Πέρδικα και η Σουβάλα
■ Αιγαίο: εκτάσεις σε Μύκονο, Σαντορίνη, Τήνο, Σίφνο, Χίο, Σάμο, Κάλυμνο, Κω και Ρόδο
■ Αχαΐα: Διακοπτό, Αιγείρα, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος, Βραχναίικα κ.ά.
■ Ηλεία: Κυλλήνη, Ανδραβίδα, Αρχαία Ολυμπία
■ Νομός Θεσσαλονίκης: ο Λαγκαδάς
■ Χαλκιδική: όλες οι παραλιακές περιοχές, Ποσείδι, Νέα Καλλικράτεια έως την παραλία Διονύσου κ.ά.
■ Νομός Τρικάλων: Περτούλι, Ελάτη, Καστράκι, Φαρκαδώνα
■ Αρτα: Τζουμέρκα, Κομμένο, Κομπότι
■ Ζάκυνθος: Βολίμες, Κερί, Καλαμάκι, Βασιλικός
■ Κεφαλονιά: Ληξούρι, Σάμη, Φισκάρδο, Βασιλικιάδες, Βαθύ Ιθάκης
■ Κέρκυρα: Λευκίμμη, Παλαιοκαστρίτσα, Κασσιόπη, Στρογγύλη
■ Λευκάδα: Πόρτο Κατσίκι, Καλαμίτσι, Αγ. Νικήτας
■ Για Τιμή Ζώνης από 1.501 έως και 2.000 ευρώ ισχύει συντελεστής φόρου 3,7 ευρώ ανά τετραγωνικό.
■ Για Τιμή Ζώνης 2.001-2.500 ευρώ επιβάλλεται φόρος 6 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Επιπλέον, με βάση τις νέες αντικειμενικές θα ξεκινήσει και μια άσκηση προσαρμογής τους στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων.
Στόχος είναι η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ να παραμείνει ίδια και να μην αλλάξει (2,25 δισ. ευρώ τον χρόνο). Άρα, όπου οι Τιμές Ζώνης αυξάνονται, αναμένεται να υπάρξει μείωση των υπόλοιπων συντελεστών που συνθέτουν την εξίσωση του φόρου που θα πληρώσουν από τον Μάρτιο του 2022 οι πολίτες (ίσως και σε 10 μηνιαίες δόσεις).
Μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι το αν η ένταξη των νέων περιοχών στις αντικειμενικές θα αποφέρει έσοδα περίπου 400 εκατ. ευρώ. Αυτά που γλύτωναν «έχοντες και κατέχοντες» θα χρηματοδοτήσουν τη μείωση κατά 8% μεσοσταθμικά στα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ από το 2022 και μετά. Επιπλέον, το 2022 είναι πολύ πιθανό να καταργηθεί και ο συμπληρωματικός φόρος που επιβάλλεται στα ακίνητα αντικειμενικής αξίας από 250.000 ευρώ και πάνω.
Πρόκειται για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό αν αναλογιστεί κανείς ότι ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ που βεβαιώθηκε το 2020 ανήλθε σε 631,38 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 352,52 εκατ. ευρώ πληρώνουν τα φυσικά πρόσωπα και 272,38 εκατ. ευρώ οι επιχειρήσεις.
Το πλέον τρανό παράδειγμα επαναξιολόγησης αντικειμενικών αξιών αποτελεί η Μύκονος, η οποία, σε επιμέρους περιοχές, είχε την ίδια αντικειμενική αξία με αυτή των πλατειών Βάθη και Αγίου Παντελεήμονα, δηλαδή περίπου 1.200 ευρώ ανά τετραγωνικό. Πλέον κάτι τέτοιο δεν θα ισχύει ούτε κατά διάνοια, μια και η τιμή ζώνης θα ανέλθει στα ύψη και θα φτάσει το 217%, δηλαδή 3.800 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Αντίστοιχα περιοχές που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμενες τόσο στην Αθήνα όσο και στην περιφέρεια θα «ανασάνουν», όπως για παράδειγμα τα Άνω Λιόσια σε Ζώνη με τιμή 650 ευρώ, έρχεται πτώση της τάξεως 31%, καθώς η αντικειμενική μειώνεται πλέον στα 450 ευρώ ανά τετραγωνικό
Νέα συμπεράσματα
Το νέο σύστημα αντικειμενικών αξιών φέρει αλλαγές που αφορούν άμεσα νοικοκυριά αλλά και επιχειρήσεις.1. Από τις 13.808 περιοχές (Ζώνες) που αλλάζουν τιμή σχεδόν στις μισές έρχονται αυξήσεις. Σε άλλες τόσες, οι τιμές είτε παραμένουν ίδιες, είτε μειώνονται.
2. Οι αυξήσεις είναι τριών ταχυτήτων και διαφοροποιούνται με βάση το αν η περιοχή είναι ήδη εντός του συστήματος Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων (ΑΠΑΑ), αν εντάσσεται τώρα για πρώτη φορά ή εάν επεκτείνεται η Τιμή Ζώνης και σε αυτή.
Αίσθηση προκαλεί η περίπτωση της Ιθάκης, στην Α’ Ζώνη στο Βαθύ, όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση Τιμής Ζώνης στη χώρα (+250%) λόγω ένταξης του νησιού στις αντικειμενικές τιμές. Από 600 ευρώ ανά τετραγωνικό που χρησιμοποιείται ως αξία τώρα (με βάση τη χαμηλότερη στην περιφέρεια) η Τιμή Ζώνης ορίζεται 3,5 φορές επάνω, στα 2.100 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Σε απόλυτα μεγέθη, πάντως, η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται σε περιοχή που είναι ήδη ενταγμένη στις αντικειμενικές. Και συγκεκριμένα στον Λαιμό της Βουλιαγμένης, όπου η Τιμή Ζώνης αυξάνεται κατά 1.900 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο: από τα 8.900 ευρώ πηγαίνει στα 10.800 ευρώ ανά τ.μ. - που είναι και η μεγαλύτερη τιμή σε ολόκληρη τη χώρα.
Επιπλέον, σε 165 οικισμούς όπου επεκτείνονται οι υφιστάμενες Τιμές Ζώνης, οι αυξήσεις ξεπερνούν κατά πολύ το 40% κατά μέσον όρο.
3. Μειώσεις τιμών έως περίπου 50% παρατηρούνται σε όλη την Ελλάδα - τόσο σε υφιστάμενες Ζώνες όσο και σε οικισμούς που εντάσσονται για πρώτη φορά στο σύστημα.
Χαρακτηριστικό και ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ότι υπάρχουν Ζώνες ακόμα στο κέντρο της Αθήνας που δεν θα δουν απολύτως καμία μεταβολή. Ωστόσο, ακόμα και σε περιοχές που εντάσσονται για πρώτη φορά στις αντικειμενικές προκύπτουν μειώσεις τιμών. Για παράδειγμα, η Αλεξανδρούπολη που ως τώρα έχει τιμή 850 ευρώ (τη χαμηλότερη σε όλη την Δημοτική Ενότητα) από 1ης Ιανουαρίου θα αποκτήσει δική της αντικειμενική τιμή 600 ευρώ (μείωση 19%).
Η μεγαλύτερη μείωση τιμών σε όλη τη χώρα παρατηρείται στο Νησί των Φαιάκων. Περιοχή στη Β. Κέρκυρα εντάσσεται στο σύστημα των αντικειμενικών και ορίζεται Τιμή Ζώνης 500 ευρώ ανά τετραγωνικό αντί 1.050 ευρώ που εφαρμόζεται σήμερα, την οποία αντλούσε από όμορο δήμο. Η μείωση φτάνει στο 52%.
Τα «φιλέτα»
Περιοχές με νέα projects, όπως η ανάπλαση του Ελληνικού, οι επεκτάσεις του μετρό κ.λπ., αλλά και VIP περιοχές με πολλούς τουρίστες και… λίγη Εφορία, θα «τσουρουφλιστούν» με τις νέες αντικειμενικές.Όπως επίσης και περιοχές που εντάσσονται για πρώτη φορά στις αντικειμενικές. Σε οικισμό στη Χερσόνησο Ηρακλείου Κρήτης η τιμή της Εφορίας σήμερα είναι 600 ευρώ το τετραγωνικό. Με την ένταξή του στις αντικειμενικές η τιμή εκτοξεύεται σε 1.050 ευρώ το τετραγωνικό, δηλαδή έχουμε αύξηση 75%. Περιοχές που, σύμφωνα με πληροφορίες, εντάσσονται στο αντικειμενικό σύστημα και άρα οι τιμές και τα κόστη της Εφορίας αναμένεται να πολλαπλασιαστούν είναι:
■ Αττική: οι παράλιες περιοχές έως τα Λεγρενά και το Σούνιο, Χάρακας, Δασκαλειό, Κακιά Θάλασσα, Λιμανάκια Κερατέας κ.ά.
■ Αίγινα: η Πέρδικα και η Σουβάλα
■ Αιγαίο: εκτάσεις σε Μύκονο, Σαντορίνη, Τήνο, Σίφνο, Χίο, Σάμο, Κάλυμνο, Κω και Ρόδο
■ Αχαΐα: Διακοπτό, Αιγείρα, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος, Βραχναίικα κ.ά.
■ Ηλεία: Κυλλήνη, Ανδραβίδα, Αρχαία Ολυμπία
■ Νομός Θεσσαλονίκης: ο Λαγκαδάς
■ Χαλκιδική: όλες οι παραλιακές περιοχές, Ποσείδι, Νέα Καλλικράτεια έως την παραλία Διονύσου κ.ά.
■ Νομός Τρικάλων: Περτούλι, Ελάτη, Καστράκι, Φαρκαδώνα
■ Αρτα: Τζουμέρκα, Κομμένο, Κομπότι
■ Ζάκυνθος: Βολίμες, Κερί, Καλαμάκι, Βασιλικός
■ Κεφαλονιά: Ληξούρι, Σάμη, Φισκάρδο, Βασιλικιάδες, Βαθύ Ιθάκης
■ Κέρκυρα: Λευκίμμη, Παλαιοκαστρίτσα, Κασσιόπη, Στρογγύλη
■ Λευκάδα: Πόρτο Κατσίκι, Καλαμίτσι, Αγ. Νικήτας
Τα σχέδια για τον ΕΝΦΙΑ
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η αλλαγή της Τιμής Ζώνης δεν σημαίνει αυτόματα και αύξηση ή μείωση του αντίστοιχου ΕΝΦΙΑ. Αυτό συμβαίνει διότι ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με συντελεστές οι οποίοι επιβάλλονται σε ένα εύρος αντικειμενικής αξίας - κλιμάκιο.Για παράδειγμα
■ Για Τιμή Ζώνης από 751 ευρώ έως 1.050 ευρώ επιβάλλεται φόρος 2,9 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο του ακινήτου.■ Για Τιμή Ζώνης από 1.501 έως και 2.000 ευρώ ισχύει συντελεστής φόρου 3,7 ευρώ ανά τετραγωνικό.
■ Για Τιμή Ζώνης 2.001-2.500 ευρώ επιβάλλεται φόρος 6 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Επιπλέον, με βάση τις νέες αντικειμενικές θα ξεκινήσει και μια άσκηση προσαρμογής τους στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων.
Στόχος είναι η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ να παραμείνει ίδια και να μην αλλάξει (2,25 δισ. ευρώ τον χρόνο). Άρα, όπου οι Τιμές Ζώνης αυξάνονται, αναμένεται να υπάρξει μείωση των υπόλοιπων συντελεστών που συνθέτουν την εξίσωση του φόρου που θα πληρώσουν από τον Μάρτιο του 2022 οι πολίτες (ίσως και σε 10 μηνιαίες δόσεις).
Μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι το αν η ένταξη των νέων περιοχών στις αντικειμενικές θα αποφέρει έσοδα περίπου 400 εκατ. ευρώ. Αυτά που γλύτωναν «έχοντες και κατέχοντες» θα χρηματοδοτήσουν τη μείωση κατά 8% μεσοσταθμικά στα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ από το 2022 και μετά. Επιπλέον, το 2022 είναι πολύ πιθανό να καταργηθεί και ο συμπληρωματικός φόρος που επιβάλλεται στα ακίνητα αντικειμενικής αξίας από 250.000 ευρώ και πάνω.
Πρόκειται για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό αν αναλογιστεί κανείς ότι ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ που βεβαιώθηκε το 2020 ανήλθε σε 631,38 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 352,52 εκατ. ευρώ πληρώνουν τα φυσικά πρόσωπα και 272,38 εκατ. ευρώ οι επιχειρήσεις.
