Θέμα ημερών, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, είναι η έγκριση του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 από την Κομισιόν. Πρόκειται για μια σημαντική για τη χώρα απόφαση, καθώς όλα δείχνουν ότι θα είναι το πρώτο κείμενο στρατηγικής κράτους μέλους που θα εγκριθεί στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2021-2027.

Με την έγκριση αυτή, η χώρα πραγματοποιεί ένα σημαντικό βήμα στη διαχείριση 26,2 δισ. ευρώ, που, αν προστεθούν σε εκείνα του Ταμείου Ανάκαμψης (30,5 δισ. ευρώ), δίνουν την ευκαιρία στη χώρα μας να αποκτήσει πρόσβαση σε επενδυτικούς πόρους ύψους 56,7 δισ. ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικής συμμετοχής.


Αν συμπεριληφθεί και η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων, τότε η χώρα θα πρέπει να αναμένει επενδύσεις άνω των 100 δισ. ευρώ για τα επόμενα 6-7 χρόνια ή περισσότερα από 15 δισ. ευρώ ετησίως.


Το πρώτο κείμενο στρατηγικής που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα κράτος μέλος
Το ΕΣΠΑ 2021-2027 θα είναι το πρώτο κείμενο στρατηγικής που εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα κράτος μέλος.


Μάλιστα αυτό συμβαίνει πριν ακόμη η ίδια η Κομισιόν φέρει το νέο κανονισμό της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) για την περίοδο 2021-2027, έτσι όπως μετονομάστηκε η νέα προγραμματική περίοδος στήριξης των κρατών μελών μέσω των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ.

Η έγκριση του ελληνικού ΕΣΠΑ, θεωρείται σίγουρη από την ελληνική κυβέρνηση, μετά την έγκριση που έλαβε την περασμένη εβδομάδα από την αρμόδια Επίτροπο Ελίζα Φουρέιρα.


Η επικεφαλής της DGRegio ενέκρινε το νέο ΕΣΠΑ και πλέον απομένει μια τυπική διαδικασία έγκρισης του ελληνικού σχεδίου.


Γιάννης Τσακίρης /ΑΠΕ
Στην πράξη, όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, μετά την υπογραφή που έβαλε η Επίτροπος Φουρέιρα, συνήθως παρέχεται περιθώριο πέντε ημερών στο κολέγιο των Επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνυπογράψει το ελληνικό σχέδιο.

Με άλλα λόγια, στην κυβέρνηση αναμένουν την ερχόμενη εβδομάδα- με πιο πιθανή την Τετάρτη 28 Ιουλίου-, να λάβουν τα χαρμόσυνα νέα από τις Βρυξέλλες. Ας σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία άλλη υποβολή αντίστοιχου κειμένου στρατηγικής από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Η κατανομή των 26,2 δισ. ευρώ
Το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνει, όπως προαναφέρθηκε, πόρους ύψους 26,2 δισ. ευρώ, από τα οποία, τα 20,9 δισ. αφορούν την κοινοτική συμμετοχή και τα 5,3 δισ. ευρώ σε εθνική συμμετοχή.


Οι διατιθέμενοι πόροι κατανέμονται σε επτά επιχειρησιακά προγράμματα και 13 περιφερειακά προγράμματα.

Το 67,2% των πόρων, περίπου 17,6 δισ. ευρώ, προορίζονται για τα τομεακά προγράμματα (πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακή ανάπτυξη, μεταφορές κ.λπ.) και τα υπόλοιπα, περίπου 8,1 δισ. ευρώ στα 13 περιφερειακά προγράμματα.

Πώς θα κατανεμηθεί ανά τομεακό πρόγραμμα
Αναλυτικά στα νέα Τομεακά προγράμματα προβλέπονται οι παρακάτω δαπάνες:

Ανταγωνιστικότητα: 3.885 εκατ. ευρώ
Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή: 4.162 εκατ. ευρώ
Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων: 504 εκατ. ευρώ
Μεταφορές: 2.224 εκατ. ευρώ
Ψηφιακός Μετασχηματισμός: 943 εκατ. ευρώ
Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή: 3.607 εκατ. ευρώ
Πολιτική Προστασία: 714 εκατ. ευρώ
Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση: 1.629 εκατ. ευρώ
Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα: 455 εκατ. ευρώ
13 Περιφερειακά Προγράμματα: 8.066 εκατ. ευρώ
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός των Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΠΠ) είναι διευρυμένος κατά 37% στη νέα περίοδο σε σχέση με την υφιστάμενη περίοδο, όπου με τα αποκαλούμενα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) είχαν διατεθεί συνολικά 5,9 δισ. ευρώ.

Το επιπλέον ποσό προήλθε αφενός από την μείωση του προϋπολογισμού στα τομεακά προγράμματα (κατά περίπου 1,6 δισ. ευρώ), αλλά και από την αύξηση του συνόλου του προϋπολογισμού του νέου ΕΣΠΑ κατά περίπου 0,6 δισ. ευρώ.

Σε τι αλλάζει το νέο ΕΣΠΑ
Στις σημαντικότερες αλλαγές του νέου ΕΣΠΑ, εκτός από την αύξηση του προϋπολογισμού των περιφερειακών προγραμμάτων, περιλαμβάνονται:

Η ενίσχυση και αναβάθμιση του Προγράμματος Τεχνικής Υποστήριξης για την θεσμική και διαχειριστική ικανότητα των δικαιούχων και των φορέων υλοποίησης (Capacity Building)
Το νέο Πρόγραμμα για την Ανταγωνιστικότητα με δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων
Το διακριτό πρόγραμμα για την Πολιτική Προστασία και νέα Διαχειριστική Αρχή
Το διακριτό πρόγραμμα για Περιβάλλον, Κλιματική Αλλαγή και Ενέργεια
Η βελτιστοποίηση πλαισίου διαχείρισης και συντονισμού για τα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα
Πότε θα αρχίσει να τρέχει το νέο πρόγραμμα
Η υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ δεν θα ξεκινήσει προτού η χώρα υποβάλλει τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα της.

Κάτι τέτοιο αναμένεται να συμβεί μέχρι 12 Οκτωβρίου 2021. Οι χώρες που υποβάλλουν προς έγκριση στις κοινοτικές αρχές (DGRegio) το βασικό κείμενο στρατηγικής, έχουν περιθώριο τριών μηνών -χωρίς ωστόσο αυτό να είναι δεσμευτικό- να υποβάλουν τα επιμέρους προγράμματα που εξειδικεύουν τις επενδυτικές δράσεις του βασικού κειμένου στρατηγικής.

Το ΕΣΠΑ 2021-2027 υποβλήθηκε για έγκριση στις 12 Ιουλίου 2021. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα θα υποβάλλει τα Ταμειακά και Περιφερειακά Προγράμματα, πολύ πιο νωρίς από το ορόσημο της 12η Οκτωβρίου.

Η κυβέρνηση «καίγεται» ειδικά με την έγκριση του τομεακού προγράμματος της «Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας» -γνωστό σήμερα ως ΕΠΑΝΕΚ-, καθώς εκεί περιλαμβάνονται δράσεις στήριξης της επιχειρηματικότητας, κάτι που είναι βασικό ζητούμενο όσο διαρκεί η πανδημική κρίση.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα μπορεί να φέρει δράσεις στήριξης των ΜμΕ (και όχι μόνο). Ήδη έχει συμπεριλάβει τις δράσεις ενίσχυσης των κλάδων εστίασης, τουρισμού, γυμναστηρίων κ.ά. ύψους 800 εκατ. ευρώ.