ΕΣΠΑ: Ενισχύσεις 10,3 δισ. σε πάνω από 460.000 επιχειρήσεις
Πάνω από 460.000 επιχειρήσεις έχουν κάνει χρήση των ευεργετημάτων του ΕΣΠΑ, είτε αυτά αφορούν σε επιχορηγήσεις, είτε επιστρεπτέες προκαταβολές, είτε χαμηλότοκα δάνεια, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει το υπουργείο Ανάπτυξης και ο αρμόδιος υφυπουργός Γιάννης Τσακίρης. Οι επιχειρήσεις έλαβαν ενισχύσεις από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας.
Μέχρι το τέλος του περασμένου Οκτώβρη, από το ΕΣΠΑ και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας (ΕπΑνΕΚ) είχαν στηριχθεί συνολικά 461.534 επιχειρήσεις με 10,3 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, περίπου 0,43 δισ. ευρώ αφορούσαν σε επιχορηγήσεις, 1,68 δισ. ευρώ ήταν σε επιστρεπτέες προκαταβολές -οι οποίες σε ποσοστό πάνω από 50% συνιστούν επιχορηγήσεις- και 8,2 δισ. ευρώ χαμηλότοκα δάνεια.
Οι ενισχύσεις αυτές παρασχέθηκαν κατά κύριο λόγο μέσα στη διετία 2020-2021 εξαιτίας της πανδημίας. Τα κονδύλια προήλθαν από άλλα προγράμματα του ΕΣΠΑ που παρουσίαζαν χαμηλή απορρόφηση ενώ πλέον σήμερα, μετά από 18 μήνες πανδημίας, φαίνεται ότι οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, αλλά και τα ευρωπαϊκά κονδύλια, κράτησαν όρθιες τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Οι τελευταίες, μέχρι στιγμής, θεωρείται ότι εξήλθαν «αβρόχοις ποσί» από τη θεαματική περυσινή κάμψη του ΑΕΠ κατά 9%. Επίσης, φαίνεται ότι τα κονδύλια αυτά συνέβαλαν και στη μείωση της ανεργίας, παρά το γεγονός ότι χιλιάδες επιχειρήσεις παρέμειναν επί μακρόν κλειστές στις περιόδους της πανδημίας.
Ενισχύσεις ΕΣΠΑ
Κλάδος Αριθμός επιχειρήσεων Εκταμιευθείσα επιχορήγηση (εκατ. €)
Επιδοτήσεις/επιχορηγήσεις*
Εστίαση 22.580 213,2
Δικηγόροι 10.929 20,0
e-Λιανικό (α’ κύκλος) 9.863 46,3
Γυμναστήρια-Παιδότοποι 1.269 12,1
Τουρισμός 3.354 139,0
Σύνολο Ι 47.995 430,6
Επιστρεπτέες προκαταβολές**
Α’ κύκλος 50.103 510,5
Β’ Κύκλος 57.819 363,3
Ε’ Κύκλος 269.777 810,3
Σύνολο ΙΙ 377.699 1.684,1
Δάνεια***
Εγγυοδοτικό Covid-19 15.739 6.004,4
ΤΕΠΙΧ_II 19.622 2.152,7
ΤΑΔΥΜ 472 14,5
ΤΜΕΔΕ 7 1,0
Σύνολο ΙΙΙ 35.840 8.172,6
Σύνολο (Ι+ΙΙ+ΙΙΙ) 461.534 10.287,3
* Δεν έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν κατατεθεί
** Μόνον οι συνχρηματοδοτούμενοι πόροι
*** Μέχρι 26.10.2021
Πηγή: Υπ. Ανάπτυξης
Και τα μεγέθη που αναφέρονται δεν είναι τα τελικά. Για παράδειγμα, οι ενισχύσεις/επιδοτήσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη, αφού η αξιολόγηση των προτάσεων συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Μάλιστα στην πρόσκληση για την «Επανεκκίνηση του Τουρισμού» εκκρεμεί η αξιολόγηση περισσοτέρων από 3.000 αιτήσεων, ενώ στην πρόσκληση για την «Επανεκκίνηση της Εστίασης», εκκρεμούν πάνω από 6.000 αιτήσεις επιχειρήσεων. Επίσης ανοικτές ακόμη παραμένουν οι προσκλήσεις για τα εγγυοδοτικά δάνεια λόγω Covid-19, το ΤΕΠΙΧ_ΙΙ κ.ά.
Πάντως, φαίνεται ότι τα μεγέθη δεν μπορούν να μεταβληθούν θεαματικά, καθώς θεωρείται πως η ελληνική οικονομία βγαίνει από το τούνελ της πανδημίας. Επιπλέον τα έσοδα των επιχειρήσεων ανακάμπτουν αρκούντως θεαματικά, γεγονός που κάνει τη κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο, περισσότερο διστακτικό σε νέες ενισχύσεις.
Το σημαντικό είναι ότι σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας έχει επωφεληθεί από το ΕΣΠΑ και το ΕπΑνΕΚ. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανέρχονται σε περισσότερες από 900.000 εκ των οποίων το 50% αφορά σε νομικά πρόσωπα και το υπόλοιπο 50% αφορά σε ελεύθερους επαγγελματίες. Ενισχύσεις ωστόσο, από το ΕΣΠΑ δόθηκαν και σε ελεύθερους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους κ.λπ.).
Αναφορικά με την εστίαση που χθες, απεργούσε εξαιτίας των νέων μέτρων περιορισμού των ανεμβολίαστων, το ΕΣΠΑ έχει διανείμει στις επιχειρήσεις που είδαν τα έσοδά τους το 2020 να μειώνονται άνω του 30%, περισσότερα από 213 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά μοιράστηκαν σε 22.580 επιχειρήσεις μέχρι στιγμής, ενώ εκκρεμούν τουλάχιστον 6.500 αιτήσεις, δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός ξεπερνά τις 29.000.
Η καθυστέρηση στην αξιολόγηση αποδίδεται κυρίως στους ίδιους τους υποβολείς των αιτήσεων χρηματοδότησης, καθώς η διαδικασία έληξε στις 30 Ιουλίου 2021. Ωστόσο η αρχή διαχείρισης του προγράμματος, έδωσε σε όσους έκαναν τυπικά λάθη κατά την υποβολή, το δικαίωμα να υποβάλλουν εκ νέου την αίτησή τους. Το ίδιο συνέβη και με τον κλάδο του τουρισμού, όπου εκατοντάδες αιτήσεις υποβλήθηκαν εκ νέου μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων στις 30 Σεπτεμβρίου.
Τέλος από τα δανειοδοτικά προγράμματα που υποβλήθηκαν, φαίνεται ότι δύο δεν προχώρησαν καθόλου καλά. Συγκεκριμένα, το χρηματοδοτικό εργαλείο του Ταμείου Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΤΑΔΥΜ για Covid-19 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις) έφερε μόλις 472 αιτήσεις συνολικού ύψους 14 εκατ. ευρώ, ενώ το Ταμείο Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ έφερε ακόμη λιγότερες αιτήσεις, επτά στον αριθμό με μόλις 1 εκατ. ευρώ αιτούμενη χρηματοδότηση.
Η πορεία αυτή των χρηματοδοτικών εργαλείων ΤΑΔΥΜ και ΤΜΕΔΕ, όπου το δημόσιο εγγυάται μέχρι και το 80% του δανείου, δείχνει ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αδυνατούν να τα απορροφήσουν. Το θέμα αυτό αποτελεί βασική επιχειρηματολογία εκείνων που συντάσσονται με τις τράπεζες και οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι μικρές επιχειρήσεις της χώρας, δεν είναι bankable, δηλαδή σε θέση να δανειοδοτηθούν από τράπεζες.
Μέχρι το τέλος του περασμένου Οκτώβρη, από το ΕΣΠΑ και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας, Καινοτομίας (ΕπΑνΕΚ) είχαν στηριχθεί συνολικά 461.534 επιχειρήσεις με 10,3 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, περίπου 0,43 δισ. ευρώ αφορούσαν σε επιχορηγήσεις, 1,68 δισ. ευρώ ήταν σε επιστρεπτέες προκαταβολές -οι οποίες σε ποσοστό πάνω από 50% συνιστούν επιχορηγήσεις- και 8,2 δισ. ευρώ χαμηλότοκα δάνεια.
Οι ενισχύσεις αυτές παρασχέθηκαν κατά κύριο λόγο μέσα στη διετία 2020-2021 εξαιτίας της πανδημίας. Τα κονδύλια προήλθαν από άλλα προγράμματα του ΕΣΠΑ που παρουσίαζαν χαμηλή απορρόφηση ενώ πλέον σήμερα, μετά από 18 μήνες πανδημίας, φαίνεται ότι οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, αλλά και τα ευρωπαϊκά κονδύλια, κράτησαν όρθιες τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Οι τελευταίες, μέχρι στιγμής, θεωρείται ότι εξήλθαν «αβρόχοις ποσί» από τη θεαματική περυσινή κάμψη του ΑΕΠ κατά 9%. Επίσης, φαίνεται ότι τα κονδύλια αυτά συνέβαλαν και στη μείωση της ανεργίας, παρά το γεγονός ότι χιλιάδες επιχειρήσεις παρέμειναν επί μακρόν κλειστές στις περιόδους της πανδημίας.
Ενισχύσεις ΕΣΠΑ
Κλάδος Αριθμός επιχειρήσεων Εκταμιευθείσα επιχορήγηση (εκατ. €)
Επιδοτήσεις/επιχορηγήσεις*
Εστίαση 22.580 213,2
Δικηγόροι 10.929 20,0
e-Λιανικό (α’ κύκλος) 9.863 46,3
Γυμναστήρια-Παιδότοποι 1.269 12,1
Τουρισμός 3.354 139,0
Σύνολο Ι 47.995 430,6
Επιστρεπτέες προκαταβολές**
Α’ κύκλος 50.103 510,5
Β’ Κύκλος 57.819 363,3
Ε’ Κύκλος 269.777 810,3
Σύνολο ΙΙ 377.699 1.684,1
Δάνεια***
Εγγυοδοτικό Covid-19 15.739 6.004,4
ΤΕΠΙΧ_II 19.622 2.152,7
ΤΑΔΥΜ 472 14,5
ΤΜΕΔΕ 7 1,0
Σύνολο ΙΙΙ 35.840 8.172,6
Σύνολο (Ι+ΙΙ+ΙΙΙ) 461.534 10.287,3
* Δεν έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν κατατεθεί
** Μόνον οι συνχρηματοδοτούμενοι πόροι
*** Μέχρι 26.10.2021
Πηγή: Υπ. Ανάπτυξης
Και τα μεγέθη που αναφέρονται δεν είναι τα τελικά. Για παράδειγμα, οι ενισχύσεις/επιδοτήσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη, αφού η αξιολόγηση των προτάσεων συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Μάλιστα στην πρόσκληση για την «Επανεκκίνηση του Τουρισμού» εκκρεμεί η αξιολόγηση περισσοτέρων από 3.000 αιτήσεων, ενώ στην πρόσκληση για την «Επανεκκίνηση της Εστίασης», εκκρεμούν πάνω από 6.000 αιτήσεις επιχειρήσεων. Επίσης ανοικτές ακόμη παραμένουν οι προσκλήσεις για τα εγγυοδοτικά δάνεια λόγω Covid-19, το ΤΕΠΙΧ_ΙΙ κ.ά.
Πάντως, φαίνεται ότι τα μεγέθη δεν μπορούν να μεταβληθούν θεαματικά, καθώς θεωρείται πως η ελληνική οικονομία βγαίνει από το τούνελ της πανδημίας. Επιπλέον τα έσοδα των επιχειρήσεων ανακάμπτουν αρκούντως θεαματικά, γεγονός που κάνει τη κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο, περισσότερο διστακτικό σε νέες ενισχύσεις.
Το σημαντικό είναι ότι σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας έχει επωφεληθεί από το ΕΣΠΑ και το ΕπΑνΕΚ. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανέρχονται σε περισσότερες από 900.000 εκ των οποίων το 50% αφορά σε νομικά πρόσωπα και το υπόλοιπο 50% αφορά σε ελεύθερους επαγγελματίες. Ενισχύσεις ωστόσο, από το ΕΣΠΑ δόθηκαν και σε ελεύθερους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους κ.λπ.).
Αναφορικά με την εστίαση που χθες, απεργούσε εξαιτίας των νέων μέτρων περιορισμού των ανεμβολίαστων, το ΕΣΠΑ έχει διανείμει στις επιχειρήσεις που είδαν τα έσοδά τους το 2020 να μειώνονται άνω του 30%, περισσότερα από 213 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά μοιράστηκαν σε 22.580 επιχειρήσεις μέχρι στιγμής, ενώ εκκρεμούν τουλάχιστον 6.500 αιτήσεις, δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός ξεπερνά τις 29.000.
Η καθυστέρηση στην αξιολόγηση αποδίδεται κυρίως στους ίδιους τους υποβολείς των αιτήσεων χρηματοδότησης, καθώς η διαδικασία έληξε στις 30 Ιουλίου 2021. Ωστόσο η αρχή διαχείρισης του προγράμματος, έδωσε σε όσους έκαναν τυπικά λάθη κατά την υποβολή, το δικαίωμα να υποβάλλουν εκ νέου την αίτησή τους. Το ίδιο συνέβη και με τον κλάδο του τουρισμού, όπου εκατοντάδες αιτήσεις υποβλήθηκαν εκ νέου μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων στις 30 Σεπτεμβρίου.
Τέλος από τα δανειοδοτικά προγράμματα που υποβλήθηκαν, φαίνεται ότι δύο δεν προχώρησαν καθόλου καλά. Συγκεκριμένα, το χρηματοδοτικό εργαλείο του Ταμείου Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας (ΤΑΔΥΜ για Covid-19 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις) έφερε μόλις 472 αιτήσεις συνολικού ύψους 14 εκατ. ευρώ, ενώ το Ταμείο Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ έφερε ακόμη λιγότερες αιτήσεις, επτά στον αριθμό με μόλις 1 εκατ. ευρώ αιτούμενη χρηματοδότηση.
Η πορεία αυτή των χρηματοδοτικών εργαλείων ΤΑΔΥΜ και ΤΜΕΔΕ, όπου το δημόσιο εγγυάται μέχρι και το 80% του δανείου, δείχνει ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αδυνατούν να τα απορροφήσουν. Το θέμα αυτό αποτελεί βασική επιχειρηματολογία εκείνων που συντάσσονται με τις τράπεζες και οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι μικρές επιχειρήσεις της χώρας, δεν είναι bankable, δηλαδή σε θέση να δανειοδοτηθούν από τράπεζες.
