ΕΥΔΑΠ: Οι δεσμεύσεις για τις διαρροές κι οι όροι της σύμβασης για το νερό
Ακριβότερα θα πληρώνει η ΕΥΔΑΠ στο Δημόσιο για το ακατέργαστο νερό που φτάνει στα διυλιστήριά της στην περίπτωση που δεν προχωρήσει άμεσα σε επενδύσεις, ώστε να μειωθούν οι διαρροές από το παμπάλαιου δίκτυο ύδρευσης στο Λεκανοπέδιο. Σήμερα οι απώλειες των δικτύων της ΕΥΔΑΠ φτάνουν στο 25% δηλαδή σχεδόν ένα στα τέσσερα κυβικά μέτρα χάνεται.
Ήδη η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ έχει ανακοινώσει πως προωθεί επενδυτικό σχέδιο ώστε να αυξηθεί από μόλις 0,5% το χρόνο σε 2% το χρόνο ο ρυθμός αντικατάστασης του δικτύου. Ο μέσος όρος ηλικίας του δικτύου των 14.000 χιλιομέτρων που διαχειρίζεται η εταιρεία είναι τα 60 χρόνια όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα 38 χρόνια.
Στη νέα σύμβαση με το δημόσιο για το ακατέργαστο νερό, που αναμένεται να εγκριθεί στην έκτακτη γενική συνέλευση της 24ης Δεκεμβρίου, προβλέπεται πως αν δεν περιοριστούν στο 22% εντός τετραετίας τότε η ΕΥΔΑΠ θα πληρώνει «καπέλο» 20% στην τιμή που έχει συμφωνήσει με το δημόσιο. Αν μειωθούν οι απώλειες κάτω του 22% τότε η ΕΥΔΑΠ θα πληρώνει το 80% της προβλεπόμενης τιμής για τις ποσότητες που εξοικονομεί.
Στη σύμβαση που θα κληθούν να εγκρίνουν οι μέτοχοι της ΕΥΔΑΠ προβλέπει πως η εταιρεία «δεσμεύεται ότι, εντός ενός έτους από την ημερομηνία έναρξης ισχύος (σ.σ. της σύμβασης), θα υποβάλει στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχέδιο εντοπισμού, ελέγχου και μείωσης των απωλειών/διαρροών, οι οποίες σήμερα ανέρχονται σε ποσοστό 25% της ποσότητας του νερού που εισρέει στα Σημεία Σύνδεσης, ώστε να επιτύχει, εντός τετραετίας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος, απώλειες ύδατος όχι μεγαλύτερες του 22% της ποσότητας του νερού που εισρέει στα Σημεία Σύνδεσης».
Η σύμβαση περιλαμβάνει και το κόστος για το ακατέργαστο νερό που προμηθεύεται η ΕΥΔΑΠ από την ΕΥΔΑΠ Παγίων (η τελευταία ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο) μέχρι το 2040 ώστε να κλείσει μια εκκρεμότητα πολλών ετών. Προβλέπεται σταθερή τιμή 0,0714 ευρώ ανά κυβικό μέτρο που θα πληρώνει η ΕΥΔΑΠ για τα πρώτα τρία χρόνια, με σταδιακή αύξηση μέχρι τα 0,887 ευρώ ανά κυβικό μέτρο το 2040. Η μεσοσταθμική τιμή από το 2025 μέχρι το 2040 διαμορφώνεται σε 0,0806 ευρώ ανά κυβικό μέτρο. Όπως είχε δηλώσει προ μηνών και ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, η μεσοσταθμική τιμή ήταν 0,151 ευρώ ανά κυβικό μέτρο την περίοδο 2004 – 2013 και 0,115 ευρώ ανά κυβικό μέτρο για την περίοδο 2013 – 2020.
Επί χρόνια η σχέση των δύο πλευρών ήταν στον αέρα, τόσο όσον αφορά το κόστος του ακατέργαστου νερού, όσο και τη συντήρηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) μέσω του οποίου το νερό φτάνει από τις πηγές στα διυλιστήρια της ΕΥΔΑΠ. Με βάση τη νέα σύμβαση, η ΕΥΔΑΠ αναλαμβάνει τη συντήρηση του ΕΥΣ για τα επόμενα τρία χρόνια (συν έξι μήνες, αν ζητηθεί από το δημόσιο) χωρίς κόστος καθώς αυτό έχει ενσωματωθεί στην τιμή του ακατέργαστου νερού. Μέχρι τότε υπολογίζεται πως θα έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός που ξεκίνησε το υπουργείο Υποδομών προκειμένου να παραχωρήσει μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) τη διαχείριση του ΕΥΣ. Μεταξύ των υποψηφίων για την ανάληψη του έργου θα είναι και η ΕΥΔΑΠ.
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στις 24 Νοεμβρίου με την οποία κλείνουν τα ανοικτά μέτωπα του παρελθόντος «προσδιόρισε το μεν οφειλόμενο από την ΕΥΔΑΠ τίμημα για τις ποσότητες αδιύλιστου ύδατος που της παρείχε το Ελληνικό Δημόσιο κατά τη χρονική περίοδο από 12.10.2013 έως και 31.12.2020 στο συνολικό ποσό των 346.707.891,90 ευρώ, τις δε οφειλές του Ελληνικού Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ για το αυτό χρονικό διάστημα για λειτουργικές δαπάνες και για την εκτέλεση έργων για το ΕΥΣ στο ποσό των 189.516.694,76 ευρώ. Περαιτέρω, πρόβλεψε τον συμψηφισμό των ως άνω εκατέρωθεν απαιτήσεων και την καταβολή από την ΕΥΔΑΠ προς την ΕΥΔΑΠ Παγίων του υπολοίπου, μετά τον συμψηφισμό, ποσού των 157.191.197,14 ευρώ».
Στη σύμβαση προβλέπεται, επίσης, πως η ΕΥΔΑΠ «αναλαμβάνει, επιπλέον, την υποχρέωση σύνταξης Σχεδίων Διαχείρισης Διαθεσίμων Υδάτινων Πόρων, τα οποία υποβάλλει προς έγκριση στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Σε περίπτωση που με βάση τα σχέδια αυτά απαιτείται η απόληψη νερού και από τα υπάρχοντα εφεδρικά Συστήματα Δικαιούχου πέραν των ταμιευτήρων Ευήνου, Μόρνου και Μαραθώνα, το Δημόσιο θα καταβάλλει εύλογες προσπάθειες να καλύψει αυτές τις ανάγκες με νέα έργα ή έργα αναβάθμισης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος».
Ήδη η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ έχει ανακοινώσει πως προωθεί επενδυτικό σχέδιο ώστε να αυξηθεί από μόλις 0,5% το χρόνο σε 2% το χρόνο ο ρυθμός αντικατάστασης του δικτύου. Ο μέσος όρος ηλικίας του δικτύου των 14.000 χιλιομέτρων που διαχειρίζεται η εταιρεία είναι τα 60 χρόνια όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα 38 χρόνια.
Στη νέα σύμβαση με το δημόσιο για το ακατέργαστο νερό, που αναμένεται να εγκριθεί στην έκτακτη γενική συνέλευση της 24ης Δεκεμβρίου, προβλέπεται πως αν δεν περιοριστούν στο 22% εντός τετραετίας τότε η ΕΥΔΑΠ θα πληρώνει «καπέλο» 20% στην τιμή που έχει συμφωνήσει με το δημόσιο. Αν μειωθούν οι απώλειες κάτω του 22% τότε η ΕΥΔΑΠ θα πληρώνει το 80% της προβλεπόμενης τιμής για τις ποσότητες που εξοικονομεί.
Στη σύμβαση που θα κληθούν να εγκρίνουν οι μέτοχοι της ΕΥΔΑΠ προβλέπει πως η εταιρεία «δεσμεύεται ότι, εντός ενός έτους από την ημερομηνία έναρξης ισχύος (σ.σ. της σύμβασης), θα υποβάλει στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχέδιο εντοπισμού, ελέγχου και μείωσης των απωλειών/διαρροών, οι οποίες σήμερα ανέρχονται σε ποσοστό 25% της ποσότητας του νερού που εισρέει στα Σημεία Σύνδεσης, ώστε να επιτύχει, εντός τετραετίας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος, απώλειες ύδατος όχι μεγαλύτερες του 22% της ποσότητας του νερού που εισρέει στα Σημεία Σύνδεσης».
Η σύμβαση περιλαμβάνει και το κόστος για το ακατέργαστο νερό που προμηθεύεται η ΕΥΔΑΠ από την ΕΥΔΑΠ Παγίων (η τελευταία ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο) μέχρι το 2040 ώστε να κλείσει μια εκκρεμότητα πολλών ετών. Προβλέπεται σταθερή τιμή 0,0714 ευρώ ανά κυβικό μέτρο που θα πληρώνει η ΕΥΔΑΠ για τα πρώτα τρία χρόνια, με σταδιακή αύξηση μέχρι τα 0,887 ευρώ ανά κυβικό μέτρο το 2040. Η μεσοσταθμική τιμή από το 2025 μέχρι το 2040 διαμορφώνεται σε 0,0806 ευρώ ανά κυβικό μέτρο. Όπως είχε δηλώσει προ μηνών και ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, η μεσοσταθμική τιμή ήταν 0,151 ευρώ ανά κυβικό μέτρο την περίοδο 2004 – 2013 και 0,115 ευρώ ανά κυβικό μέτρο για την περίοδο 2013 – 2020.
Επί χρόνια η σχέση των δύο πλευρών ήταν στον αέρα, τόσο όσον αφορά το κόστος του ακατέργαστου νερού, όσο και τη συντήρηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) μέσω του οποίου το νερό φτάνει από τις πηγές στα διυλιστήρια της ΕΥΔΑΠ. Με βάση τη νέα σύμβαση, η ΕΥΔΑΠ αναλαμβάνει τη συντήρηση του ΕΥΣ για τα επόμενα τρία χρόνια (συν έξι μήνες, αν ζητηθεί από το δημόσιο) χωρίς κόστος καθώς αυτό έχει ενσωματωθεί στην τιμή του ακατέργαστου νερού. Μέχρι τότε υπολογίζεται πως θα έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός που ξεκίνησε το υπουργείο Υποδομών προκειμένου να παραχωρήσει μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) τη διαχείριση του ΕΥΣ. Μεταξύ των υποψηφίων για την ανάληψη του έργου θα είναι και η ΕΥΔΑΠ.
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στις 24 Νοεμβρίου με την οποία κλείνουν τα ανοικτά μέτωπα του παρελθόντος «προσδιόρισε το μεν οφειλόμενο από την ΕΥΔΑΠ τίμημα για τις ποσότητες αδιύλιστου ύδατος που της παρείχε το Ελληνικό Δημόσιο κατά τη χρονική περίοδο από 12.10.2013 έως και 31.12.2020 στο συνολικό ποσό των 346.707.891,90 ευρώ, τις δε οφειλές του Ελληνικού Δημοσίου προς την ΕΥΔΑΠ για το αυτό χρονικό διάστημα για λειτουργικές δαπάνες και για την εκτέλεση έργων για το ΕΥΣ στο ποσό των 189.516.694,76 ευρώ. Περαιτέρω, πρόβλεψε τον συμψηφισμό των ως άνω εκατέρωθεν απαιτήσεων και την καταβολή από την ΕΥΔΑΠ προς την ΕΥΔΑΠ Παγίων του υπολοίπου, μετά τον συμψηφισμό, ποσού των 157.191.197,14 ευρώ».
Στη σύμβαση προβλέπεται, επίσης, πως η ΕΥΔΑΠ «αναλαμβάνει, επιπλέον, την υποχρέωση σύνταξης Σχεδίων Διαχείρισης Διαθεσίμων Υδάτινων Πόρων, τα οποία υποβάλλει προς έγκριση στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Σε περίπτωση που με βάση τα σχέδια αυτά απαιτείται η απόληψη νερού και από τα υπάρχοντα εφεδρικά Συστήματα Δικαιούχου πέραν των ταμιευτήρων Ευήνου, Μόρνου και Μαραθώνα, το Δημόσιο θα καταβάλλει εύλογες προσπάθειες να καλύψει αυτές τις ανάγκες με νέα έργα ή έργα αναβάθμισης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος».
