Νέο πακέτο μέτρων για ευάλωτα νοικοκυριά εντός του Μαρτίου
Η πορεία του προϋπολογισμού, τα έσοδα και η πορεία της ενεργειακής κρίσης θα κρίνουν το εύρος των περαιτέρω κινήσεων της κυβέρνησης, σε ό,τι αφορά στα μέτρα ανακούφισης που θα λάβει το επόμενο διάστημα. Όμως, με τον πληθωρισμό να εκτοξεύεται στο 6,2% λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών σε τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και καύσιμα, όλα δείχνουν πως το Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται να επισπεύδει τα σχέδια για τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος σε ευάλωτα νοικοκυριά και ανέργους αρκετά πριν το Πάσχα, μέσα στον Μάρτιο.
Η αύξηση των εσόδων του τουρισμού και η πορεία του ΑΕΠ και των φορολογικών εσόδων θα κρίνουν την έκταση και το είδος των πρόσθετων παρεμβάσεων για τη θεραπεία των πληγών της ακρίβειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τη κυβέρνηση να βρίσκεται εγκλωβισμένη στα στενά δημοσιονομικά περιθώρια.
Οι εξελίξεις στα μέτωπα της ανάπτυξης, του πληθωρισμού και στο κόστος δανεισμού του δημοσίου από το ράλι των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα θέτουν τον προϋπολογισμό σε τροχιά αναθεώρησης με την συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου.
Τα μεγέθη για τα οποία θα υπάρχει νέα πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες είναι:
Το ΑΕΠ, που το οικονομικό επιτελείο περιμένει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στις 4 Μαρτίου για την ταχύτητα της ανάκαμψης το 202, καθώς σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα κινηθεί υψηλότερα της πρόβλεψης για 6,9% τοποθετώντας το ρυθμό στο επίπεδο του 8,5% – 9%. Έτσι, σε νέα βάση θα μπει και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 4,5% το 2022 παρά την βεβαιότητα για φρενάρισμα της κατανάλωσης τους επόμενους μήνες λόγω του πλήγματος της ακρίβειας στα εισοδήματα των νοικοκυριών και του κλίματος αβεβαιότητας που τροφοδοτούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Βαρόμετρο θα αποτελέσει ο τουρισμός, καθώς το βασικό κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ότι οι τουριστικές εισπράξεις φέτος θα ξεπεράσουν το 80% των εισπράξεων του 2019 αγγίζοντας τα 20 δισ. ευρώ μεγαλώνοντας τη πίτα της ανάπτυξης αφού η άμεση και έμμεση συμβολή του στο ΑΕΠ φθάνει στο 30%.
Ο πληθωρισμός, για τον οποίο οι εκτιμήσεις θα αναθεωρηθούν επί το δυσμενέστερο, καθώς ο στόχος για αύξηση 0,8% που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό τίθεται εκτός πραγματικότητας.
Οι δαπάνες, καθώς η διασπορά των ανατιμήσεων σε είδη πρώτης ανάγκης υποχρεώνει τη κυβέρνηση να βάλει στην ατζέντα νέα πυροσβεστικά μέτρα πιεζόμενη από τη κοινωνική δυσφορία και τις αντιδράσεις. Γεγονός που θα ενισχύει τις ταμειακές πιέσεις τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο με αποτέλεσμα ο λογαριασμός του δημοσίου με τις παρεμβάσεις να κινείται πολύ μακριά από τις αρχικές προβλέψεις.
Πάντως, με «εξαντλημένες» τις ταμειακές αντοχές, ορατό τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων και εν μέσω σκηνικού έντονης ρευστότητας για την επόμενη ημέρα στο υπουργείο Οικονομικών ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα υπάρξει καμία κίνηση, που θα θέσει σε κίνδυνο την δημοσιονομική εξυγίανση και θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών την ώρα μάλιστα που καταγράφονται αναταράξεις στις διεθνείς αγορές ενώ η χώρα επιδιώκει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.
Ποια μέτρα είναι στο τραπέζι
Εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο από τις ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια. Η πρόταση που εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνεται ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί. Στη βάση αυτή μετριέται το κόστος με διάφορα εναλλακτικά σχέδια για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα ωφεληθούν, τα οποία προβλέπουν 250.000 πολίτες που παίρνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, περίπου 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά και 700.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο εφόσον η ενεργειακή κρίση παραταθεί για αρκετούς μήνες ακόμα και δεν επαρκεί το κονδύλι από τις δημοπρασίες ρύπων. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Χρήστος Σταϊκούρας δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα μέρος του κόστους να χρειαστεί να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Ενέργειας θα απαιτηθεί ένα ποσό άνω των 2 δισ. ευρώ που δεν είναι εφικτό να καλυφθεί μόνο από τις δημοπρασίες ρύπων αλλά θα χρειαστεί και ισχυρή ένεση από τον προϋπολογισμό. Μέχρι τώρα τα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται για την επιδότηση στο ρεύμα και το φυσικό αέριο καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και δεν επιβαρύνουν τα κρατικά ταμεία.
Περαιτέρω «κούρεμα» στην επιστρεπτέα προκαταβολή που μπορεί να φθάνει και στο 100% για τις επιχειρήσεις της εστίασης. Σημειώνεται ότι από τα 8,3 δισ. ευρώ των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν στις επιχειρήσεις η κυβέρνηση έχει χαρίσει τα 5,3 δισ. ευρώ. Από τα 3 δισ. ευρώ που ανέρχεται το βεβαιωθέν ποσό της επιστρεπτέας εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 2,3 δισ. ευρώ.
Δεύτερη αισθητά υψηλότερη του 2% αύξηση του κατώτατου μισθού από 1η Μαΐου με στόχο να διαμορφωθεί κοντά στα 725 ευρώ.
Η αύξηση των εσόδων του τουρισμού και η πορεία του ΑΕΠ και των φορολογικών εσόδων θα κρίνουν την έκταση και το είδος των πρόσθετων παρεμβάσεων για τη θεραπεία των πληγών της ακρίβειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τη κυβέρνηση να βρίσκεται εγκλωβισμένη στα στενά δημοσιονομικά περιθώρια.
Οι εξελίξεις στα μέτωπα της ανάπτυξης, του πληθωρισμού και στο κόστος δανεισμού του δημοσίου από το ράλι των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα θέτουν τον προϋπολογισμό σε τροχιά αναθεώρησης με την συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου.
Τα μεγέθη για τα οποία θα υπάρχει νέα πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες είναι:
Το ΑΕΠ, που το οικονομικό επιτελείο περιμένει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στις 4 Μαρτίου για την ταχύτητα της ανάκαμψης το 202, καθώς σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα κινηθεί υψηλότερα της πρόβλεψης για 6,9% τοποθετώντας το ρυθμό στο επίπεδο του 8,5% – 9%. Έτσι, σε νέα βάση θα μπει και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 4,5% το 2022 παρά την βεβαιότητα για φρενάρισμα της κατανάλωσης τους επόμενους μήνες λόγω του πλήγματος της ακρίβειας στα εισοδήματα των νοικοκυριών και του κλίματος αβεβαιότητας που τροφοδοτούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Βαρόμετρο θα αποτελέσει ο τουρισμός, καθώς το βασικό κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ότι οι τουριστικές εισπράξεις φέτος θα ξεπεράσουν το 80% των εισπράξεων του 2019 αγγίζοντας τα 20 δισ. ευρώ μεγαλώνοντας τη πίτα της ανάπτυξης αφού η άμεση και έμμεση συμβολή του στο ΑΕΠ φθάνει στο 30%.
Ο πληθωρισμός, για τον οποίο οι εκτιμήσεις θα αναθεωρηθούν επί το δυσμενέστερο, καθώς ο στόχος για αύξηση 0,8% που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό τίθεται εκτός πραγματικότητας.
Οι δαπάνες, καθώς η διασπορά των ανατιμήσεων σε είδη πρώτης ανάγκης υποχρεώνει τη κυβέρνηση να βάλει στην ατζέντα νέα πυροσβεστικά μέτρα πιεζόμενη από τη κοινωνική δυσφορία και τις αντιδράσεις. Γεγονός που θα ενισχύει τις ταμειακές πιέσεις τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο με αποτέλεσμα ο λογαριασμός του δημοσίου με τις παρεμβάσεις να κινείται πολύ μακριά από τις αρχικές προβλέψεις.
Πάντως, με «εξαντλημένες» τις ταμειακές αντοχές, ορατό τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων και εν μέσω σκηνικού έντονης ρευστότητας για την επόμενη ημέρα στο υπουργείο Οικονομικών ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα υπάρξει καμία κίνηση, που θα θέσει σε κίνδυνο την δημοσιονομική εξυγίανση και θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών την ώρα μάλιστα που καταγράφονται αναταράξεις στις διεθνείς αγορές ενώ η χώρα επιδιώκει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.
Ποια μέτρα είναι στο τραπέζι
Εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο από τις ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια. Η πρόταση που εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνεται ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί. Στη βάση αυτή μετριέται το κόστος με διάφορα εναλλακτικά σχέδια για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα ωφεληθούν, τα οποία προβλέπουν 250.000 πολίτες που παίρνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, περίπου 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά και 700.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο εφόσον η ενεργειακή κρίση παραταθεί για αρκετούς μήνες ακόμα και δεν επαρκεί το κονδύλι από τις δημοπρασίες ρύπων. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Χρήστος Σταϊκούρας δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα μέρος του κόστους να χρειαστεί να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Ενέργειας θα απαιτηθεί ένα ποσό άνω των 2 δισ. ευρώ που δεν είναι εφικτό να καλυφθεί μόνο από τις δημοπρασίες ρύπων αλλά θα χρειαστεί και ισχυρή ένεση από τον προϋπολογισμό. Μέχρι τώρα τα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται για την επιδότηση στο ρεύμα και το φυσικό αέριο καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και δεν επιβαρύνουν τα κρατικά ταμεία.
Περαιτέρω «κούρεμα» στην επιστρεπτέα προκαταβολή που μπορεί να φθάνει και στο 100% για τις επιχειρήσεις της εστίασης. Σημειώνεται ότι από τα 8,3 δισ. ευρώ των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν στις επιχειρήσεις η κυβέρνηση έχει χαρίσει τα 5,3 δισ. ευρώ. Από τα 3 δισ. ευρώ που ανέρχεται το βεβαιωθέν ποσό της επιστρεπτέας εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 2,3 δισ. ευρώ.
Δεύτερη αισθητά υψηλότερη του 2% αύξηση του κατώτατου μισθού από 1η Μαΐου με στόχο να διαμορφωθεί κοντά στα 725 ευρώ.
