Τα διεθνή παραδείγματα και το κυβερνητικό πάρκο στην ΠΥΡΚΑΛ
Στις αρχές του 2023 θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την ανάπτυξη του «κυβερνητικό πάρκο» στις εγκαταστάσεις της πρώην ΠΥΡΚΑΛ στο δήμο Δάφνης – Υμηττού είπε χθες ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος. Σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ, ο κ. Σκέρτσος υπεραμύνθηκε του κυβερνητικού σχεδίου για την εγκατάσταση 9 υπουργείων στην έκταση των 157 στρεμμάτων.
Σύμφωνα με τον υπουργό Επικρατείας, το Δημόσιο μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 40 εκατ. ευρώ το χρόνο από καλύτερη αξιοποίηση των ακινήτων που στεγάζουν υπουργεία. Για παράδειγμα, τα εννέα υπουργεία που θα μετακομίσουν στο «κυβερνητικό πάρκο» στεγάζονται σήμερα σε 127 κτίρια με τις ετήσιες δαπάνες για ενοίκια και λειτουργία να ξεπερνούν τα 33 εκατ. ευρώ.
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το «κυβερνητικό πάρκο» είναι σε δημόσια διαβούλευση από τα μέσα Ιουλίου, χωρίς να έχει υπάρξει μεγάλη συζήτηση για το θέμα. Στη ΣΜΠΕ γίνεται εκτενής αναφορά σε αντίστοιχα παραδείγματα χωροθέτησης επιτελικής διοίκησης ανά τον κόσμο. Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα είναι το κυβερνητικό συγκρότημα των 372.000 τ.μ. στην περιοχή Kiryat HaMemshala της Ιερουσαλήμ, δίπλα στο κτίριο του Κοινοβουλίου και της Τράπεζας του Ισραήλ. Το συγκρότημα φιλοξενεί επτά υπουργεία, το γραφείο του πρωθυπουργού και άλλες κρατικές υπηρεσίες.
Το κυβερνητικό συγκρότημα «χτίστηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1950. Η Τοπική Επιτροπή Σχεδιασμού και Οικοδομής της Ιερουσαλήμ ενέκρινε το 2011 ένα σχέδιο για τον τριπλασιασμό του μεγέθους του συγκροτήματος, από 134.000 σε 372.000 τετραγωνικά μέτρα. Τα υπουργεία που στεγάζονται στο κυβερνητικό συγκρότημα μεταφέρθηκαν από το Τελ Αβίβ».
Στη μελέτη αναφέρεται και το παράδειγμα του Βερολίνου στο οποίο λειτουργούν δύο διοικητικοί πόλοι, ο ένας νοτιοανατολικά της Potsdamer Platz, σε απόσταση περίπου 1.3 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, και ο άλλος στο Spreebogenpark που απέχει περίπου 2.5χιλιόμετρα από το κέντρο. Απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 1,5 χιλιόμετρο.
Στον πρώτο βρίσκεται το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Διατήρησης της Φύσης, Πυρηνικής Ασφάλειας και Προστασίας των Καταναλωτών, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών. Στον δεύτερο βρίσκονται το Κοινοβούλιο, η Καγκελαρία, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εσωτερικών και Πατρίδας, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας, κ.α.
Λίγο πιο μακριά, στη Βραζιλία και στην Μπραζίλια «τα περισσότερα Υπουργεία είναι εγκατεστημένα σε μεγάλα κτίρια κατανεμημένα κατά μήκος των δύο πλευρών του Μνημειακού Άξονα, κοντά στην Πλατεία Τριών Δυνάμεων. Αυτό το τμήμα του Μνημειακού Άξονα ονομάζεται Esplanada dos Ministórios (Εσπλανάδα Υπουργείων)».Όλα τα κτίρια έχουν παρόμοιο σχεδιασμό, με δύο εξαιρέσεις: το Παλάτι της Δικαιοσύνης, γραφείο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και το Ανάκτορο Itamaraty, γραφείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Σχεδόν όλα τα υπουργεία βρίσκονται σε αυτή την έκταση, όπως και το Κοινοβούλιο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Νορβηγίας, όπου σύμφωνα με τη μελέτη, στην περιοχή Regjeringskvartalet βρίσκονταν συγκεντρωμένα τα υπουργεία σε ένα κυβερνητικό συγκρότημα μέχρι το 2011. Όμως στις 22 Ιουλίου 2011, στο Regjeringskvartalet σημειώθηκε έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οκτώ άνθρωποι, να τραυματιστούν περίπου 200 και να υποστούν σοβαρές ζημιές πολλά κτίρια. Μετά την τρομοκρατική επίθεση τα υπουργεία διασκορπίστηκαν στην πόλη. Όμως το 2014 η κυβέρνηση αποφάσισε την επανασυγκέντρωση των υπουργείων με τη δημιουργία ενός νέου κυβερνητικού κτιριακού συγκροτήματος, στην ίδια τοποθεσία. Το σχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Σύμφωνα με τον υπουργό Επικρατείας, το Δημόσιο μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 40 εκατ. ευρώ το χρόνο από καλύτερη αξιοποίηση των ακινήτων που στεγάζουν υπουργεία. Για παράδειγμα, τα εννέα υπουργεία που θα μετακομίσουν στο «κυβερνητικό πάρκο» στεγάζονται σήμερα σε 127 κτίρια με τις ετήσιες δαπάνες για ενοίκια και λειτουργία να ξεπερνούν τα 33 εκατ. ευρώ.
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το «κυβερνητικό πάρκο» είναι σε δημόσια διαβούλευση από τα μέσα Ιουλίου, χωρίς να έχει υπάρξει μεγάλη συζήτηση για το θέμα. Στη ΣΜΠΕ γίνεται εκτενής αναφορά σε αντίστοιχα παραδείγματα χωροθέτησης επιτελικής διοίκησης ανά τον κόσμο. Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα είναι το κυβερνητικό συγκρότημα των 372.000 τ.μ. στην περιοχή Kiryat HaMemshala της Ιερουσαλήμ, δίπλα στο κτίριο του Κοινοβουλίου και της Τράπεζας του Ισραήλ. Το συγκρότημα φιλοξενεί επτά υπουργεία, το γραφείο του πρωθυπουργού και άλλες κρατικές υπηρεσίες.
Το κυβερνητικό συγκρότημα «χτίστηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1950. Η Τοπική Επιτροπή Σχεδιασμού και Οικοδομής της Ιερουσαλήμ ενέκρινε το 2011 ένα σχέδιο για τον τριπλασιασμό του μεγέθους του συγκροτήματος, από 134.000 σε 372.000 τετραγωνικά μέτρα. Τα υπουργεία που στεγάζονται στο κυβερνητικό συγκρότημα μεταφέρθηκαν από το Τελ Αβίβ».
Στη μελέτη αναφέρεται και το παράδειγμα του Βερολίνου στο οποίο λειτουργούν δύο διοικητικοί πόλοι, ο ένας νοτιοανατολικά της Potsdamer Platz, σε απόσταση περίπου 1.3 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, και ο άλλος στο Spreebogenpark που απέχει περίπου 2.5χιλιόμετρα από το κέντρο. Απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 1,5 χιλιόμετρο.
Στον πρώτο βρίσκεται το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Διατήρησης της Φύσης, Πυρηνικής Ασφάλειας και Προστασίας των Καταναλωτών, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών. Στον δεύτερο βρίσκονται το Κοινοβούλιο, η Καγκελαρία, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εσωτερικών και Πατρίδας, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας, κ.α.
Λίγο πιο μακριά, στη Βραζιλία και στην Μπραζίλια «τα περισσότερα Υπουργεία είναι εγκατεστημένα σε μεγάλα κτίρια κατανεμημένα κατά μήκος των δύο πλευρών του Μνημειακού Άξονα, κοντά στην Πλατεία Τριών Δυνάμεων. Αυτό το τμήμα του Μνημειακού Άξονα ονομάζεται Esplanada dos Ministórios (Εσπλανάδα Υπουργείων)».Όλα τα κτίρια έχουν παρόμοιο σχεδιασμό, με δύο εξαιρέσεις: το Παλάτι της Δικαιοσύνης, γραφείο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και το Ανάκτορο Itamaraty, γραφείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Σχεδόν όλα τα υπουργεία βρίσκονται σε αυτή την έκταση, όπως και το Κοινοβούλιο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Νορβηγίας, όπου σύμφωνα με τη μελέτη, στην περιοχή Regjeringskvartalet βρίσκονταν συγκεντρωμένα τα υπουργεία σε ένα κυβερνητικό συγκρότημα μέχρι το 2011. Όμως στις 22 Ιουλίου 2011, στο Regjeringskvartalet σημειώθηκε έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οκτώ άνθρωποι, να τραυματιστούν περίπου 200 και να υποστούν σοβαρές ζημιές πολλά κτίρια. Μετά την τρομοκρατική επίθεση τα υπουργεία διασκορπίστηκαν στην πόλη. Όμως το 2014 η κυβέρνηση αποφάσισε την επανασυγκέντρωση των υπουργείων με τη δημιουργία ενός νέου κυβερνητικού κτιριακού συγκροτήματος, στην ίδια τοποθεσία. Το σχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη.
