Γιατί οι αραβικοί κολοσσοί του πετρελαίου ανακαλύπτουν την πράσινη ενέργεια
Στο παρελθόν, τα ισχυρά αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου υποστήριζαν σθεναρά τα ορυκτά καύσιμα και τίποτα παραπάνω. Σήμερα με εκτενές ρεπορτάζ του Economist δεν είναι λίγοι οι Άραβες ηγέτες που μιλούν ανοικτά για τη δέσμευση τους στην απανθρακοποίηση των οικονομιών τους. Ο Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ, υπουργός Βιομηχανίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), ανακοίνωσε τα σχέδια της Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC) για την πράσινη ενέργεια.
Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τον Economist, προσφέρει μια ευκαιρία στα αραβικά κράτη να προβάλουν τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην τροφοδοσία των οικονομιών. Όμως, η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ στοχεύουν στον μηδενισμό των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2060. Τα ΗΑΕ και το Ομάν ισχυρίζονται ότι θα το έχουν επιτύχει μέχρι το 2050. Μολονότι το Κατάρ δεν έχει θέσει ανάλογο στόχο, υποστηρίζει πως θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων μέχρι το 2030 σε σχέση με την καθιερωμένη οικονομική δραστηριότητα. Όλες οι χώρες του Περσικού Κόλπου έχουν υπογράψει την Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο, η οποία θεσμοθετήθηκε στην COP26 και την συνυπέγραψαν πάνω από 100 χώρες. Τα ΗΑΕ θα φιλοξενήσουν την ετήσια διάσκεψη για το Κλίμα μέσα στο 2023.
Ορισμένοι υποψιάζονται πως όλες αυτές τις ενέργειες και οι πρωτοβουλίες κρύβουν μια επίπλαστη οικολογική συνείδηση ή διαφορετικά greenwashing. Υπό αυτήν την έννοια, τα αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου εξαρτώνται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα των πετρελαϊκών κολοσσών τους για να εννοούν όσα κηρύσσουν για την απανθρακοποίηση των οικονομιών τους.
Στόχοι για τόνωση της παραγωγικής ικανότητας στο άμεσο μέλλον
Εντούτοις με μια λεπτομερέστερη ματιά των επενδυτικών σχεδίων που έχουν ανακοινώσει οι πετρελαϊκοί κολοσσοί τους συμπεραίνει κανείς πως οι προθέσεις τους είναι πραγματικές. Κρατικές εταιρείες του ενεργειακού κλάδου σε διαφορετικά μέρη του κόσμου θεωρούν πως οι γίγαντες του αραβικού κόσμου, ειδικότερα η Saudi Aramco της Σαουδικής Αραβίας και η ADNOC των ΗΑΕ, είναι παραδείγματα προς μίμηση.
Οι στόχοι αυτών των γιγάντων συγκεντρώνονται σε δυο πυλώνες. Ο ένας πυλώνας επικεντρώνεται στην τόνωση της παραγωγικής ικανότητας με επενδύσεις στις υπάρχουσες υποδομές, αξιοποιώντας την αύξηση των τιμών στα ορυκτά καύσιμα. Οι κεφαλαιακές δαπάνες της Aramco εκτιμάται πως φέτος θα ανέλθουν στα 40 με 50 δισ. δολάρια. Υπόσχεται ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις μέσα στα επόμενα χρόνια, με απώτερο στόχο την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας από περίπου 12 εκατ. βαρέλια στα 13 εκατ., την ημέρα, μέχρι το 2027.
Η ADNOC σκοπεύει να διοχετεύσει 150 δισ. δολάρια σε επενδυτικά σχέδια έως και το 2027 ώστε να αυξήσει την ημερήσια παραγωγική ικανότητα από τα 4 στα 5 εκατ. βαρέλια, ημερησίως. Η Qatar Energy έχει ανακοινώσει επενδύσεις 80 δισ. δολαρίων από το 2021 μέχρι το 2025 για την επέκταση της παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου κατά δυο τρίτα μέχρι το 2027.
Μείωση των εκπομπών ρύπων στη διαδικασία παραγωγής
Με γνώμονα, ωστόσο, τα χρονοδιαγράμματα του ανεπτυγμένου κόσμου να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων και να επιταχύνουν τη μετάβαση σε πράσινες μορφές ενέργειας, οι επενδύσεις-μαμούθ των πετρελαϊκών κολοσσών του αραβικού κόσμου θεωρούνται εκ πρώτης όψεως μάταιες. Από την άλλη πλευρά, οι πετρελαϊκοί κολοσσοί του Περσικού Κόλπου, μάλλον, είναι αυτοί που θα αντέξουν σε αυτήν την πράσινη μετάβαση, έχοντας το πλεονέκτημα των τεράστιων αποθεμάτων σε υδρογονάθρακες και του χαμηλού κόστους άντλησης τους. Στα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ συγκαταλέγεται η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στη διαδικασία παραγωγής, παρατηρεί η Όλγκα Σαβένκοβα της εταιρείας ερευνών Rystad Energy. Παραδείγματος χάριν, η ADNOC επενδύει 3,6 δις . δολάρια σε υποθαλάσσια καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και άλλο εξοπλισμό για να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο που καίγεται στην παραγωγή.
Επενδύσεις σε πράσινες μορφές ενέργειας
Ο άλλος πυλώνας της στρατηγικής των κρατών του Περσικού Κόλπου κινεί ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον επειδή περιλαμβάνει επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας του μέλλοντος. Οι κυβερνήσεις της περιοχής στοιχηματίζουν στις μεγαλύτερες καινοτομίες πάνω στη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση άνθρακα, όπως επίσης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στο υδρογόνο.
Η Σαουδική Αραβία έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα χάρις στις αχανείς και ανεκμετάλλευτες εκτάσεις γης με άμμο. Στοχεύει σε ηλιακή και αιολική ενέργεια της τάξεως των 12 γιγαβάτ μέχρι το 2035 αλλά και στη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση 11 εκατ. τόνων διοξειδίου άνθρακα, ετησίως.
Τα μεγαλύτερα στοιχήματα των χωρών του Περσικού Κόλπου αφορούν στο υδρογόνο. Η Masdar (Abu Dhabi Future Energy Company) των ΗΑΕ επενδύει 10 δισ. δολάρια σε κοινοπραξία υδρογόνου με την Αίγυπτο. Η ACWA Power, η οποία διατηρεί τα κεντρικά γραφεία της στη Σαουδική Αραβία, μελετά επενδύσεις δισεκατομμυρίων στην Αίγυπτο, την Ταϊλάνδη και την Νότια Αφρική.
Είναι ένα μεγάλο στοίχημα που, όμως, εάν αποδώσει θα είναι εξαιρετικά προσοδοφόρο. Η Roland Berger, μια συμβουλευτική εταιρεία, υπολογίζει πως οι οικονομίες του υδρογόνου μπορεί να αποφέρουν ετήσια έσοδα από 120 έως 200 δισ. δολάρια στις χώρες του Περσικού Κόλπου μέχρι το 2050.
Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τον Economist, προσφέρει μια ευκαιρία στα αραβικά κράτη να προβάλουν τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στην τροφοδοσία των οικονομιών. Όμως, η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ στοχεύουν στον μηδενισμό των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2060. Τα ΗΑΕ και το Ομάν ισχυρίζονται ότι θα το έχουν επιτύχει μέχρι το 2050. Μολονότι το Κατάρ δεν έχει θέσει ανάλογο στόχο, υποστηρίζει πως θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων μέχρι το 2030 σε σχέση με την καθιερωμένη οικονομική δραστηριότητα. Όλες οι χώρες του Περσικού Κόλπου έχουν υπογράψει την Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο, η οποία θεσμοθετήθηκε στην COP26 και την συνυπέγραψαν πάνω από 100 χώρες. Τα ΗΑΕ θα φιλοξενήσουν την ετήσια διάσκεψη για το Κλίμα μέσα στο 2023.
Ορισμένοι υποψιάζονται πως όλες αυτές τις ενέργειες και οι πρωτοβουλίες κρύβουν μια επίπλαστη οικολογική συνείδηση ή διαφορετικά greenwashing. Υπό αυτήν την έννοια, τα αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου εξαρτώνται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα των πετρελαϊκών κολοσσών τους για να εννοούν όσα κηρύσσουν για την απανθρακοποίηση των οικονομιών τους.
Στόχοι για τόνωση της παραγωγικής ικανότητας στο άμεσο μέλλον
Εντούτοις με μια λεπτομερέστερη ματιά των επενδυτικών σχεδίων που έχουν ανακοινώσει οι πετρελαϊκοί κολοσσοί τους συμπεραίνει κανείς πως οι προθέσεις τους είναι πραγματικές. Κρατικές εταιρείες του ενεργειακού κλάδου σε διαφορετικά μέρη του κόσμου θεωρούν πως οι γίγαντες του αραβικού κόσμου, ειδικότερα η Saudi Aramco της Σαουδικής Αραβίας και η ADNOC των ΗΑΕ, είναι παραδείγματα προς μίμηση.
Οι στόχοι αυτών των γιγάντων συγκεντρώνονται σε δυο πυλώνες. Ο ένας πυλώνας επικεντρώνεται στην τόνωση της παραγωγικής ικανότητας με επενδύσεις στις υπάρχουσες υποδομές, αξιοποιώντας την αύξηση των τιμών στα ορυκτά καύσιμα. Οι κεφαλαιακές δαπάνες της Aramco εκτιμάται πως φέτος θα ανέλθουν στα 40 με 50 δισ. δολάρια. Υπόσχεται ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις μέσα στα επόμενα χρόνια, με απώτερο στόχο την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας από περίπου 12 εκατ. βαρέλια στα 13 εκατ., την ημέρα, μέχρι το 2027.
Η ADNOC σκοπεύει να διοχετεύσει 150 δισ. δολάρια σε επενδυτικά σχέδια έως και το 2027 ώστε να αυξήσει την ημερήσια παραγωγική ικανότητα από τα 4 στα 5 εκατ. βαρέλια, ημερησίως. Η Qatar Energy έχει ανακοινώσει επενδύσεις 80 δισ. δολαρίων από το 2021 μέχρι το 2025 για την επέκταση της παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου κατά δυο τρίτα μέχρι το 2027.
Μείωση των εκπομπών ρύπων στη διαδικασία παραγωγής
Με γνώμονα, ωστόσο, τα χρονοδιαγράμματα του ανεπτυγμένου κόσμου να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων και να επιταχύνουν τη μετάβαση σε πράσινες μορφές ενέργειας, οι επενδύσεις-μαμούθ των πετρελαϊκών κολοσσών του αραβικού κόσμου θεωρούνται εκ πρώτης όψεως μάταιες. Από την άλλη πλευρά, οι πετρελαϊκοί κολοσσοί του Περσικού Κόλπου, μάλλον, είναι αυτοί που θα αντέξουν σε αυτήν την πράσινη μετάβαση, έχοντας το πλεονέκτημα των τεράστιων αποθεμάτων σε υδρογονάθρακες και του χαμηλού κόστους άντλησης τους. Στα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ συγκαταλέγεται η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στη διαδικασία παραγωγής, παρατηρεί η Όλγκα Σαβένκοβα της εταιρείας ερευνών Rystad Energy. Παραδείγματος χάριν, η ADNOC επενδύει 3,6 δις . δολάρια σε υποθαλάσσια καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και άλλο εξοπλισμό για να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο που καίγεται στην παραγωγή.
Επενδύσεις σε πράσινες μορφές ενέργειας
Ο άλλος πυλώνας της στρατηγικής των κρατών του Περσικού Κόλπου κινεί ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον επειδή περιλαμβάνει επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας του μέλλοντος. Οι κυβερνήσεις της περιοχής στοιχηματίζουν στις μεγαλύτερες καινοτομίες πάνω στη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση άνθρακα, όπως επίσης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στο υδρογόνο.
Η Σαουδική Αραβία έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα χάρις στις αχανείς και ανεκμετάλλευτες εκτάσεις γης με άμμο. Στοχεύει σε ηλιακή και αιολική ενέργεια της τάξεως των 12 γιγαβάτ μέχρι το 2035 αλλά και στη δέσμευση, χρήση και αποθήκευση 11 εκατ. τόνων διοξειδίου άνθρακα, ετησίως.
Τα μεγαλύτερα στοιχήματα των χωρών του Περσικού Κόλπου αφορούν στο υδρογόνο. Η Masdar (Abu Dhabi Future Energy Company) των ΗΑΕ επενδύει 10 δισ. δολάρια σε κοινοπραξία υδρογόνου με την Αίγυπτο. Η ACWA Power, η οποία διατηρεί τα κεντρικά γραφεία της στη Σαουδική Αραβία, μελετά επενδύσεις δισεκατομμυρίων στην Αίγυπτο, την Ταϊλάνδη και την Νότια Αφρική.
Είναι ένα μεγάλο στοίχημα που, όμως, εάν αποδώσει θα είναι εξαιρετικά προσοδοφόρο. Η Roland Berger, μια συμβουλευτική εταιρεία, υπολογίζει πως οι οικονομίες του υδρογόνου μπορεί να αποφέρουν ετήσια έσοδα από 120 έως 200 δισ. δολάρια στις χώρες του Περσικού Κόλπου μέχρι το 2050.
