Τέλος στα δωρεάν μεταφορικά από σούπερ μάρκετ και καταστήματα
Το να παραλαμβάνεις δωρεάν τα αγαθά που έχεις αγοράσει στο χώρο σου δεν είναι κάτι καινούργιο στην χώρα μας. Υπάρχει από τότε που οργανώθηκε το λιανεμπόριο με τα καταστήματα, τα μπακάλικα και αργότερα τα σούπερ μάρκετ. Το βλέπουμε στις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες, με χαρακτηριστικότερη τον Μπακαλόγατο με τον περίφημο Ζήκο. Επίσης η τεχνολογία στο λιανεμπόριο υπάρχει πάνω από πενήντα χρόνια, αρχικά από την ΤΗΛ.ΕΞΥΠ. (Τηλεφωνική Εξυπηρέτηση) της Σκλαβενίτης το 1967, πριν η τελευταία εισέλθει στα σούπερ μάρκετ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, έως και πρόσφατα, οι Έλληνες καταναλωτές απολάμβαναν αυτές τις μεταφορικές υπηρεσίες δωρεάν. Πλέον αυτό τείνει να γίνει παρελθόν καθώς το γρήγορα, στην πόρτα μου και δωρεάν «δεν χωράνε στην ίδια πρόταση» όπως αναφέρουν τόσο οι άνθρωποι των σούπερ μάρκετ όσο και οι υπόλοιποι λιανέμποροι.
Η γιγάντωση του ηλεκτρονικού εμπορίου
Σημαντικό ρόλο στην κατάργηση των δωρεάν μεταφορικών έπαιξε η κατακόρυφη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου τα τελευταία χρόνια. Και μπορεί στα χρόνια της πανδημίας να ήταν αναγκαίο κακό με τις αλυσίδες να πληρώνουν ακόμη και ταξί για να φέρουν τα αγαθά στην πόρτα μας, πλέον σήμερα που οι συνθήκες έχουν εξομαλυνθεί, ως προς το υγειονομικό σκέλος, το κόστος μεταφοράς παραμένει δυσβάσταχτο για να το επωμίζονται μόνο οι έμποροι. Τα χρόνια προ πανδημίας το μερίδιο του ηλεκτρονικού ήταν τόσο χαμηλό που η δωρεάν διάθεση των μεταφορικών μπορούσε να απορροφηθεί καθώς το επέτρεπαν τα κέρδη από τις δραστηριότητες στα φυσικά καταστήματα.
Τα σούπερ μάρκετ που «μπαίνουν μέσα»
Σχεδόν πριν από δύο χρόνια από το βήμα ενός συνεδρίου ο Αριστοτέλης Παντελιάδης των MyMarket ήταν ο πρώτος που είχε κάνει λόγο για τις ζημιές που καταγράφουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ από τα e-shop τους, τοποθέτηση στην οποία συμφώνησαν τόσο ο Γιάννης Μασούτης όσο και ο τότε επικεφαλής της AB Βασιλόπουλος. Την περασμένη Τετάρτη από ένα άλλο βήμα, αυτό του Phygital Commerce Summit, ένας γκουρού της ελληνικής αγοράς σούπερ μάρκετ, ο Κωνσταντίνος Μαχαίρας, παρουσίασε την σημερινή κατάσταση στον χώρο των ηλεκτρονικών πωλήσεων στην συγκεκριμένη αγορά και την δυσκολία να παραμείνει αυτή δωρεάν.
Σύμφωνα με τον κ. Μαχαίρα η δωρεάν παροχή μεταφορικών ήταν ένα λάθος που το ξεκίνησε ένας παίκτης που δεν υπάρχει πλέον στην αγορά και δυστυχώς το ακολούθησαν και οι υπόλοιποι. «Ότι επενδύσεις πραγματοποιούν σήμερα οι Έλληνες λιανέμποροι τροφίμων στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου μπαίνουν μέσα. Μπαίνουν μέσα σε επίπεδο κερδοφορίας και αν κερδίζουν κάτι είναι ότι από την στροφή αυτή στο ηλεκτρονικό εμπόριο βελτιώνουν σε ένα βαθμό την παραγωγικότητα τους. (…) Το πρώτο κόστος που αντιμετωπίζει το σούπερ μάρκετ είναι το picking. Όταν ψωνίζει ο καταναλωτής στο σούπερ μάρκετ το picking το κάνει ο ίδιος, στην ηλεκτρονική παραγγελία την διαδικασία αυτή την κάνει κάποιος υπάλληλος. Παλαιότερα είχε υπολογιστεί ότι αυτό ήταν ένα έξτρα κόστος της τάξης του 8%. Προ covid η μεγαλύτερη αλυσίδα είχε ηλεκτρονικά περίπου 1.200 παραγγελίες την εβδομάδα την περίοδο του covid είχε 12.000 και μπήκαμε σε μία εποχή όπου οι παραγγελίες εξυπηρετούνταν μετά από μία εβδομάδα. Τώρα με την εξομάλυνση υπάρχει ένας ανταγωνισμός σε επίπεδο χρόνου, πήγαμε στο εντός της ίδιας ημέρας, εντός τριών ωρών και εντός μίας ώρας χωρίς να έχει γίνει κάποια κοστολογική μελέτη. Προσωπικά εάν είχα μία αλυσίδα θα καταργούσα άμεσα την δωρεάν παράδοση σε μικρά χρονικά διαστήματα».
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολη για τους επικεφαλής των σούπερ μάρκετ καθώς πέρα από την αύξηση του ποσοστού των ηλεκτρονικών πωλήσεων έχουν να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις στις τιμές των μεταφορικών (καύσιμα) έως την πόρτα μας και ακόμη πιο σημαντικό το εργατικό κόστος. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού που απασχολούν (picker και οδηγοί) είναι κυρίως με τον βασικό μισθό και οι δύο απανωτές αυξήσεις του 2023 κάνουν το «κοκτέιλ» ακόμη πιο πικρό.
Όπως προαναφέρθηκε ο συνδυασμός δωρεάν- στην πόρτα μου – γρήγορα έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη κίνηση της MyMarket, να προσφέρει πιλοτικά την υπηρεσία Speedy (δυνατότητα παραγγελίας έως 25 κωδικών ανεξαρτήτως ποσότητας εντός μίας ώρας) έναντι τριών ευρώ. Αντίστοιχη υπηρεσία διαθέτει με το wolt όπου η χρέωση γίνεται ανάλογα με την χιλιομετρική απόσταση από το κατάστημα. Αντίστοιχες συνεργασίες για γρήγορη εξυπηρέτηση έχουν τόσο η ΑΒ Βασιλόπουλος (Wolt,Instashop) και η Σκλαβενίτης (efood) με την τελευταία να διατηρεί δωρεάν την παράδοση άνω των 30 ευρώ επωμιζόμενη το σύνολο του κόστους προς την efood. Η άλλη μεγάλη αλυσίδα του χώρου, η γερμανική Lidl συνειδητοποιημένα αρνείται να εισέλθει στον χώρο των παραδόσεων κατ’ οίκον καθώς τις θεωρεί κοστοβόρες (ειδικά για τον τομέα των τροφίμων) και ζημιογόνες.
Χρεώσεις και από τους λιανέμπορους
Η επιστροφή στην κανονικότητα μετά την πανδημία έφερε έναν εξορθολογισμό στο μεταφορικό κόστος και στο εκτός τροφίμων λιανεμπόριο. Η αρχή έγινε από την Skroutz η οποία άλλαξε την συνδρομητική πολιτική στο καλάθι της. Παράλληλα, όπως ανέφερε την περασμένη Τετάρτη από το βήμα του Phygital Commerce Summit ο Βασίλης Κωστόπουλος, Rgional Omnichannel Manager της Intersport, η μεγαλύτερη αλυσίδα αθλητικών στην Ελλάδα πλέον χρεώνει τις αντικαταβολές με 1 ευρώ, κάτι που οδήγησε σε μικρή πτώση της τάξης του 5%, ενώ εξετάζει και την χρέωση των επιστροφών που έως τώρα ήταν δωρεάν. Η εταιρεία βρίσκεται σε φάση επανεξέτασης της πολιτικής της σε αντικαταβολές και αποστολές αυτό το διάστημα και δεν αποκλείεται να έρθουν και άλλες αλλαγές.
Στην ίδια εκδήλωση ο Νίκος Βαρβαδούκας, VP Brand & Customer στο Public Group σημείωσε ότι η Public κατάργησε τα δωρεάν μεταφορικά από τον Νοέμβριο. Όπως ανέφερε την ίδια πολιτική ακολούθησαν και οι δύο άλλοι μεγάλοι παίκτες του χώρου ενώ για την δική του επιχείρηση οι μετρήσεις έδειξαν ότι οι καταναλωτές δεν επηρεάστηκαν από την διακοπή της δωρεάν παράδοσης. «Ο πελάτης είναι έτοιμος, αν έχεις καλή εμπειρία και γενικότερα καλή εξυπηρέτηση είναι δεκτικός στο να πληρώσει το μεταφορικό κόστος» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τι λένε οι καταναλωτές
Το θέμα των μεταφορικών αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα για την επιλογή ενός e-shop σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που παρουσίασε αυτή την εβδομάδα η Focus Bari. Συγκεκριμένα ένα 59% των ερωτηθέντων έχει ως βασικό κριτήριο επιλογής του καταστήματος την δωρεάν αποστολή. Ταυτόχρονα όμως οι καταναλωτές αναγνωρίζουν ότι η δωρεάν αποστολή δεν είναι εφικτή πάντοτε. Έτσι απαντώντας στο ερώτημα «ποιο είναι το ποσό κάτω από το οποίο θεωρούνται δίκαια τα μεταφορικά ανά κατηγορία» θεωρούν, ενδεικτικά, τα 90 ευρώ ευρώ για τις μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές, τα 52 ευρώ για τα έπιπλα, τα 38 ευρώ για τα παπούτσια, τα 31 ευρώ για τα βιβλία και τα 30 ευρώ για τα παιχνίδια.
Οι φθηνότερες εναλλακτικές
Τα μεταφορικά κόστη που έρχονται αυτό τον καιρό έρχονται για να μείνουν και όπως αναφέρουν οι λιανέμποροι δεν αποκλείεται να αυξηθούν το επόμενο διάστημα ώστε να γίνουν ακόμη πιο δίκαια. Παραδέχονται όμως ότι θα πρέπει να προσφέρεις εναλλακτικές για να προχωρήσεις σε περαιτέρω αυξήσεις. Μία τέτοια εναλλακτική είναι οι θυρίδες (skroutz point, box now κ.α.) που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια το τελευταίο διάστημα σε κάθε γειτονιά. Σύμφωνα με τους λιανέμπορους η παραλαβή από τα συγκεκριμένα σημεία, καθώς γίνεται μαζικότερη παράδοση από την πλευρά τους, θα έχει μικρότερη χρέωση. Αντίστοιχα, μηδενικά είναι τα κόστη για τις ηλεκτρονικές παραγγελίες που πραγματοποιεί ο πελάτης αλλά παραλαμβάνει σε προκαθορισμένο χρόνο από το κατάστημα που θα επιλέξει.
Η γιγάντωση του ηλεκτρονικού εμπορίου
Σημαντικό ρόλο στην κατάργηση των δωρεάν μεταφορικών έπαιξε η κατακόρυφη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου τα τελευταία χρόνια. Και μπορεί στα χρόνια της πανδημίας να ήταν αναγκαίο κακό με τις αλυσίδες να πληρώνουν ακόμη και ταξί για να φέρουν τα αγαθά στην πόρτα μας, πλέον σήμερα που οι συνθήκες έχουν εξομαλυνθεί, ως προς το υγειονομικό σκέλος, το κόστος μεταφοράς παραμένει δυσβάσταχτο για να το επωμίζονται μόνο οι έμποροι. Τα χρόνια προ πανδημίας το μερίδιο του ηλεκτρονικού ήταν τόσο χαμηλό που η δωρεάν διάθεση των μεταφορικών μπορούσε να απορροφηθεί καθώς το επέτρεπαν τα κέρδη από τις δραστηριότητες στα φυσικά καταστήματα.
Τα σούπερ μάρκετ που «μπαίνουν μέσα»
Σχεδόν πριν από δύο χρόνια από το βήμα ενός συνεδρίου ο Αριστοτέλης Παντελιάδης των MyMarket ήταν ο πρώτος που είχε κάνει λόγο για τις ζημιές που καταγράφουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ από τα e-shop τους, τοποθέτηση στην οποία συμφώνησαν τόσο ο Γιάννης Μασούτης όσο και ο τότε επικεφαλής της AB Βασιλόπουλος. Την περασμένη Τετάρτη από ένα άλλο βήμα, αυτό του Phygital Commerce Summit, ένας γκουρού της ελληνικής αγοράς σούπερ μάρκετ, ο Κωνσταντίνος Μαχαίρας, παρουσίασε την σημερινή κατάσταση στον χώρο των ηλεκτρονικών πωλήσεων στην συγκεκριμένη αγορά και την δυσκολία να παραμείνει αυτή δωρεάν.
Σύμφωνα με τον κ. Μαχαίρα η δωρεάν παροχή μεταφορικών ήταν ένα λάθος που το ξεκίνησε ένας παίκτης που δεν υπάρχει πλέον στην αγορά και δυστυχώς το ακολούθησαν και οι υπόλοιποι. «Ότι επενδύσεις πραγματοποιούν σήμερα οι Έλληνες λιανέμποροι τροφίμων στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου μπαίνουν μέσα. Μπαίνουν μέσα σε επίπεδο κερδοφορίας και αν κερδίζουν κάτι είναι ότι από την στροφή αυτή στο ηλεκτρονικό εμπόριο βελτιώνουν σε ένα βαθμό την παραγωγικότητα τους. (…) Το πρώτο κόστος που αντιμετωπίζει το σούπερ μάρκετ είναι το picking. Όταν ψωνίζει ο καταναλωτής στο σούπερ μάρκετ το picking το κάνει ο ίδιος, στην ηλεκτρονική παραγγελία την διαδικασία αυτή την κάνει κάποιος υπάλληλος. Παλαιότερα είχε υπολογιστεί ότι αυτό ήταν ένα έξτρα κόστος της τάξης του 8%. Προ covid η μεγαλύτερη αλυσίδα είχε ηλεκτρονικά περίπου 1.200 παραγγελίες την εβδομάδα την περίοδο του covid είχε 12.000 και μπήκαμε σε μία εποχή όπου οι παραγγελίες εξυπηρετούνταν μετά από μία εβδομάδα. Τώρα με την εξομάλυνση υπάρχει ένας ανταγωνισμός σε επίπεδο χρόνου, πήγαμε στο εντός της ίδιας ημέρας, εντός τριών ωρών και εντός μίας ώρας χωρίς να έχει γίνει κάποια κοστολογική μελέτη. Προσωπικά εάν είχα μία αλυσίδα θα καταργούσα άμεσα την δωρεάν παράδοση σε μικρά χρονικά διαστήματα».
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολη για τους επικεφαλής των σούπερ μάρκετ καθώς πέρα από την αύξηση του ποσοστού των ηλεκτρονικών πωλήσεων έχουν να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις στις τιμές των μεταφορικών (καύσιμα) έως την πόρτα μας και ακόμη πιο σημαντικό το εργατικό κόστος. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού που απασχολούν (picker και οδηγοί) είναι κυρίως με τον βασικό μισθό και οι δύο απανωτές αυξήσεις του 2023 κάνουν το «κοκτέιλ» ακόμη πιο πικρό.
Όπως προαναφέρθηκε ο συνδυασμός δωρεάν- στην πόρτα μου – γρήγορα έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη κίνηση της MyMarket, να προσφέρει πιλοτικά την υπηρεσία Speedy (δυνατότητα παραγγελίας έως 25 κωδικών ανεξαρτήτως ποσότητας εντός μίας ώρας) έναντι τριών ευρώ. Αντίστοιχη υπηρεσία διαθέτει με το wolt όπου η χρέωση γίνεται ανάλογα με την χιλιομετρική απόσταση από το κατάστημα. Αντίστοιχες συνεργασίες για γρήγορη εξυπηρέτηση έχουν τόσο η ΑΒ Βασιλόπουλος (Wolt,Instashop) και η Σκλαβενίτης (efood) με την τελευταία να διατηρεί δωρεάν την παράδοση άνω των 30 ευρώ επωμιζόμενη το σύνολο του κόστους προς την efood. Η άλλη μεγάλη αλυσίδα του χώρου, η γερμανική Lidl συνειδητοποιημένα αρνείται να εισέλθει στον χώρο των παραδόσεων κατ’ οίκον καθώς τις θεωρεί κοστοβόρες (ειδικά για τον τομέα των τροφίμων) και ζημιογόνες.
Χρεώσεις και από τους λιανέμπορους
Η επιστροφή στην κανονικότητα μετά την πανδημία έφερε έναν εξορθολογισμό στο μεταφορικό κόστος και στο εκτός τροφίμων λιανεμπόριο. Η αρχή έγινε από την Skroutz η οποία άλλαξε την συνδρομητική πολιτική στο καλάθι της. Παράλληλα, όπως ανέφερε την περασμένη Τετάρτη από το βήμα του Phygital Commerce Summit ο Βασίλης Κωστόπουλος, Rgional Omnichannel Manager της Intersport, η μεγαλύτερη αλυσίδα αθλητικών στην Ελλάδα πλέον χρεώνει τις αντικαταβολές με 1 ευρώ, κάτι που οδήγησε σε μικρή πτώση της τάξης του 5%, ενώ εξετάζει και την χρέωση των επιστροφών που έως τώρα ήταν δωρεάν. Η εταιρεία βρίσκεται σε φάση επανεξέτασης της πολιτικής της σε αντικαταβολές και αποστολές αυτό το διάστημα και δεν αποκλείεται να έρθουν και άλλες αλλαγές.
Στην ίδια εκδήλωση ο Νίκος Βαρβαδούκας, VP Brand & Customer στο Public Group σημείωσε ότι η Public κατάργησε τα δωρεάν μεταφορικά από τον Νοέμβριο. Όπως ανέφερε την ίδια πολιτική ακολούθησαν και οι δύο άλλοι μεγάλοι παίκτες του χώρου ενώ για την δική του επιχείρηση οι μετρήσεις έδειξαν ότι οι καταναλωτές δεν επηρεάστηκαν από την διακοπή της δωρεάν παράδοσης. «Ο πελάτης είναι έτοιμος, αν έχεις καλή εμπειρία και γενικότερα καλή εξυπηρέτηση είναι δεκτικός στο να πληρώσει το μεταφορικό κόστος» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τι λένε οι καταναλωτές
Το θέμα των μεταφορικών αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα για την επιλογή ενός e-shop σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που παρουσίασε αυτή την εβδομάδα η Focus Bari. Συγκεκριμένα ένα 59% των ερωτηθέντων έχει ως βασικό κριτήριο επιλογής του καταστήματος την δωρεάν αποστολή. Ταυτόχρονα όμως οι καταναλωτές αναγνωρίζουν ότι η δωρεάν αποστολή δεν είναι εφικτή πάντοτε. Έτσι απαντώντας στο ερώτημα «ποιο είναι το ποσό κάτω από το οποίο θεωρούνται δίκαια τα μεταφορικά ανά κατηγορία» θεωρούν, ενδεικτικά, τα 90 ευρώ ευρώ για τις μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές, τα 52 ευρώ για τα έπιπλα, τα 38 ευρώ για τα παπούτσια, τα 31 ευρώ για τα βιβλία και τα 30 ευρώ για τα παιχνίδια.
Οι φθηνότερες εναλλακτικές
Τα μεταφορικά κόστη που έρχονται αυτό τον καιρό έρχονται για να μείνουν και όπως αναφέρουν οι λιανέμποροι δεν αποκλείεται να αυξηθούν το επόμενο διάστημα ώστε να γίνουν ακόμη πιο δίκαια. Παραδέχονται όμως ότι θα πρέπει να προσφέρεις εναλλακτικές για να προχωρήσεις σε περαιτέρω αυξήσεις. Μία τέτοια εναλλακτική είναι οι θυρίδες (skroutz point, box now κ.α.) που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια το τελευταίο διάστημα σε κάθε γειτονιά. Σύμφωνα με τους λιανέμπορους η παραλαβή από τα συγκεκριμένα σημεία, καθώς γίνεται μαζικότερη παράδοση από την πλευρά τους, θα έχει μικρότερη χρέωση. Αντίστοιχα, μηδενικά είναι τα κόστη για τις ηλεκτρονικές παραγγελίες που πραγματοποιεί ο πελάτης αλλά παραλαμβάνει σε προκαθορισμένο χρόνο από το κατάστημα που θα επιλέξει.
