Αρχικά έντονες, πλέον διακριτικές, οι πιέσεις του υπουργού Οικονοµικών, Χρήστου Σταϊκούρα, προς τις τράπεζες να αυξήσουν τις αποδόσεις των προθεσµιακών καταθέσεων άρχισαν να πιάνουν τόπο. Μετά και τη νέα άνοδο των επιτοκίων κατά 0,5% από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που προκαλεί περαιτέρω επιβαρύνσεις σε παλαιούς και νέους δανειολήπτες, οι τράπεζες σπεύδουν να αυξήσουν τις αποδόσεις στις προθεσµιακές.

H Eθνική ανακοίνωσε τη διάθεση τριών νέων καταθετικών προϊόντων προθεσµίας µε κλιµακούµενες αποδόσεις έως 3%. Με ελάχιστο ποσό 10.000 ευρώ, η προθεσµιακή κατάθεση 15 µηνών έχει εγγυηµένη ετησιοποιηµένη απόδοση 2% και κλιµακούµενη απόδοση ανά τρίµηνο που φθάνει στο 3% στο τέλος. Η προθεσµιακή 18 µηνών προσφέρει επιτόκια από 1,5% έως 2,3% για ποσά από 20.000 έως 200.000 ευρώ, ενώ η προθεσµιακή διάρκειας 12 µηνών προσφέρει επιτόκιο από 1,7% για ποσά πάνω από 200.000 ευρώ, 1,5% για ποσά από 20.000 έως 200.000 ευρώ και 1% για ποσά µέχρι 20.000 ευρώ.
pinakas_1

Από την προηγούμενη η Alpha Bank διαθέτει δύο νέα προγράµµατα προθεσµιακών καταθέσεων, ένα διάρκειας 12 µηνών µε επιτόκιο έως 3% και µέσο επιτόκιο από 1,25% έως 1,75% και ένα διάρκειας 24 µηνών µε επιτόκιο έως και 3% και µέσο επιτόκιο από 1,5% έως 2%. Αντίστοιχα, και η Eurobank ανακοίνωσε αύξηση επιτοκίων σε προθεσµιακές διάρκειας ενός ή δύο ετών, ακόµα και για ποσά από 10.000 ευρώ, µε κλιµακούµενο επιτόκιο που φτάνει στο 2,5%. Από την πλευρά της η Πειραιώς προσφέρει επιτόκιο έως 2% ετησίως αναλόγως του ποσού κατάθεσης, καθώς και έως 2,75% σε προθεσµιακή ενός έτους µε ανά τρίµηνο κλιµακούµενο επιτόκιο.

pinakas_2

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προανήγγειλε ότι η περιοριστική νοµισµατική πολιτική θα συνεχιστεί µε αύξηση 0,5% τον Μάρτιο και επιπλέον κινήσεις στη συνέχεια. Ωστόσο, παρά τις αυξήσεις στις αποδόσεις, τραπεζικά στελέχη σηµειώνουν ότι τα προ κρίσης υψηλά επιτόκια δεν µπορούν να επαναληφθούν. Στην ελληνική αγορά ένας καταθέτης µπορεί να εξασφαλίσει επιτόκιο έως και 1,5% για προθεσµιακή ενός έτους και ποσό άνω των 100.000 ευρώ, όµως για χαµηλότερα ποσά το επιτόκιο δεν ξεπερνά το 0,6%. Το θέµα δεν είναι µόνο ελληνικό, αλλά παγκόσµιο. Η ΕΚΤ έχει προχωρήσει σε πέντε διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων από τον Ιούλιο του 2022 και µετά, ενώ η Οµοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αυξήσει τα επιτόκια οκτώ φορές από τον Μάρτιο του 2022 έως σήµερα. Στις Ηνωµένες Πολιτείες, το µέσο επιτόκιο προθεσµιακών καταθέσεων διαµορφώνεται σήµερα στο 1,47%.

Η νέα τάξη πραγµάτων στον κόσµο του χρήµατος δεν αφορά µόνο καταθέτες και δανειολήπτες, αλλά και τους επενδυτές. Η ιστορία δείχνει ότι συνήθως τα υψηλότερα επιτόκια συνοδεύονται από πτώση των µετοχικών αξιών. Τα χρηµατιστήρια υποχωρούν όταν τα επιτόκια αυξάνονται, γιατί οι επιχειρήσεις δανείζονται λιγότερα χρήµατα. Αποτέλεσµα είναι τα κέρδη τους να µην αναπτύσσονται όσο θα ήθελαν οι επενδυτές. Κατά τη διάρκεια του 2022, του έτους µε τις πιο συγχρονισµένες και επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων στη σύγχρονη ιστορία, ο παγκόσµιος δείκτης MSCI υποχώρησε κατά 20%.
Ήδη φαίνονται οι πρώτες κινήσεις των τραπεζών στο µέτωπο της βελτίωσης της απόδοσης στις προθεσµιακές


Για τους δανειολήπτες, οι επιπτώσεις είναι πιο ξεκάθαρες. Οσο αυξάνονται τα επιτόκια από τις κεντρικές τράπεζες τόσο αυξάνονται και οι δόσεις των δανείων που έχουν κυµαινόµενο επιτόκιο, όπως µεγάλο ποσοστό στεγαστικών. Αυξάνεται επίσης το επιτόκιο για τα νέα στεγαστικά σταθερού ή κυµαινόµενου επιτοκίου. Το επιτόκιο ενός στεγαστικού µε κυµαινόµενο επιτόκιο εξαρτάται από το euribor. Στελέχη της αγοράς εκτιµούν ότι το euribor 3µήνου δεν πρόκειται να υποχωρήσει πριν από το 2024, εποµένως οι δανειολήπτες έχουν µπροστά τους περίπου έναν χρόνο αυξηµένων δόσεων. Στις ΗΠΑ, το επιτόκιο για ένα νέο στεγαστικό δάνειο σταθερού επιτοκίου, διάρκειας 30 ετών, διαµορφώνεται σήµερα στο 6,3%, όταν πέρσι τέτοια εποχή βρισκόταν στο 3,77% και στις αρχές Φεβρουαρίου 2021 στο 2,38%.

Μειώσεις

Εχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που οι κεντρικές τράπεζες άνοιξαν τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων και οι πρόσφατες αποφάσεις της Οµοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι ο εν λόγω κύκλος φτάνει στο τέλος του. Το µέσο επιτόκιο δανεισµού στις Ηνωµένες Πολιτείες αναµένεται να κορυφωθεί στο 4,5%- 5% και στην ευρωζώνη στο 3,5%-4%. Τα επιτόκια θα µειωθούν όταν οι κεντρικές τράπεζες θα είναι σίγουρες πως η χαλάρωση των χρηµατοδοτικών συνθηκών δεν θα πυροδοτήσει ένα νέο κύµα πληθωριστικών πιέσεων ή αν η οικονοµία της ευρωζώνης πέσει σε βαθιά ύφεση και χρειαστεί ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης µε ενέσεις ρευστότητας.

1,5% επιτόκιο µπορεί να εξασφαλίσει στην ελληνική αγορά ένας καταθέτης για προθεσµιακή ενός έτους και ποσό άνω των 100.000 ευρώ


Με τα σηµερινά δεδοµένα, το πιθανότερο σενάριο είναι οι κεντρικές τράπεζες να προχωρήσουν σε µειώσεις των επιτοκίων προς τα τέλη του 2024. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που θέλουν τις αυξήσεις επιτοκίων να σταµατούν στα µέσα της φετινής χρονιάς, τότε τα επιτόκια θα παραµείνουν αµετάβλητα στα υψηλά υφιστάµενα επίπεδα για περίπου ενάµιση χρόνο.

*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο ''MoneyPro'' της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 11/2