Σχέδιο στήριξης 10 μεγάλων επενδύσεων σε τεχνολογίες πράσινης μετάβασης
Την ίδια στιγμή που η Ευρώπη, οι ΗΠΑκαι η Κίνα δίνουν σκληρή μάχη, με νομοθετικές ρυθμίσεις και απειλές για εμπορικό πόλεμο, για τις τεχνολογίες της πράσινης μετάβασης, η Ελλάδα προσπαθεί να αυξήσει την εγχώρια προστιθέμενη αξία σε βιομηχανικές δραστηριότητες παραγωγής εξοπλισμού που είναι απαραίτητος γι’ αυτή τη μετάβαση. Τέτοιες κατηγορίες είναι οι μπαταρίες και τα συστήματα αποθήκευσης, η κατασκευή ή συναρμολόγηση φωτοβολταϊκών πάνελ, η παραγωγή εξοπλισμού για το υδρογόνο, εξοπλισμού για την ηλεκτροκίνηση όπως οι φορτιστές, κ.α.
Στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο για την ενέργεια εντάχθηκε ρύθμιση που εξουσιοδοτεί τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και Οικονομικών να ορίσουν το πλαίσιο για το πρόγραμμα «Produc-E Green». Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης πως μέσω του «Produc-E Green» θα έχει επιλέξει μέχρι το τέλος του χρόνου δέκα βιομηχανικές εγκαταστάσεις που θα στηριχθούν οικονομικά ώστε να επενδύσουν σε μονάδες και τμήματα έρευνας και ανάπτυξης για προϊόντα ή υπηρεσίες της πράσινης μετάβασης.
Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νομοθετικό πακέτο NZIA (Net-Zero Industry Act) για την ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας της Ευρώπης σε έξι σημαντικές τεχνολογίας της πράσινης μετάβασης. Συγκεκριμένα στις ανεμογεννήτριες και άλλα εξαρτήματα για αιολικά πάρκα, στα πάνελ και λοιπό εξοπλισμό φωτοβολταϊκών, στις αντλίες θερμότητας, στις μπαταρίες, στους ηλεκτρολύτες και στις τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στόχος είναι η κατά το δυνατόν απεξάρτηση από την Κίνα και η αναχαίτιση άλλων διεθνών ανταγωνιστών όπως οι ΗΠΑ που έχουν επίσης ανακοινώσει φιλόδοξα προγράμματα στήριξης της τοπικής παραγωγής σε τεχνολογίες της πράσινης μετάβασης.
Για παράδειγμα, στον τομέα των φωτοβολταϊκών στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας της Ευρώπης σε 30 GW μέχρι το 2030 ώστε να καλύπτει το 45% των αναγκών της. Σήμερα στο συγκεκριμένο κλάδο είναι απόλυτη η κυριαρχία των Κινέζων. Στα αιολικά στόχος είναι η κάλυψη του 85% των αναγκών από ευρωπαϊκή παραγωγή μέχρι το 2030, ενώ στις μπαταρίες επιδιώκεται η κάλυψη του 90% της ετήσιας ζήτησης από ευρωπαίους παραγωγούς μέχρι το 2030. Στους ηλεκτρολύτες επιδιώκεται η παραγωγή 10 εκατ. τόνων πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2030 με κάλυψη του 100% των αναγκών σε συστήματα από ευρωπαϊκές εταιρείες.
Οι επενδύσεις και τα ερωτήματα
Όμως εδώ αρχίζουν τα δύσκολα γιατί υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις σε σχέση με τις επενδύσεις που χρειάζονται πανευρωπαϊκά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι αύξησης της παραγωγικής δυναμικότητας της ΕΕ σε πράσινες τεχνολογίες. Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν ξεκινούν από τα 92 δισ. ευρώ (μέχρι το 2030) και φτάνουν μέχρι τα 119 δισ. ευρώ, με το 80% να αφορά στις μπαταρίες (ηλεκτρικών οχημάτων, κ.λπ). Οι προβλέψεις της αγοράς είναι πολύ διαφορετικές. Η European Battery Alliance, που εκπροσωπεί τον κλάδο παραγωγής μπαταριών στην Ευρώπη θεωρεί πως η ζήτηση για μπαταρίες θα είναι μεγαλύτερη από τις προβλέψεις της Κομισιόν. Γι’ αυτό πιστεύει πως απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις που ανεβάζουν το συνολικό επενδυτικό πλάνο για την επίτευξη των στόχων της Κομισιόν στις έξι τεχνολογίες στα 145 δισ. ευρώ. Αν προστεθούν και οι διαφορετικές εκτιμήσεις για τον κλάδο των υπεράκτιων αιολικών, τόσο κατά την αγορά απαιτούνται περίπου 170 δισ. για να καλυφθούν οι στόχοι που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την παραγωγική δυναμικότητα στις έξι τεχνολογίες.
Με βάση την αγορά, τα περισσότερα κεφάλαια (76 δισ.) πρέπει να επενδυθούν στις τεχνολογίες μπαταριών, 60 δισ. σε μονάδες παραγωγής που συνδέονται με αιολικά, 18 δισ. για νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις (ή επέκταση υφισταμένων) στα φωτοβολταϊκά, 10 δισ. για ηλεκτρολύτες (υδρογόνο) και πέντε δισ. για μονάδες παραγωγής εξοπλισμού για αντλίες θερμότητας.
Πρόκειται, βέβαια, για ψίχουλα σε σχέση με τις προβλέψεις για τις αναγκαίες ετήσιες επενδύσεις την περίοδο μέχρι το 2030 ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της κοινοτικής στρατηγικής «Fit for 55». Δηλαδή για τις επενδύσεις πέρα από την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της Ε.Ε. σε έξι τεχνολογίες πράσινης μετάβασης, όπως για τα νέα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, για την ηλεκτροκίνηση και τον περιορισμό ρύπων στις μεταφορές, για την ενεργειακή θωράκιση κατοικιών, κ.α. Οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο. Την περίοδο 2011 – 2020 σε αυτούς τους τομείς (ενέργεια και μεταφορές) επενδύονταν 764 δισ. ευρώ ετησίως. Τώρα οι αριθμοί πρέπει να αυξηθούν στα 1,23 τρισ. ευρώ ετησίως για να πιαστούν οι στόχοι του σχεδίου «Fit for 55» μέχρι το 2030… Για παράδειγμα, η Ε.Ε. πρέπει να επενδύει σε νέα δίκτυα περί τα 55 δισ. ευρώ το χρόνο, για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών 202 δισ. το χρόνο και στο πρασίνισμα των μεταφορών 754 δισ. το χρόνο!
Κρίσιμο ρόλο στην πράσινη μετάβαση, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαδραματίζουν και οι τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Πρόκειται για τεχνολογίες που είναι απαραίτητες για κλάδους οι οποίοι δεν μπορούν να περιορίσουν τους ρύπους όπως η τσιμεντοβιομηχανία. Στην Ευρώπη σήμερα λιγότερα από δύο εκατομμύρια τόνοι CO2 αποθηκεύονται γεωλογικά, ενώ στόχος είναι να δημιουργηθεί τα επόμενα χρόνια δυναμικότητα αποθήκευσης 50 εκατ. τόνων ετησίως με επενδύσεις άνω των 3,5 δισ. ευρώ.
Στο πρόγραμμα «Produc-E Green» έχει ενταχθεί και η ανάπτυξη της πρώτης εγκατάστασης αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα «σχεδιάζεται να παρέχει μακροπρόθεσμη αποθήκευση του CO2 που δεσμεύεται από τοπικές πηγές εκπομπών (σε απόσταση έως 150 χιλιόμετρα) και οδηγείται στην εγκατάσταση μέσω αγωγού, ενώ το CO2 που δεσμεύεται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες μεταφέρεται με πλοίο και εισέρχεται σε εγκατάσταση ενδιάμεσης αποθήκευσης. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα θα έχει αρχικά δυναμικότητα που αντιστοιχεί σε ρυθμό έγχυσης CO2 της τάξης ενός εκατομμυρίου τόνων/έτος και θα παρέχει δυναμικότητα για τουλάχιστον 25 έτη». Το σχέδιο προωθείται από την ελληνική Energean.
Στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο για την ενέργεια εντάχθηκε ρύθμιση που εξουσιοδοτεί τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και Οικονομικών να ορίσουν το πλαίσιο για το πρόγραμμα «Produc-E Green». Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης πως μέσω του «Produc-E Green» θα έχει επιλέξει μέχρι το τέλος του χρόνου δέκα βιομηχανικές εγκαταστάσεις που θα στηριχθούν οικονομικά ώστε να επενδύσουν σε μονάδες και τμήματα έρευνας και ανάπτυξης για προϊόντα ή υπηρεσίες της πράσινης μετάβασης.
Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νομοθετικό πακέτο NZIA (Net-Zero Industry Act) για την ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας της Ευρώπης σε έξι σημαντικές τεχνολογίας της πράσινης μετάβασης. Συγκεκριμένα στις ανεμογεννήτριες και άλλα εξαρτήματα για αιολικά πάρκα, στα πάνελ και λοιπό εξοπλισμό φωτοβολταϊκών, στις αντλίες θερμότητας, στις μπαταρίες, στους ηλεκτρολύτες και στις τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στόχος είναι η κατά το δυνατόν απεξάρτηση από την Κίνα και η αναχαίτιση άλλων διεθνών ανταγωνιστών όπως οι ΗΠΑ που έχουν επίσης ανακοινώσει φιλόδοξα προγράμματα στήριξης της τοπικής παραγωγής σε τεχνολογίες της πράσινης μετάβασης.
Για παράδειγμα, στον τομέα των φωτοβολταϊκών στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας της Ευρώπης σε 30 GW μέχρι το 2030 ώστε να καλύπτει το 45% των αναγκών της. Σήμερα στο συγκεκριμένο κλάδο είναι απόλυτη η κυριαρχία των Κινέζων. Στα αιολικά στόχος είναι η κάλυψη του 85% των αναγκών από ευρωπαϊκή παραγωγή μέχρι το 2030, ενώ στις μπαταρίες επιδιώκεται η κάλυψη του 90% της ετήσιας ζήτησης από ευρωπαίους παραγωγούς μέχρι το 2030. Στους ηλεκτρολύτες επιδιώκεται η παραγωγή 10 εκατ. τόνων πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2030 με κάλυψη του 100% των αναγκών σε συστήματα από ευρωπαϊκές εταιρείες.
Οι επενδύσεις και τα ερωτήματα
Όμως εδώ αρχίζουν τα δύσκολα γιατί υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις σε σχέση με τις επενδύσεις που χρειάζονται πανευρωπαϊκά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι αύξησης της παραγωγικής δυναμικότητας της ΕΕ σε πράσινες τεχνολογίες. Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν ξεκινούν από τα 92 δισ. ευρώ (μέχρι το 2030) και φτάνουν μέχρι τα 119 δισ. ευρώ, με το 80% να αφορά στις μπαταρίες (ηλεκτρικών οχημάτων, κ.λπ). Οι προβλέψεις της αγοράς είναι πολύ διαφορετικές. Η European Battery Alliance, που εκπροσωπεί τον κλάδο παραγωγής μπαταριών στην Ευρώπη θεωρεί πως η ζήτηση για μπαταρίες θα είναι μεγαλύτερη από τις προβλέψεις της Κομισιόν. Γι’ αυτό πιστεύει πως απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις που ανεβάζουν το συνολικό επενδυτικό πλάνο για την επίτευξη των στόχων της Κομισιόν στις έξι τεχνολογίες στα 145 δισ. ευρώ. Αν προστεθούν και οι διαφορετικές εκτιμήσεις για τον κλάδο των υπεράκτιων αιολικών, τόσο κατά την αγορά απαιτούνται περίπου 170 δισ. για να καλυφθούν οι στόχοι που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την παραγωγική δυναμικότητα στις έξι τεχνολογίες.
Με βάση την αγορά, τα περισσότερα κεφάλαια (76 δισ.) πρέπει να επενδυθούν στις τεχνολογίες μπαταριών, 60 δισ. σε μονάδες παραγωγής που συνδέονται με αιολικά, 18 δισ. για νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις (ή επέκταση υφισταμένων) στα φωτοβολταϊκά, 10 δισ. για ηλεκτρολύτες (υδρογόνο) και πέντε δισ. για μονάδες παραγωγής εξοπλισμού για αντλίες θερμότητας.
Πρόκειται, βέβαια, για ψίχουλα σε σχέση με τις προβλέψεις για τις αναγκαίες ετήσιες επενδύσεις την περίοδο μέχρι το 2030 ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της κοινοτικής στρατηγικής «Fit for 55». Δηλαδή για τις επενδύσεις πέρα από την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της Ε.Ε. σε έξι τεχνολογίες πράσινης μετάβασης, όπως για τα νέα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, για την ηλεκτροκίνηση και τον περιορισμό ρύπων στις μεταφορές, για την ενεργειακή θωράκιση κατοικιών, κ.α. Οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο. Την περίοδο 2011 – 2020 σε αυτούς τους τομείς (ενέργεια και μεταφορές) επενδύονταν 764 δισ. ευρώ ετησίως. Τώρα οι αριθμοί πρέπει να αυξηθούν στα 1,23 τρισ. ευρώ ετησίως για να πιαστούν οι στόχοι του σχεδίου «Fit for 55» μέχρι το 2030… Για παράδειγμα, η Ε.Ε. πρέπει να επενδύει σε νέα δίκτυα περί τα 55 δισ. ευρώ το χρόνο, για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών 202 δισ. το χρόνο και στο πρασίνισμα των μεταφορών 754 δισ. το χρόνο!
Κρίσιμο ρόλο στην πράσινη μετάβαση, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαδραματίζουν και οι τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Πρόκειται για τεχνολογίες που είναι απαραίτητες για κλάδους οι οποίοι δεν μπορούν να περιορίσουν τους ρύπους όπως η τσιμεντοβιομηχανία. Στην Ευρώπη σήμερα λιγότερα από δύο εκατομμύρια τόνοι CO2 αποθηκεύονται γεωλογικά, ενώ στόχος είναι να δημιουργηθεί τα επόμενα χρόνια δυναμικότητα αποθήκευσης 50 εκατ. τόνων ετησίως με επενδύσεις άνω των 3,5 δισ. ευρώ.
Στο πρόγραμμα «Produc-E Green» έχει ενταχθεί και η ανάπτυξη της πρώτης εγκατάστασης αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα «σχεδιάζεται να παρέχει μακροπρόθεσμη αποθήκευση του CO2 που δεσμεύεται από τοπικές πηγές εκπομπών (σε απόσταση έως 150 χιλιόμετρα) και οδηγείται στην εγκατάσταση μέσω αγωγού, ενώ το CO2 που δεσμεύεται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες μεταφέρεται με πλοίο και εισέρχεται σε εγκατάσταση ενδιάμεσης αποθήκευσης. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα θα έχει αρχικά δυναμικότητα που αντιστοιχεί σε ρυθμό έγχυσης CO2 της τάξης ενός εκατομμυρίου τόνων/έτος και θα παρέχει δυναμικότητα για τουλάχιστον 25 έτη». Το σχέδιο προωθείται από την ελληνική Energean.
