Χαµηλότερη καθαρή πιστωτική επέκταση στις επιχειρήσεις από αυτήν που υπολόγιζαν οι τράπεζες έξι µήνες πριν προβλέπεται για το 2023. Σύµφωνα µε τις νέες εκτιµήσεις των τραπεζών, όπως διατυπώνονται στο «ΜΡ», οι νέες καθαρές εκταµιεύσεις επιχειρηµατικών δανείων αναµένονται φέτος στα 5-6 δισ. ευρώ από προηγούµενη εκτίµηση για ποσό 7-8 δισ. ευρώ.

Σε µια χρονιά µε αδιαµφισβήτητη συνέχιση της αύξησης των χορηγήσεων, οι οποίες υποστηρίζονται αφενός από την υψηλή ρευστότητα των τραπεζών, αφετέρου από τους πόρους του Ταµείου Ανάκαµψης, το τελικό καθαρό αποτέλεσµα στις νέες εκταµιεύσεις επιχειρηµατικών δανείων, µείον τις αποπληρωµές παλαιών, θα κινηθεί σε χαµηλότερα επίπεδα, τουλάχιστον κατά 1 δισ. ευρώ. Και αυτό θα είναι αποτέλεσµα δύο παραγόντων, όπως αναφέρουν τραπεζίτες: Αφενός της πολιτικής κατάστασης, η οποία µε την πιθανότητα της δεύτερης κάλπης τον Ιούλιο θα πάει πίσω, κατά τέσσερις µήνες, µεγάλες επιχειρηµατικές συναλλαγές. Αφετέρου των αναγκών ρευστότητας που παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις και που είναι χαµηλότερες της περυσινής χρονιάς.

1_4

Οπως εξηγούν οι τραπεζίτες, φέτος παρατηρείται κύµα προπληρωµών υγιών χρηµατοδοτήσεων προς επιχειρήσεις, καθώς οι τελευταίες σπεύδουν να αποπληρώσουν νωρίτερα τα δάνειά τους, αποφεύγοντας να επωµιστούν την αύξηση του κόστους δανεισµού από την άνοδο των επιτοκίων. Η τακτική αυτή, που ξεκίνησε από τον κλάδο της ναυτιλίας, επεκτάθηκε σε όλο το φάσµα των υγιών µεγάλων επιχειρήσεων.

Παράλληλα µε την υψηλή ρευστότητα που διατηρούν οι επιχειρήσεις, η τακτική των προπληρωµών µειώνει τις πραγµατικές ανάγκες για κεφάλαιο κίνησης, που, σε διαφορετική περίπτωση, θα µεταφραζόταν σε νέες εκταµιεύσεις δανείων. Οι πρόωρες αποπληρωµές έρχονται έπειτα από µία χρονιά (2022) κατά την οποία η ζήτηση για νέα δάνεια ήταν εκρηκτική λόγω της απότοµης ανόδου του πληθωρισµού.

Ο πληθωρισµός αύξησε κατακόρυφα τις τιµές των πρώτων υλών, µε αποτέλεσµα οι επιχειρήσεις να χρειάζονται διπλάσια κεφάλαια για να χρηµατοδοτήσουν την παραγωγή τους.

Φέτος, ωστόσο, υπήρξε πολύ γρήγορη αποκλιµάκωση των τιµών των πρώτων υλών (έστω κι αν αυτό δεν φαίνεται στην τιµή του τελικού προϊόντος), µε αποτέλεσµα οι ανάγκες των επιχειρήσεων για κεφάλαιο κίνησης να έχουν υποχωρήσει στο 60%.

Υψηλοί ρυθμοί

Οι χαµηλότερες νέες καθαρές εκταµιεύσεις επιχειρηµατικών δανείων, πάντως, δεν αναιρούν το γεγονός ότι και φέτος η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις θα κινηθεί σε υψηλούς ρυθµούς, µε δεδοµένο µάλιστα ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη της οικονοµίας αναθεωρούνται ανοδικά (το υπουργείο Οικονοµικών προβλέπει ρυθµό ανάπτυξης στο 2,3%, το ΙΟΒΕ στο 2,4% και το ∆ΝΤ στο 2,6%). Οδηγός της επιχειρηµατικής πιστωτικής επέκτασης θα είναι οι εκταµιεύσεις δανείων για επενδυτικά έργα από το Ταµείο Ανάκαµψης. Τα δάνεια του Ταµείου ανεβάζουν συνεχώς ταχύτητα, µε τις τέσσερις συστηµικές τράπεζες να έχουν συµβασιοποιήσει ήδη περίπου 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία µαζί µε τραπεζικό δανεισµό 1 δισ. ευρώ οδηγούν σε σύνολο χρηµατοδοτούµενων επενδύσεων 5,5 δισ. ευρώ από τον Φεβρουάριο του 2022, οπότε ξεκίνησε το πρόγραµµα. Ενέργεια, τουρισµός, logistics, βιοµηχανία, υποδοµές, ναυτιλία και εµπόριο θα πρωταγωνιστήσουν και φέτος στις νέες δανειοδοτήσεις των τραπεζών.

2_6


Ο ρυθµός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις ήταν εκείνος που έδωσε ώθηση στην αξιοσηµείωτη επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τοµέα το 2022, µετά την επιβράδυνση που είχε σηµειώσει το 2021.

Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΤτΕ, το 2022 ο ετήσιος ρυθµός ανόδου της χρηµατοδότησης προς τις επιχειρήσεις εµφάνισε έντονη ανάκαµψη και τον Σεπτέµβριο διαµορφώθηκε σε ανώτατο επίπεδο (12,3%), συγκριτικά µε τα υψηλά επίπεδα τα οποία ιστορικά είχαν καταγραφεί τελευταία φορά λίγο πριν από την εκδήλωση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους (Μάιος 2009: 12,7%). Εκτοτε, το δίµηνο µέχρι τον Νοέµβριο περιορίστηκε κατά 2 ποσοστιαίες µονάδες και στη συνέχεια τον ∆εκέµβριο ανήλθε σε 11,8% (Ιανουάριος 2023: 10,6%), έναντι 3,7% τον ∆εκέµβριο του 2021 (µέσος όρος έτους: 8,3%, 2021: 5,7%).

Φέτος παρατηρείται κύµα προπληρωµών υγιών χρηµατοδοτήσεων προς επιχειρήσεις, καθώς οι τελευταίες σπεύδουν να αποπληρώσουν νωρίτερα τα δάνειά τους

Η µέση µηνιαία καθαρή ροή χρηµατοδότησης των µη χρηµατοπιστωτικών επιχειρήσεων σχεδόν τριπλασιάστηκε το 2022, σε 570 εκατ. ευρώ από 206 εκατ. ευρώ το 2021 (2020: 559 εκατ. ευρώ). Παροµοίως, η µέση µηνιαία ακαθάριστη ροή των τραπεζικών δανείων τακτής λήξης προς τις µη χρηµατοπιστωτικές επιχειρήσεις κατέγραψε αξιοσηµείωτη άνοδο σε 1,9 δισ. ευρώ το 2022 (εκ των οποίων µόνο το 1/5 αφορούσε συµβάσεις αναδιαρθρώσεων δανείων), έναντι 988 εκατ. ευρώ το 2021, υπερβαίνοντας µάλιστα σηµαντικά και την ιστορικά υψηλή ροή του 2020 (1.350 εκατ. ευρώ).

Το µέσο µηνιαίο υπόλοιπο της τραπεζικής χρηµατοδότησης χωρίς προκαθορισµένη διάρκεια (δηλ. των πιστωτικών γραµµών και άλλων διευκολύνσεων) αυξήθηκε κατά 1,5 δισ. ευρώ (+25%) σε σύγκριση µε το 2021.

Σηµειώνεται ότι η µέση µηνιαία ακαθάριστη ροή δανείων (τακτής λήξης) προς τις µεγάλες επιχειρήσεις (1,5 δισ. ευρώ) υπερδιπλασιάστηκε το 2022 έναντι του 2021 (707 εκατ. ευρώ).

*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο ‘’MoneyPro’’ της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 28/4/23