Προς υπερκάλυψη οδεύει η τρέχουσα πρόσκληση των Σχεδίων Βελτίωσης, προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 230 εκατ. ευρώ (με την υπερδέσμευση) καθώς έχουν ήδη υπερβεί τις 7.000 οι αγρότες και κτηνοτρόφοι που έχουν «ανοίξει» κωδικό στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), έχουν κάνει δηλαδή το πρώτο βήμα για να υποβάλλουν το επενδυτικό τους σχέδιο ανώτατου προϋπολογισμού έως 150.000 και υπό προϋποθέσεις έως 250.000 ευρώ.

Έως τις 16 Μαΐου που εκπνέει η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων εκτιμάται ότι και άλλοι παραγωγοί θα υποβάλλουν το επενδυτικό τους σχέδιο καθώς, όπως αναφέρουν μελετητές στο powergame.gr, υπάρχουν παραγωγοί που έχουν ξεκινήσει την διαδικασία και αναμένουν να συγκεντρώσουν πρώτα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και ακολούθως να υποβάλλουν την αίτηση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις στην αγορά, η παράταση θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη καθώς χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα για να εκδοθεί σειρά πιστοποιητικών και αδειών – χαρακτηριστικό παράδειγμα τα Υποθηκοφυλακεία. Το θέμα της παράτασης έχει άλλωστε συζητηθεί κατά την πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Γιώργου Γεωργαντά με τη νέα διοίκηση του ΓΕΩΤΕΕ υπό τον πρόεδρο, κ. Μενέλαο Γαρδικιώτη και φαίνεται ότι η σχετική προθεσμία θα παραταθεί έως τα τέλη Μάϊου ή  – κατά τις τελευταίες πληροφορίες -και τις αρχές Ιουνίου. Αυτό που μένει να αποσαφηνισθεί είναι εάν η παράταση θα αφορά μόνο αυτούς που έχουν «ανοίξει» κωδικό στο ΠΣΚΕ και απομένει να οριστικοποιήσουν την αίτηση.

Ο «κόφτης» στα τρακτέρ και η αναζήτηση επενδύσεων

Κατά κοινή εκτίμηση στην αγορά, τα δύσκολα για τους παραγωγούς ξεκινούν αυτή τη φορά μετά την ένταξή τους στα Σχέδια Βελτίωσης λόγω από τη μία των σφιχτών προθεσμιών (έως 15 Οκτωβρίου 2025 θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις επενδύσεις και να υποβάλλουν αίτημα πληρωμής) και από την άλλη της λογικής που διέπει την τρέχουσα πρόσκληση και πριμοδοτεί επενδύσεις πέραν των τρακτέρ, στα οποία κατά μείζονα λόγο κατευθύνονταν μέχρι τώρα οι πόροι των Σχεδίων Βελτίωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην προηγούμενη πρόσκληση (2018), το 37% των επενδυτικών δαπανών των παραγωγών κατευθύνθηκε στα τρακτέρ κι ένα επιπλέον 24% αφορούσε παρελκόμενα-αναρτώμενα-συρόμενα εξαρτήματα από γεωργικό ελκυστήρα (όπως ψεκαστικά και άροτρα).

Τα ποσοστά αυτά φαίνεται ότι θα μεταβληθούν τώρα. Στην αγορά αναμένουν ότι στο πλαίσιο της τρέχουσας  πρόσκλησης των Σχεδίων Βελτίωσης θα αγοραστεί ο μικρότερος αριθμός τρακτέρ απ’ όλες ιστορικά τις προσκλήσεις. Κι αυτό καθώς, πέραν του μικρότερου προϋπολογισμού του προγράμματος, ο τρόπος μοριοδότησης καθιστά πολύ δύσκολο  αλλά όχι, πάντως, απίθανο να προμηθευτεί κάποιος τρακτέρ. 

Ως εκ τούτου ακόμη και παραγωγοί που χρειάζονται καινούργιο τρακτέρ και θα ήθελαν να αξιοποιήσουν την επιδότηση των Σχεδίων Βελτίωσης για την αγορά του, εξετάζουν τώρα άλλες επενδυτικές επιλογές, με αυξημένη μοριοδότηση (όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σταβλικές εγκαταστάσεις, θερμοκήπια, νέες φυτείες, αποθηκευτικοί χώροι, αγορά γης) προκειμένου ν’ αυξήσουν τις πιθανότητες ένταξης τους στο πρόγραμμα.

Εκατοντάδες αιτήσεις για φωτοβολταϊκά

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκδηλώνεται, πάντως, για την παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά με εκατοντάδες αγρότες, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να εντάσσουν την σχετική επένδυση στο Σχέδιο Βελτίωσης που (θα) υποβάλλουν. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας το δίκτυο είναι κορεσμένο, άρα πιθανόν να μην πάρουν τους όρους σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ έως ότου «κλείσει» η προθεσμία, όπως έχει θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση η αρμόδια Μονάδα Επενδύσεων στις Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για την αξιολόγηση των αιτήσεων.

Για να ξεπεράσουν το εμπόδιο του κορεσμένου δικτύου, κάποιοι παραγωγοί προσανατολίζονται να κινηθούν ως εξής: να αιτηθούν αυτόνομο φωτοβολταϊκό σύστημα (δηλαδή με μπαταρία) και εφ’ όσον εγκριθούν και ξεκινήσουν την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου (κι εφ’ όσον στο μεταξύ δημιουργήσει χώρο στο δίκτυο ο ΔΕΔΔΗΕ) να υποβάλλουν αίτημα τροποποποίησης για την αλλαγή του από αυτόνομο σε συνδεδεμένο, με σύμβαση για αυτοπαραγωγό με ενεργειακό συμψηφισμό (net metering ή virtual net metering).

Άλλοι πάλι που έχουν αποφασίσει να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό, υποβάλλουν την αίτηση στον ΔΕΔΔΗΕ κι εάν δεν γίνει εφικτό να ενταχθεί η επένδυση στα Σχέδια Βελτίωσης, προτίθενται να προχωρήσουν είτε αξιοποιώντας την επιδότηση από άλλο επενδυτικό πρόγραμμα είτε με τραπεζικό δανεισμό.