Κόκκινη κάρτα από το ΣτΕ σε έργα του ΟΛΠ στο λιμάνι του Πειραιά
Να σταματήσουν τα έργα βυθοκόρησης του κεντρικού λιμένα Πειραιώς, της Νότιας Επέκτασης του επιβατικού λιμένα Πειραιά (λιμάνι Κρουαζιέρας) και η επέκταση του προβλήτα Ι που βρίσκεται στο λιμένα Ηρακλέους, διατάσσει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Με την ίδια απόφαση αναστέλλεται επίσης η εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξιακών χώρων, στο μόλο Δραπετσώνας και στην Ακτή Βασιλειάδη, για τις ανάγκες κατασκευής του έργου της Νότιας Επέκτασης.
Η απόφαση με αριθμό 47/2023 συζητήθηκε στις 24 Μαρτίου 2023 στην Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ και αφορά σε προσφυγή των δημάρχων Κερατσινίου-Δραπετσώνας (Χρ.Βρεττάκου), Περάματος (Ι. Λαγουδάκη) και άλλων 21 κατοίκων του Πειραιά, της Αίγινας και της Σαλαμίνας. Πρόκειται για μια προσφυγή που έρχεται σύμφωνα με πληροφορίες από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεδομένου ότι στην πλειοψηφία τους οι προσφεύγοντες αποτελούν μέλη ή υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ.
Η προσφυγή (αίτηση ανάκλησης και ακύρωσης) κατατέθηκε τον Αύγουστο του 2021 και στρέφεται κατά του συνόλου των αδειοδοτήσεων των έργων που πραγματοποιεί η ΟΛΠ/Cosco στο λιμάνι. Συνολικά ζητείται η ανάκληση εκτέλεσης 13 αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης, ξεκινώντας από την ΑΕΠΟ του 2006 (ΚΥΑ 104050/17.5.2006 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Πολιτισμού, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Εμπορικής Ναυτιλίας), με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για το Επενδυτικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της ΟΛΠ Α.Ε. και φτάνοντας μέχρι την τελευταία (πριν την υποβολή της αίτησης ανάκλησης & ακύρωσης προς το ΣτΕ) απόφαση του Γενικού Διευθυντή του ΥΠΕΝ με την οποία εγκρίθηκε Τεχνική & Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξίων στην επισκευαστική ζώνη Περάματος (πράξη ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/40543/2751/25.6.2021),
Από τις 13 αιτιάσεις κατά αποφάσεων των οργάνων της δημόσιας διοίκησης που περιέλαβαν προσφεύγοντες κάτοικοι του Πειραιά, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ έκρινε απορριπτέες τις εννέα, άλλες ως «προδήλως εκπρόθεσμες», άλλες ως «προδήλως απαράδεκτες» και άλλες «στερούμενης εκτελεστότητας». Ωστόσο η Επιτροπή Αναστολών έκρινε ότι αίτηση αναστολής πρέπει να εξετασθεί ως προς τέσσερις προσβαλλόμενες πράξεις. Πρόκειται για τις αποφάσεις/πράξεις:
ι. 3122.1-Τ11/22336/9.4.2020 του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με την οποία εγκρίθηκαν, κατόπιν της η΄ πράξης περιβαλλοντικής αδειοδότησης, εργασίες συντήρησης – αποκατάστασης λειτουργικών βαθών στην περιοχή του προβλήτα Γ2,
ια. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/94701/5991/11.12.2020 του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, με την οποία ανανεώθηκαν και τροποποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι «για το συνολικό έργο του ΟΛΠ ΑΕ (λειτουργία λιμένα Πειραιά και κατασκευή και λειτουργία έργων βελτίωσης και επέκτασής του)»,
ιβ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/ 23.2.2021 του Γενικού Διευθυντή του ΥΠΕΝ, με την οποία εγκρίθηκε Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξιακών χώρων, στο μόλο Δραπετσώνας και στην Ακτή Βασιλειάδη, για τις ανάγκες κατασκευής του έργου της Νότιας Επέκτασης, και, τέλος
ιγ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/40543/2751/25.6.2021 του αυτού Γενικού Διευθυντή, με την οποία εγκρίθηκε ΤΕΠΕΜ για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξίων στην επισκευαστική ζώνη Περάματος (περιοχή ΟΛΠ ΑΕ), για τις ανάγκες κατασκευής του έργου «Βελτίωση Υποδομών Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης (συμπεριλαμβανομένων των πλωτών δεξαμενών) – Φάση Β».
Από τις τέσσερις προσβαλλόμενες πράξεις, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ απέρριψε την πρώτη και την τέταρτη προσβαλλόμενη πράξη/απόφαση και έκανε δεκτή την δεύτερη (εν μέρει) και την τρίτη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κείμενο της απόφασης «η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση να ανασταλεί η εκτέλεση της απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/23.2.2021 (ιβ΄ προσβαλλόμενης), μέχρις ότου δημοσιευθεί απόφαση του Δικαστηρίου επί της εκκρεμούς αιτήσεως ακυρώσεως, κατά το μέρος που αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση της νότιας επέκτασης του επιβατικού λιμένος Πειραιώς, έργου που απαιτεί μείζονες επεμβάσεις [εκβάθυνση του λιμένα σε βάθη από -19 έως -29,5 μ., στην α΄ φάση, και δημιουργία κρηπιδότοιχου μήκους 1,5 χλμ.] και δεν μπορεί να εκτελεσθεί, δυνάμει του π.δ. από 19.1.2023, προτού εγκριθεί, κατόπιν διαβούλευσης, η προπεριγραφείσα κυκλοφοριακή μελέτη».
Με άλλα λόγια, το Τμήμα Ανατολών του ΣτΕ ζητεί να σταματήσει η επέκταση του λιμένα Κρουαζιέρας και η βυθοκόρησή του μέχρι ότου ολοκληρωθεί η κυκλοφοριακή μελέτη. Σημειώνεται ότι η έγκριση που έλαβε ο ΟΛΠ για την υλοποίηση του νέου Master Plan αξιοποίησης του λιμένα Πειραιά, προαπαιτεί την εκπόνηση ολοκληρωμένης κυκλοφοριακής μελέτης, ιδίως ως προς την επιβάρυνση που θα προκληθεί από τη λειτουργία του νέου λιμένα κρουαζιερόπλοιων. Η μελέτη αυτή όπως αναφέρει η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, έχει ήδη υποβληθεί στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και θα τεθεί σε διαβούλευση, αλλά δεν έχει εγκριθεί.
Και συνεχίζει: «Περαιτέρω, η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι η υπό στοιχείο ια΄ προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ανασταλεί και κατά το μέρος που η παρεχόμενη με αυτήν περιβαλλοντική αδειοδότηση αφορά:
α. τη βυθοκόρηση του κεντρικού λιμένος Πειραιώς και
β. την κατασκευή και λειτουργία του έργου επέκτασης του προβλήτα Ι του λιμένος Ηρακλέους, σε επιφάνεια 35 στρεμμάτων, με κατασκευή νέων κρηπιδωμάτων μήκους 500 περίπου μέτρων».
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, τα δύο προαναφερόμενα έργα ενέχουν επεμβάσεις που είναι πιθανόν να προκαλέσουν βλάβη δυσχερώς επανορθώσιμη, διότι συνδέονται, όπως και το έργο της δημιουργίας νέου λιμένος κρουαζιερόπλοιων, με το πρόβλημα της διαχείρισης / διάθεσης των βυθοκορημάτων που θα προκύψουν, για την επίλυση του οποίου μάλιστα αναζητείται άλλη μέθοδος από την ΟΛΠ Α.Ε. (βλ. το από 24.2.2023 προμνησθέν έγγραφό της), όπως η διάθεση των βυθοκορημάτων σε αδειοδοτημένες χερσαίες εγκαταστάσεις, αντί της απόρριψής τους σε θαλάσσια περιοχή ή της ενσωμάτωσής τους σε τσιμεντοκιβώτια άλλου λιμενικού έργου.
Επίσης η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ αναφέρει ότι «πρέπει να ανασταλεί η εκτέλεση και της ιβ΄ προσβαλλόμενης πράξης ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/23.2.2021 του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, με την οποία εγκρίθηκε η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη των εργοταξιακών χώρων για την κατασκευή του ίδιου έργου [της νότιας επέκτασης του λιμένα], του οποίου αναστέλλεται, κατά τα ανωτέρω, η εκτέλεση».
Η αίτηση ακύρωσης της αναφερόμενης προσφυγής έχει αποφασιστεί να συζητηθεί ενώπιον της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, κατόπιν αναβολής, την 22α Σεπτεμβρίου 2023. Η υπόθεση αυτή, δεν αποκλείεται να συζητηθεί εκ παραλλήλου με άλλες 7 προσφυγές που έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ σχετικά με την νέο master plan του ΟΛΠ που εκδόθηκε στις αρχές του 2023.
Η απόφαση με αριθμό 47/2023 συζητήθηκε στις 24 Μαρτίου 2023 στην Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ και αφορά σε προσφυγή των δημάρχων Κερατσινίου-Δραπετσώνας (Χρ.Βρεττάκου), Περάματος (Ι. Λαγουδάκη) και άλλων 21 κατοίκων του Πειραιά, της Αίγινας και της Σαλαμίνας. Πρόκειται για μια προσφυγή που έρχεται σύμφωνα με πληροφορίες από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεδομένου ότι στην πλειοψηφία τους οι προσφεύγοντες αποτελούν μέλη ή υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ.
Η προσφυγή (αίτηση ανάκλησης και ακύρωσης) κατατέθηκε τον Αύγουστο του 2021 και στρέφεται κατά του συνόλου των αδειοδοτήσεων των έργων που πραγματοποιεί η ΟΛΠ/Cosco στο λιμάνι. Συνολικά ζητείται η ανάκληση εκτέλεσης 13 αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης, ξεκινώντας από την ΑΕΠΟ του 2006 (ΚΥΑ 104050/17.5.2006 των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Πολιτισμού, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Εμπορικής Ναυτιλίας), με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για το Επενδυτικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της ΟΛΠ Α.Ε. και φτάνοντας μέχρι την τελευταία (πριν την υποβολή της αίτησης ανάκλησης & ακύρωσης προς το ΣτΕ) απόφαση του Γενικού Διευθυντή του ΥΠΕΝ με την οποία εγκρίθηκε Τεχνική & Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξίων στην επισκευαστική ζώνη Περάματος (πράξη ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/40543/2751/25.6.2021),
Από τις 13 αιτιάσεις κατά αποφάσεων των οργάνων της δημόσιας διοίκησης που περιέλαβαν προσφεύγοντες κάτοικοι του Πειραιά, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ έκρινε απορριπτέες τις εννέα, άλλες ως «προδήλως εκπρόθεσμες», άλλες ως «προδήλως απαράδεκτες» και άλλες «στερούμενης εκτελεστότητας». Ωστόσο η Επιτροπή Αναστολών έκρινε ότι αίτηση αναστολής πρέπει να εξετασθεί ως προς τέσσερις προσβαλλόμενες πράξεις. Πρόκειται για τις αποφάσεις/πράξεις:
ι. 3122.1-Τ11/22336/9.4.2020 του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με την οποία εγκρίθηκαν, κατόπιν της η΄ πράξης περιβαλλοντικής αδειοδότησης, εργασίες συντήρησης – αποκατάστασης λειτουργικών βαθών στην περιοχή του προβλήτα Γ2,
ια. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/94701/5991/11.12.2020 του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, με την οποία ανανεώθηκαν και τροποποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι «για το συνολικό έργο του ΟΛΠ ΑΕ (λειτουργία λιμένα Πειραιά και κατασκευή και λειτουργία έργων βελτίωσης και επέκτασής του)»,
ιβ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/ 23.2.2021 του Γενικού Διευθυντή του ΥΠΕΝ, με την οποία εγκρίθηκε Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξιακών χώρων, στο μόλο Δραπετσώνας και στην Ακτή Βασιλειάδη, για τις ανάγκες κατασκευής του έργου της Νότιας Επέκτασης, και, τέλος
ιγ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/40543/2751/25.6.2021 του αυτού Γενικού Διευθυντή, με την οποία εγκρίθηκε ΤΕΠΕΜ για την εγκατάσταση και λειτουργία δύο εργοταξίων στην επισκευαστική ζώνη Περάματος (περιοχή ΟΛΠ ΑΕ), για τις ανάγκες κατασκευής του έργου «Βελτίωση Υποδομών Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης (συμπεριλαμβανομένων των πλωτών δεξαμενών) – Φάση Β».
Από τις τέσσερις προσβαλλόμενες πράξεις, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ απέρριψε την πρώτη και την τέταρτη προσβαλλόμενη πράξη/απόφαση και έκανε δεκτή την δεύτερη (εν μέρει) και την τρίτη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κείμενο της απόφασης «η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση να ανασταλεί η εκτέλεση της απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/23.2.2021 (ιβ΄ προσβαλλόμενης), μέχρις ότου δημοσιευθεί απόφαση του Δικαστηρίου επί της εκκρεμούς αιτήσεως ακυρώσεως, κατά το μέρος που αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση της νότιας επέκτασης του επιβατικού λιμένος Πειραιώς, έργου που απαιτεί μείζονες επεμβάσεις [εκβάθυνση του λιμένα σε βάθη από -19 έως -29,5 μ., στην α΄ φάση, και δημιουργία κρηπιδότοιχου μήκους 1,5 χλμ.] και δεν μπορεί να εκτελεσθεί, δυνάμει του π.δ. από 19.1.2023, προτού εγκριθεί, κατόπιν διαβούλευσης, η προπεριγραφείσα κυκλοφοριακή μελέτη».
Με άλλα λόγια, το Τμήμα Ανατολών του ΣτΕ ζητεί να σταματήσει η επέκταση του λιμένα Κρουαζιέρας και η βυθοκόρησή του μέχρι ότου ολοκληρωθεί η κυκλοφοριακή μελέτη. Σημειώνεται ότι η έγκριση που έλαβε ο ΟΛΠ για την υλοποίηση του νέου Master Plan αξιοποίησης του λιμένα Πειραιά, προαπαιτεί την εκπόνηση ολοκληρωμένης κυκλοφοριακής μελέτης, ιδίως ως προς την επιβάρυνση που θα προκληθεί από τη λειτουργία του νέου λιμένα κρουαζιερόπλοιων. Η μελέτη αυτή όπως αναφέρει η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, έχει ήδη υποβληθεί στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και θα τεθεί σε διαβούλευση, αλλά δεν έχει εγκριθεί.
Και συνεχίζει: «Περαιτέρω, η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι η υπό στοιχείο ια΄ προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ανασταλεί και κατά το μέρος που η παρεχόμενη με αυτήν περιβαλλοντική αδειοδότηση αφορά:
α. τη βυθοκόρηση του κεντρικού λιμένος Πειραιώς και
β. την κατασκευή και λειτουργία του έργου επέκτασης του προβλήτα Ι του λιμένος Ηρακλέους, σε επιφάνεια 35 στρεμμάτων, με κατασκευή νέων κρηπιδωμάτων μήκους 500 περίπου μέτρων».
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, τα δύο προαναφερόμενα έργα ενέχουν επεμβάσεις που είναι πιθανόν να προκαλέσουν βλάβη δυσχερώς επανορθώσιμη, διότι συνδέονται, όπως και το έργο της δημιουργίας νέου λιμένος κρουαζιερόπλοιων, με το πρόβλημα της διαχείρισης / διάθεσης των βυθοκορημάτων που θα προκύψουν, για την επίλυση του οποίου μάλιστα αναζητείται άλλη μέθοδος από την ΟΛΠ Α.Ε. (βλ. το από 24.2.2023 προμνησθέν έγγραφό της), όπως η διάθεση των βυθοκορημάτων σε αδειοδοτημένες χερσαίες εγκαταστάσεις, αντί της απόρριψής τους σε θαλάσσια περιοχή ή της ενσωμάτωσής τους σε τσιμεντοκιβώτια άλλου λιμενικού έργου.
Επίσης η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ αναφέρει ότι «πρέπει να ανασταλεί η εκτέλεση και της ιβ΄ προσβαλλόμενης πράξης ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/3283/215/23.2.2021 του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, με την οποία εγκρίθηκε η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη των εργοταξιακών χώρων για την κατασκευή του ίδιου έργου [της νότιας επέκτασης του λιμένα], του οποίου αναστέλλεται, κατά τα ανωτέρω, η εκτέλεση».
Η αίτηση ακύρωσης της αναφερόμενης προσφυγής έχει αποφασιστεί να συζητηθεί ενώπιον της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, κατόπιν αναβολής, την 22α Σεπτεμβρίου 2023. Η υπόθεση αυτή, δεν αποκλείεται να συζητηθεί εκ παραλλήλου με άλλες 7 προσφυγές που έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ σχετικά με την νέο master plan του ΟΛΠ που εκδόθηκε στις αρχές του 2023.
