Σούπερ μάρκετ: Ελλείψεις προϊόντων σε Ευρώπη και M. Ανατολή
Στις αρχές του έτους τα βρετανικά σούπερ μάρκετ βρέθηκαν αντιμέτωπα με τη λεγόμενη «κρίση της σαλάτας», με ελλείψεις λαχανικών όχι μόνο στη Γηραιά Αλβιώνα αλλά και σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Παρότι έχουμε απομακρυνθεί από τον άμεσο αντίκτυπο της διαταραχής των εφοδιαστικών αλυσίδων λόγω της πανδημίας και κάποιες από τις δυσχέρειες που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνουν να καλύπτονται, ωστόσο παρατηρούνται κενά στα ράφια των σούπερ μάρκετ σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και στη Μέση Ανατολή. Οι προμηθευτές και οι έμποροι λιανικής αλλά και στελέχη μεγάλων αλυσίδων αναφέρουν σε σχετική έρευνα του πρακτορείου Reuters πως τα μεγάλα σούπερ μάρκετ δυσκολεύονται να προβλέψουν τη ζήτηση, καθώς κυρίως ο πληθωρισμός έχει διαφοροποιήσει τις αγοραστικές συνήθειες.
Σοκολάτες, κέτσαπ, σαμπουάν, μπίρες και… οδοντόπαστες είναι μερικά από τα είδη που έχουν επηρεαστεί από τις αλλαγές στις καταναλωτικές συμπεριφορές, αλλά και από μία σειρά άλλων παραγόντων, όπως οι καιρικές συνθήκες στην Ισπανία, που έχουν προκαλέσει δυσχέρεια στην παραγωγή και την εξαγωγική επάρκεια της ντομάτας.
Πληθωριστικές πιέσεις
«Η πίεση του πληθωρισμού που επήλθε τελευταία… σημαίνει πως ο κόσμος αλλάζει (τις προτιμήσεις σε) κάποια προϊόντα κατά πιο απρόβλεπτο τρόπο και με πιο άγριο τρόπο απ’ ό,τι έχει κάνει στην ιστορία» διαπιστώνει ο Λουκ Τζένσεν, εκτελεστικός διευθυντής στη διαδικτυακή αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας Ocado. «Εξαιτίας των υψηλότερων τιμών, αγοράζουν μικρότερες ποσότητες ειδών παντοπωλείου και μπορεί να έχουν γίνει πιο προσεκτικοί, ώστε να μη σπαταλούν τα τρόφιμα».
Ο Τζένσεν είναι επίσης διευθύνων σύμβουλος στην Ocado Solutions, που παρέχει τεχνολογία διανομής ειδών παντοπωλείου σε διάφορα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ, μεταξύ των οποίων το σουηδικό Ica, το γαλλικό Casino Group, το Alcampo στην Ισπανία και το πολωνικό Auchan Retail.
Ο Κέβιν Ο’ Μάρα, πρώην στέλεχος της Amazon, είναι ο ιδρυτής του Zero100, μιας κοινότητας επιχειρηματιών στον χώρο των εφοδιαστικών αλυσίδων. Αναφέρει πως οι έμποροι λιανικής δυσκολεύονται να λύσουν το «παζλ» του τι θα παραγγείλουν. Μεταξύ άλλων, οι μαζικές διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού οδήγησαν τους επικεφαλής επιχειρήσεων να επιδιώξουν να συντονίσουν καλύτερα τον προγραμματισμό και τις τεχνολογίες προγραμματισμού. Από την άλλη και οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν αντίστοιχες δυσκολίες, εξαιτίας των αυξημένων τιμών των αγαθών, των ελλείψεων πρώτων υλών και εργατικών χεριών και των μπλοκαρισμάτων στον εφοδιασμό, που τους αποτρέπουν από το να ολοκληρώσουν κάποιες παραγγελίες.
«Μετά τον Covid, οι δυναμικές ανάπτυξης σε συνδυασμό με τις πολιτικές και ενεργειακές ασυνέχειες σημαίνουν πως οι προμηθευτές και οι έμποροι λιανικής το βρίσκουν πιο δύσκολο να προβλέψουν με ακρίβεια τη ζήτηση σε μία άστατη αγορά», αναφέρει ο πρόεδρος παγκόσμιου εφοδιασμού και προμηθειών της Diageo, της πολυεθνικής που παράγει την μπίρα Guinness. «Συχνά αυτή είναι μία τέλεια καταιγίδα γεγονότων που συμβάλλουν σε ελλείψεις, όπως αυτές που παρατηρούνται στον εφοδιασμό των τροφίμων αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη».
Εφοδιασμός στη Μέση Ανατολή και πόλεμος στην Ουκρανία
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό. Ο Χάνι Βάις, διευθύνων σύμβουλος της Majid Al Futtaim Retail που παραγγέλνει περίπου το 90% των τροφίμων για τα καταστήματα Carrefour στη Μέση Ανατολή, αναφέρει πως οι ελλείψεις τεμαχίων από τα ράφια κυμαίνονται μεταξύ 8-12%. Παρά το γεγονός πως η εταιρεία, που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη, έχει αναθεωρήσει πρόσφατα τις παραμέτρους με βάση τις οποίες καθορίζει τις προμήθειες. Πριν από το 2020, αναφέρει, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαινόταν μεταξύ 7-9%.
Ο ίδιος αναφέρει πως ο πόλεμος στην Ουκρανία, μία βασική παραγωγό καρπών και ελαίων, έχει δημιουργήσει «μέγιστο πρόβλημα» σε εξαντλημένα προϊόντα στις περισσότερες από τις 16 χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου λειτουργεί η εταιρεία.
Τα προϊόντα σε ελλείψεις στα ευρωπαϊκά ράφια σούπερ μάρκετ
Ο Λορέν Θουμίν, επικεφαλής της λιανικής για την Ευρώπη της Accenture, επισημαίνει πως τα σούπερ μάρκετ στη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία έχουν τα περισσότερα προβλήματα με εξαντλημένα προϊόντα. Κατά τη σχετική ανάλυση δεδομένων Nielsen IQ’s Data Impact, οι ελλείψεις αποτυπώνονται κυρίως σε είδη όπως η κέτσαπ, τα μακαρόνια, η σοκολάτα, το τσάι, τα τσιπς, οι οδοντόπαστες και οι τροφές κατοικιδίων.
Σε κάποιες περιπτώσεις, πρόκειται απλά για προϊόντα σε χαμηλή προσφορά, όπως οι ντομάτες για την κέτσαπ, σύμφωνα με τον αναλυτή της Bernstein Μπρουνό Μοντεϊνέ, ενώ επίσης και εργοστασιακά προβλήματα έχουν πλήξει την παραγωγή τροφίμων. Πώς όλο αυτό επιδρά σε διαφορετικά σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας; Οι ακραίες καιρικές συνθήκες στην Ισπανία μειώνουν την προσφορά στην Ευρώπη και εταιρείες όπως η Kraft Heinz αυξάνουν τις τιμές. Στη συνέχεια, λιανέμποροι όπως η αλυσίδα Tesco στη Βρετανία μειώνουν την προσφορά στα ράφια, ώσπου να καταλήξουν στις συμφωνίες εφοδιασμού που αντικατοπτρίζουν την παρούσα συγκυρία.
Σοκολάτες, κέτσαπ, σαμπουάν, μπίρες και… οδοντόπαστες είναι μερικά από τα είδη που έχουν επηρεαστεί από τις αλλαγές στις καταναλωτικές συμπεριφορές, αλλά και από μία σειρά άλλων παραγόντων, όπως οι καιρικές συνθήκες στην Ισπανία, που έχουν προκαλέσει δυσχέρεια στην παραγωγή και την εξαγωγική επάρκεια της ντομάτας.
Πληθωριστικές πιέσεις
«Η πίεση του πληθωρισμού που επήλθε τελευταία… σημαίνει πως ο κόσμος αλλάζει (τις προτιμήσεις σε) κάποια προϊόντα κατά πιο απρόβλεπτο τρόπο και με πιο άγριο τρόπο απ’ ό,τι έχει κάνει στην ιστορία» διαπιστώνει ο Λουκ Τζένσεν, εκτελεστικός διευθυντής στη διαδικτυακή αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας Ocado. «Εξαιτίας των υψηλότερων τιμών, αγοράζουν μικρότερες ποσότητες ειδών παντοπωλείου και μπορεί να έχουν γίνει πιο προσεκτικοί, ώστε να μη σπαταλούν τα τρόφιμα».
Ο Τζένσεν είναι επίσης διευθύνων σύμβουλος στην Ocado Solutions, που παρέχει τεχνολογία διανομής ειδών παντοπωλείου σε διάφορα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ, μεταξύ των οποίων το σουηδικό Ica, το γαλλικό Casino Group, το Alcampo στην Ισπανία και το πολωνικό Auchan Retail.
Ο Κέβιν Ο’ Μάρα, πρώην στέλεχος της Amazon, είναι ο ιδρυτής του Zero100, μιας κοινότητας επιχειρηματιών στον χώρο των εφοδιαστικών αλυσίδων. Αναφέρει πως οι έμποροι λιανικής δυσκολεύονται να λύσουν το «παζλ» του τι θα παραγγείλουν. Μεταξύ άλλων, οι μαζικές διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού οδήγησαν τους επικεφαλής επιχειρήσεων να επιδιώξουν να συντονίσουν καλύτερα τον προγραμματισμό και τις τεχνολογίες προγραμματισμού. Από την άλλη και οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν αντίστοιχες δυσκολίες, εξαιτίας των αυξημένων τιμών των αγαθών, των ελλείψεων πρώτων υλών και εργατικών χεριών και των μπλοκαρισμάτων στον εφοδιασμό, που τους αποτρέπουν από το να ολοκληρώσουν κάποιες παραγγελίες.
«Μετά τον Covid, οι δυναμικές ανάπτυξης σε συνδυασμό με τις πολιτικές και ενεργειακές ασυνέχειες σημαίνουν πως οι προμηθευτές και οι έμποροι λιανικής το βρίσκουν πιο δύσκολο να προβλέψουν με ακρίβεια τη ζήτηση σε μία άστατη αγορά», αναφέρει ο πρόεδρος παγκόσμιου εφοδιασμού και προμηθειών της Diageo, της πολυεθνικής που παράγει την μπίρα Guinness. «Συχνά αυτή είναι μία τέλεια καταιγίδα γεγονότων που συμβάλλουν σε ελλείψεις, όπως αυτές που παρατηρούνται στον εφοδιασμό των τροφίμων αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη».
Εφοδιασμός στη Μέση Ανατολή και πόλεμος στην Ουκρανία
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό. Ο Χάνι Βάις, διευθύνων σύμβουλος της Majid Al Futtaim Retail που παραγγέλνει περίπου το 90% των τροφίμων για τα καταστήματα Carrefour στη Μέση Ανατολή, αναφέρει πως οι ελλείψεις τεμαχίων από τα ράφια κυμαίνονται μεταξύ 8-12%. Παρά το γεγονός πως η εταιρεία, που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη, έχει αναθεωρήσει πρόσφατα τις παραμέτρους με βάση τις οποίες καθορίζει τις προμήθειες. Πριν από το 2020, αναφέρει, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαινόταν μεταξύ 7-9%.
Ο ίδιος αναφέρει πως ο πόλεμος στην Ουκρανία, μία βασική παραγωγό καρπών και ελαίων, έχει δημιουργήσει «μέγιστο πρόβλημα» σε εξαντλημένα προϊόντα στις περισσότερες από τις 16 χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου λειτουργεί η εταιρεία.
Τα προϊόντα σε ελλείψεις στα ευρωπαϊκά ράφια σούπερ μάρκετ
Ο Λορέν Θουμίν, επικεφαλής της λιανικής για την Ευρώπη της Accenture, επισημαίνει πως τα σούπερ μάρκετ στη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία έχουν τα περισσότερα προβλήματα με εξαντλημένα προϊόντα. Κατά τη σχετική ανάλυση δεδομένων Nielsen IQ’s Data Impact, οι ελλείψεις αποτυπώνονται κυρίως σε είδη όπως η κέτσαπ, τα μακαρόνια, η σοκολάτα, το τσάι, τα τσιπς, οι οδοντόπαστες και οι τροφές κατοικιδίων.
Σε κάποιες περιπτώσεις, πρόκειται απλά για προϊόντα σε χαμηλή προσφορά, όπως οι ντομάτες για την κέτσαπ, σύμφωνα με τον αναλυτή της Bernstein Μπρουνό Μοντεϊνέ, ενώ επίσης και εργοστασιακά προβλήματα έχουν πλήξει την παραγωγή τροφίμων. Πώς όλο αυτό επιδρά σε διαφορετικά σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας; Οι ακραίες καιρικές συνθήκες στην Ισπανία μειώνουν την προσφορά στην Ευρώπη και εταιρείες όπως η Kraft Heinz αυξάνουν τις τιμές. Στη συνέχεια, λιανέμποροι όπως η αλυσίδα Tesco στη Βρετανία μειώνουν την προσφορά στα ράφια, ώσπου να καταλήξουν στις συμφωνίες εφοδιασμού που αντικατοπτρίζουν την παρούσα συγκυρία.
