Με περισσότερα από 40 έργα με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), συνολικού ύψους περίπου 20 δισ. ευρώ, να βρίσκονται σε διάφορα στάδια εξέλιξης και μεγάλους διαγωνισμούς για συμβάσεις παραχώρησης να ολοκληρώνονται τους προσεχείς μήνες, όπως για την Αττική Οδό ή το κεντρικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (BOAK), οι διοικήσεις των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων δίνουν μάχη για να μεγαλώσουν το μερίδιό τους.

Η πίτα των εν εξελίξει ή σχεδιαζόμενων ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων προσεγγίζει τα 11 δισ. ευρώ για την επόμενη τριετία και τα 25 δισ. ευρώ για την προσεχή επταετία. Μόνο στον τομέα των οδικών αξόνων προβλέπονται νέες παραχωρήσεις ή ΣΔΙΤ συνολικού ύψους άνω των τριών δισ. ευρώ μαζί με τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Οι δεσμευτικές προσφορές για τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού υποβάλλονται τη Δευτέρα.


Η μεγάλη αγορά των παραχωρήσεων και των ΣΔΙΤ θα μοιραστεί ανάμεσα στους πέντε ισχυρούς ομίλους, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, την Intrakat (που εξαγοράζει την ΑΚΤΩΡ), την ΑΒΑΞ, την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (του ομίλου Ελλάκτωρ) και τη Mytilineos. Σε αρκετές περιπτώσεις τα έργα διεκδικούν κοινοπραξίες που έχουν συστήσει οι πέντε ισχυροί, ενώ σε λίγους διαγωνισμούς συμμετέχουν και μικρότεροι «παίκτες», από την ΕΚΤΕΡ και την ΑΤΕΣΕ μέχρι την Dimand και τη REDEX. Πρόκειται για έργα που ξεκινούν από τους οδικούς άξονες και φτάνουν μέχρι τη διαχείριση δικτύων ύδρευσης και άρδευσης, μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και κτιριακών εγκαταστάσεων.

Μέσω της διεύρυνσης του χαρτοφυλακίου ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων οι κατασκευαστικοί όμιλοι επιτυγχάνουν τρεις στόχους: Πρώτον, εξασφαλίζουν μακροχρόνιες πηγές εσόδων και κερδών με ταυτόχρονη απεξάρτηση από τους κύκλους της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Δεύτερον, στήνουν άμυνες απέναντι στις πληθωριστικές πιέσεις, αφού σχεδόν πάντα οι συμβάσεις παραχώρησης και ΣΔΙΤ ενσωματώνουν προβλέψεις π.χ. για αύξηση τιμών διοδίων ή πληρωμών διαθεσιμότητας ανάλογα με τον πληθωρισμό. Τρίτον, μέσω του κατασκευαστικού βραχίονα αποκτούν τεχνικό αντικείμενο με λογικό περιθώριο κέρδους, χωρίς τις αρνητικές εκπλήξεις και καθυστερήσεις που μπορεί να επιφυλάσσει ένα παραδοσιακό δημόσιο έργο.


Η πρόσφατη έκθεση της Axia Research για τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τον μεγαλύτερο του κλάδου, είναι ενδεικτική για τις προσδοκίες των διοικήσεων από τις παραχωρήσεις και τα ΣΔΙΤ. Μόνο από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο εν λειτουργία (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Ολυμπία Οδός, διαχείριση απορριμμάτων σε Περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου, κ.ά.) και υπό ανάπτυξη παραχωρήσεων / ΣΔΙΤ (αεροδρόμιο Καστελίου Κρήτης, Εγνατία Οδός, Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα Ελληνικού, κ.ά.) η διοίκηση του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναμένει χρηματικές διανομές (μερίσματα) της τάξης των έξι δισ. ευρώ για την επόμενη 30ετία.

Όταν τεθούν σε λειτουργία οι δέκα παραχωρήσεις / ΣΔΙΤ που βρίσκονται σήμερα στο χαρτοφυλάκιο (οι πέντε είναι ήδη σε λειτουργία), ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα λαμβάνει ετήσιες χρηματικές διανομές της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, από τα περίπου 100 εκατ. που λαμβάνει σήμερα, μέχρι τη λήξη των σχετικών συμβάσεων. Πρόκειται για έσοδα που, όπως επισημαίνει και η Axia Research, είναι εξασφαλισμένα, αφού οι σχετικές συμβάσεις περιλαμβάνουν μηχανισμούς αναπροσαρμογής τιμών με βάση τον πληθωρισμό και μηχανισμούς αντιστάθμισης έναντι του κινδύνου αύξησης των επιτοκίων. Την αξία των παραχωρήσεων επισημαίνει με κάθε ευκαιρία ο επικεφαλής του ομίλου, Γιώργος Περιστέρης.


Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμμετέχει σχεδόν σε όλους τους διαγωνισμούς για νέα έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων, είτε αυτόνομα είτε σε κοινοπραξίες. Επιπλέον ηγείται της κοινοπραξίας (μαζί με την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ΑΒΑΞ) που έχει υποβάλει πρότυπη πρόταση, με βάση το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, για την κατασκευή επεκτάσεων της Αττικής Οδού (προς Λαύριο και Ραφήνα και τη σήραγγα Ηλιουπόλεως που θα συνδέει Καρέα με Λεωφόρο Βουλιαγμένης) με σύμβαση παραχώρησης.

Στο περιθώριο της πρόσφατης τακτικής γενικής συνέλευσης της Intrakat, που συγκροτεί τον δεύτερο ισχυρότερο πόλο στις κατασκευές μετά τη συμφωνία εξαγοράς της ΑΚΤΩΡ, ο επικεφαλής της εταιρείας Αλέξανδρος Εξάρχου είχε τονίσει πως οι παραχωρήσεις και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελούν κρίσιμους πυλώνες για την εξασφάλιση σταθερών ροών εσόδων σε αντίθεση με την κυκλικότητα των κατασκευών. Ο κ. Εξάρχου υποστήριξε πως ο όμιλος της Intrakat θα διεκδικήσει μετοχική συμμετοχή στο σχήμα υπό την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις που διεκδικεί τη σύμβαση παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο) και εμφανίστηκε σχεδόν σίγουρος πως θα το πετύχει.

Ετσι, θα διευρύνει περαιτέρω το αποτύπωμά της στις παραχωρήσεις οδικών αξόνων, αφού ήδη έχει υπογράψει δύο έργα ΣΔΙΤ, τον οδικό άξονα Καλαμάτας – Πύλου προϋπολογισμού 239,2 εκατ. και το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη του ΒΟΑΚ, προϋπολογισμού 188,6 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα αύξησε το ποσοστό της (στο 49%) στην κοινοπραξία με την πορτογαλική Brisa, που διεκδικεί τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού και αναμένεται να υποβάλει δεσμευτική προσφορά την προσεχή Δευτέρα 17 Ιουλίου.

Στην τακτική γενική συνέλευση της ΑΒΑΞ τονίστηκε πως στα έργα υπό διεκδίκηση περιλαμβάνεται και η νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, σε συνεργασία με τον όμιλο Ελλάκτωρ και τον γαλλικό επενδυτικό όμιλο Meridiam, όπως και η σύμβαση παραχώρηση του βασικού τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) σε κοινοπραξία με τους γαλλικούς ομίλους Egis Project και Meridiam. Ο όμιλος θα καταθέσει και δεσμευτική προσφορά στους διαγωνισμούς για τους οδικούς άξονες Δράμα – Αμφίπολη και Θεσσαλονίκη – Έδεσσα που προωθούνται με ΣΔΙΤ και πληρωμές διαθεσιμότητας. Το χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ της ΑΒΑΞ αποτιμήθηκε στις αρχές του 2023 στα 400 εκατ. ευρώ, όπως είχε δηλώσει ο πρόεδρος του ομίλου, Χρήστος Ιωάννου.

Η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις που παραμένει στον όμιλο Ελλάκτωρ μετά την πώληση της ΑΚΤΩΡ στην Intrakat διαθέτει εκτενές χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων αυτοκινητοδρόμων, ενώ συμμετέχει σε πλήθος νέων διαγωνισμών. Παράλληλα η Ελλάκτωρ, μέσω της θυγατρικής Ηλέκτωρ, διεκδικεί μερίδιο και στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων που προωθούνται μέσω ΣΔΙΤ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.