H ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έως το τέλος του 2025, τριάντα χρόνια μετά την… επανέναρξη του εμβληματικού έργου το 1995, αποτελεί μία από τις βασικές δεσμεύσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη νέα τετραετία. Πρόκειται για ένα κρίσιμο στοίχημα με πολλά εμπόδια και προβλήματα, ένα εκ των οποίων είναι οι καθυστερήσεις και τα λάθη στις δηλώσεις των ιδιοκτησιών από τους πολίτες.

Το ποσοστό κτηματογράφησης ανέρχεται σήμερα περίπου στο 85%, με τα μεγαλύτερα κενά να παρατηρούνται στη νησιωτική χώρα, όπως η Κρήτη, όπου -σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά συγκεκριμένα- κυμαίνεται γύρω στο 30%.

Αναθέσεις

Η εποπτεία της «Ελληνικό Κτηματολόγιο» έχει πλέον μεταφερθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το δύσκολο έργο της κτηματογράφησης ανατίθεται σε ιδιωτικές εταιρείες-αναδόχους, δηλαδή δεν διενεργείται απευθείας από φορείς του ελληνικού Δημοσίου. Συνοδεύεται, δε, από την καταβολή σημαντικών τελών από τους πολίτες, που ανέρχονται έως και τα 30 ευρώ ανά περιουσιακό δικαίωμα.

Η κτηματογράφηση περιλαμβάνει τα εξής στάδια: α) συλλογή δηλώσεων, β) προανάρτηση στοιχείων, γ) ανάρτηση στοιχείων και δ) λειτουργία. Είναι ένα απαιτητικό έργο και προϋποθέτει αναδόχους άρτια στελεχωμένους, τόσο με νομικό και τεχνικό προσωπικό όσο και με εξελιγμένα πληροφοριακά συστήματα.

Σε γενικές γραμμές, υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια σχετικά με τη λειτουργία των αναδόχων, οι οποίοι έχουν δεχθεί κριτική για την έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού, την παράλειψη σταδίων κτηματογράφησης, αλλά και τον ορισμό ακατάλληλων περιόδων για καταληκτικές προθεσμίες σταδίων.

Αρνητική επίδραση στη διενέργεια της κτηματογράφησης έχει η ταυτόχρονη κατάρτιση των δασικών χαρτών. Αν και διαμηνυόταν ότι δεν τίθεται ζήτημα απώλειας ιδιοκτησίας στις δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις των πολιτών, για τις οποίες υπάρχουν ισχυροί τίτλοι ιδιοκτησίας, ωστόσο δεν ήταν λίγοι αυτοί που είδαν «κουτσούρεμα» των ιδιοκτησιών τους, καθώς για τμήματα που εμπίπτουν στις ανωτέρω κατηγορίες προκρίθηκε το ιδιοκτησιακό δικαίωμα του ελληνικού Δημοσίου.

Συστάσεις

Όπως επισημαίνει στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» η τοπογράφος μηχανικός Ελένη Φλωροπούλου, οι ιδιοκτήτες δεν θα πρέπει να επαναπαυθούν ότι με την έγκαιρη υποβολή της δήλωσης ιδιοκτησίας έχουν κατοχυρώσει τα περιουσιακά δικαιώματά τους. Οι ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται στους πίνακες της προανάρτησης και της ανάρτησης προκύπτουν από τις δηλώσεις που συγκεντρώνονται και αξιολογούνται από τους αναδόχους. Ενδέχεται κάποια ιδιοκτησία να καταχωρισθεί με σφάλματα ή να μη συμπεριληφθεί καν στους κτηματολογικούς πίνακες εξαιτίας ελλείψεων. Ως εκ τούτου, μέχρι τη λειτουργία του Κτηματολογίου συνιστάται στους πολίτες:

  1. Να ελέγχουν τακτικά την κατάσταση της κτηματογράφησης (γίνεται εύκολα μέσω του διαδραστικού χάρτη στον ιστότοπο maps.gov.gr), τις προθεσμίες και την παραλαβή ενημερωτικών εγγράφων από τα γραφεία κτηματογράφησης. Με τον τρόπο αυτό, θα έχουν εγκαίρως τη δυνατότητα να προσκομίσουν απαραίτητα συμπληρωματικά έγγραφα, αλλά και να διορθώσουν εύκολα, γρήγορα και οικονομικά τυχόν λάθη στην καταγραφή της ακίνητης περιουσίας τους στο Κτηματολόγιο, ώστε να μην απορριφθούν τα περιουσιακά δικαιώματά τους. Οι διορθώσεις και οι συμπληρώσεις στο στάδιο της προανάρτησης είναι δωρεάν, ενώ στην ανάρτηση κοστίζουν 5 ευρώ ανά δικαίωμα και ανά ιδιοκτήτη.

 

  1. Να απευθύνονται σε επαγγελματίες. Οι επαγγελματίες που έχουν τη γνωστική επάρκεια, για να συνδράμουν τον πολίτη κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης, είναι αποκλειστικά δικηγόροι, μηχανικοί (ιδίως τοπογράφοι) και συμβολαιογράφοι.

 

  1. Μεγάλη σημασία έχει ο σωστός χωρικός εντοπισμός της ιδιοκτησίας. Η προσκόμιση τοπογραφικού με σύγχρονες προδιαγραφές, με το οποίο επιτυγχάνεται ο ακριβής προσδιορισμός των ορίων, γλιτώνει από πληθώρα προβλημάτων, όπως είναι το «μπλόκο» στις μεταβιβάσεις και η έκδοση οικοδομικής άδειας. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και στις δηλώσεις των βοηθητικών χώρων, των δικαιωμάτων σε «αέρα», καθώς πολλοί ιδιοκτήτες δηλώνουν μόνο αυτή καθαυτή την κατοικία. Οι διορθώσεις είναι πολύπλοκες, χρονοβόρες και έχουν δυσανάλογα υψηλά κόστη.

Παράταση χωρίς πρόστιμο για υποβολή έως τέλος του 2023

Με διάταξη που ψηφίστηκε στη Βουλή και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δόθηκε παράταση για επιπλέον πέντε μήνες, προκειμένου οι πολίτες να μπορούν, χωρίς πρόστιμο, να κατοχυρώσουν τις ιδιοκτησίες τους. Η προθεσμία έληγε στα τέλη Ιουλίου.

Όσοι δεν δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους, θα κληθούν από τον Φεβρουάριο του 2024 και μετά να καταβάλουν πρόστιμο που ανέρχεται από 300 έως 2.000 ευρώ. Το πρόστιμο θα αυξάνεται ανάλογα με τον χρόνο καθυστέρησης υποβολής των δηλώσεων.

Επιπλέον, όσοι δεν δηλώνουν τα ακίνητα που κατέχουν, δεν μπορούν να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε συναλλαγή επί αυτών ή να εκδώσουν οικοδομική άδεια.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή