Νέο εργασιακό τοπίο που παρέχει επιπλέον προστασία στις άτυπες μορφές εργασίας, για τις οποίες υπάρχει νομοθετικό κενό, δημιουργεί η κύρωση της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2019/1152 για τους «διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας».

 

Το νομοσχέδιο που είναι έτοιμο και δίνεται σε δημόσια διαβούλευση στις αρχές της εβδομάδας, με στόχο να ψηφιστεί το φθινόπωρο από τη Βουλή:

 

Καθιερώνει την προστασία σε συμβάσεις εργασίας ala cart, ενώ προστατεύει και την ωρομίσθια εργασία, μέσω της ρύθμισης μηδενικών ωρών

Προβλέπει τη λήψη αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης εργαζομένου στο εξάμηνο αντί του έτους

Καθιερώνει την απασχόληση σε πολλαπλούς  εργοδότες  με κατοχυρωμένα  δικαιώματα

Μεταθέτει την προαναγγελία των υπερωριών χρονικά για τις μικρές επιχειρήσεις χωρίς λογιστήρια, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούν Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας

Εισάγει ποινικές ευθύνες στην παρεμπόδιση στην εργασία κατά τη διάρκεια απεργιών

Εισάγει την αιτιολογημένη απόλυση εργαζομένου.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει:

 

Τη δοκιμαστική περίοδο για έναν εργαζόμενο στους 6 από 12 μήνες. Με την αλλαγή αυτή θα προβλέπεται ότι σε περίπτωση που ο εργοδότης μετά το πέρας των έξι μηνών αποφασίσει να προσλάβει τον εργαζόμενο, τότε λαμβάνεται ως ημερομηνία πρόσληψης η αρχική ημερομηνία έλευσης στην επιχείρηση. Τα κράτη-μέλη μπορούν, κατ’ εξαίρεση, να προβλέπουν δοκιμαστικές περιόδους μεγαλύτερης διάρκειας, στις περιπτώσεις που αυτό δικαιολογείται από τη φύση της εργασίας ή είναι προς το συμφέρον του εργαζομένου. Στις περιπτώσεις στις οποίες ο εργαζόμενος απουσίασε από την εργασία του κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, τα κράτη-μέλη έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν ανάλογη παράταση της αντίστοιχης περιόδου, σε συνάρτηση με τη διάρκεια της απουσίας.

Ρυθμίζεται το ζήτημα ειδικών, ευέλικτων μορφών απασχόλησης, όπως των «συμβάσεων μηδενικών ορών απασχόλησης (zero hours contract) καθώς και της κατά παραγγελία απασχόλησης (on demand). Πρόκειται για ένα μοντέλο απασχόλησης, που ο εργοδότης μπορεί να καλεί τον απασχολούμενο όποτε τον χρειάζεται και να τον πληρώνει  ανάλογα με την ώρα που έχει εργαστεί. Τέτοιες μορφές απασχόλησης είναι πολύ συχνές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα δίνεται η δυνατότητα η εργασία να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, οι οποίες πρέπει να γνωστοποιούνται υποχρεωτικά στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος θα πρέπει να έχει ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εργοδότη του (γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου – sms , μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.α.) για την ανάληψη εργασίας, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 24 ωρών, πριν την πραγματοποίησή της. Εάν τα παραπάνω δεν ισχύουν, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την ανάληψη της εργασίας, χωρίς  οποιαδήποτε δυσμενή διάκριση σε βάρος του από τον εργοδότη. Επίσης, εάν η ανάληψη εργασίας ακυρωθεί από τον εργοδότη μέσα στις τελευταίες 24 ώρες, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που ακυρώθηκε.

Απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου, επειδή άσκησε τα νομικά του δικαιώματα. Σε περίπτωση απόλυσης, οι εργοδότες θα πρέπει να δικαιολογούν πλήρως και γραπτώς στον εργαζόμενο τους λόγους απόλυσής του, χωρίς αυτοί οι λόγοι να συνδέονται με την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση αυτών από πλευράς των εργαζομένων.

Εργασία σε πολλούς εργοδότες. Δίνει τη δυνατότητα της εργασίας σε πολλούς εργοδότες, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σε καμία όμως περίπτωση δεν σταματά να εφαρμόζεται το ΠΔ 88/1999 περί των ελαχίστων περιόδων ανάπαυσης που αποτελεί υπερεθνικό δίκαιο και όπου εκεί ορίζεται ρητώς ότι για κάθε περίοδο 24 ωρών η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 11 συνεχόμενων ωρών, το οποίο συνεχίζει να ισχύει για κάθε εργοδότη, στον οποίο εργάζεται ο εργαζόμενος. Σύμφωνα με την οδηγία, ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης εκτός του ωραρίου εργασίας του, σύμφωνα με την αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας και της ευελιξίας της εργασίας. Τα κράτη – μέλη μπορούν να ορίζουν προϋποθέσεις για τη χρήση των περιορισμών περί ασυμβίβαστου από εργοδότες για αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η ακεραιότητα του δημοσίου τομέα ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων.

Υπερωρίες: Οι επιχειρηματίες δεν θα έχουν την υποχρέωση να καταχωρούν εκ των προτέρων τις αλλαγές στο ωράριο ή την υπερωριακή απασχόληση. Όμως, σε περίπτωση που εντοπιστούν εργαζόμενοι να απασχολούνται και να μην έχει αυτό καταγραφεί στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, το πρόστιμο που θα επιβάλλεται είναι 10.500 ευρώ. Η ρύθμιση δεν έχει γενικευμένο χαρακτήρα, παρά μόνο στις μικρές επιχειρήσεις που δεν χρησιμοποιούν λογιστήριο.

Απεργίες: Θα «τιμωρεί» την παρεμπόδιση στην ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή την παροχή της εργασίας από εργαζομένους που επιθυμούν να εργαστούν σε περιπτώσεις απεργιών. Όποιος ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία εις βάρος τους ή συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων, ιδίως κατά τη διάρκεια απεργίας, θα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000 ευρώ, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.  Σε περίπτωση υποτροπής, τα όρια διπλασιάζονται.

Κατοχυρώνει όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων ανεξαρτήτως μορφής της σχέσης εργασίας τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ευέλικτη απασχόληση, για έγκαιρη γραπτή ενημέρωση σχετικά με τα ουσιώδη στοιχεία της σχέσης εργασίας τους, το δικαίωμα για εγγυημένες αμειβόμενες ώρες εργασίας και τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης και δωρεάν κατάρτισής τους.

Υποχρεωτική κατάρτιση εντός ωραρίου: Ο εργοδότης υποχρεούται από την κοινοτική ή την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της εργασίας για την οποία εργάζεται, η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν, υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας και, ει δυνατόν, πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας.

Προστασία από δυσμενή μεταχείριση εργοδότη: Τα κράτη – μέλη οφείλουν να θεσπίσουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων που είναι εκπρόσωποι εργαζομένων, από δυσμενή μεταχείριση από τον εργοδότη ή δυσμενείς συνέπειες που προκύπτουν από καταγγελία που υπέβαλαν στον εργοδότη ή από τυχόν διαδικασίες που έχουν κινήσει με σκοπό να επιβάλουν συμμόρφωση με τα δικαιώματα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.