Φρέσκο γάλα: “Φρέναρε” η πτώση, τα μερίδια των μεγάλων παικτών
Σε σταθεροποίηση βαίνει η αγορά του φρέσκου γάλακτος, η διάρθρωση της οποίας άλλαξε άρδην μετά τη «βουτιά» των τελευταίων ετών, με την ιδιωτική ετικέτα να αποτελεί τον αδιαφιλονίκητο ηγέτη, τα σήματα των Δέλτα και Όλυμπος να ελέγχουν τη μερίδα του λέοντος στο επώνυμο προϊόν και νέα σήματα να εισέρχονται στο top10 της κατάταξης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μετά από μια μακρά περίοδο πτώσης της κατανάλωσης, την τελευταία διετία η αγορά του φρέσκου γάλακτος παραμένει σχετικά σταθερή στο οργανωμένο λιανεμπόριο -με όρους όγκου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πτώση της κατηγορίας φρέσκου γάλακτος στην πενταετία 2018-2022 άγγιζε σε όγκο και το -9% ετησίως. Η έλλειψη πρώτης ύλης και η πτώση της κατανάλωσης, το αυξημένο κόστος παραγωγής και η αστάθεια των τιμών αποτέλεσαν προκλήσεις όχι μόνο για την ελληνική αλλά και για την παγκόσμια βιομηχανία γάλακτος.
Εν τω μεταξύ, ειδικά στην Ελλάδα, η πτώση της κατανάλωσης από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας είχε προετοιμάσει σημαντικές αλλαγές στην αγορά ταυτόχρονα με όξυνση του ανταγωνισμού. Ενδεικτικά σημειώνεται η αποχώρηση της ΦΑΓΕ από την αγορά γάλακτος στα τέλη του 2015 και το κλείσιμο του εργοστασίου της Δέλτα που παρήγαγε το εβαπορέ Βλάχας στο Πλατύ Ημαθίας το 2019, με ταυτόχρονη μεταφορά της γραμμής παραγωγής γάλακτος από τη μονάδα στον Ταύρο στην εγκατάσταση της εταιρείας στον Άγιο Στέφανο.
Ήταν η εποχή που η FrieslandCampina επένδυσε σε ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας του εργαστασίου του ΝΟΥΝΟΥ στην Πάτρα, ενώ ο όμιλος Danone αποφάσιζε αλλαγή μοντέλου διανομής σε Ελλάδα και Κύπρο, όχι μέσω θυγατρικής αλλά με ανεξάρτητο διανομέα. Επίσης, ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία της οικογένειας Σαράντη προχώρησε σε συγχώνευση με απορρόφηση από τη μητρική των εταιρειών Τυράς και Βιομηχανία Γάλακτος Ξάνθης «Ροδόπη». Ο όμιλος αξιοποίησε συνέργειες ενώ συνέχισε να ενισχύει το αποτύπωμά του στην αγορά, αποκτώντας και την ΑΓΝΟ, δίνοντας έτσι δεύτερη ζωή στην ιστορική γαλακτοβιομηχανία.
Ο ανταγωνισμός και τα μερίδια
Ας σημειωθεί ότι η μείωση του όγκου πωλήσεων τόσο στο γάλα όσο και σε γαλακτοκομικά προϊόντα ευρύτερα συνεχίστηκε και στις αρχές του 2023. Ως αποτέλεσμα, είδαμε μεγάλους παίκτες της αγοράς να μειώνουν την τιμή στο νωπό αγελαδικό γάλα και μετέπειτα σε άλλους κωδικούς με στόχο την ανάκαμψη της κατανάλωσης. Η μείωση της τιμής στο ράφι έχει αποτέλεσμα. Υπενθυμίζεται ότι έρευνα που διενήργησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού πέρυσι έδειξε ότι οι καταναλωτές στράφηκαν στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» για φρέσκο αγελαδινό γάλα.
Επίσης, οι πληθωριστικές πιέσεις, με την αύξηση του κόστους διαβίωσης, πριμοδότησαν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, μεταξύ των οποίων και το γάλα, αποτελώντας σήμερα τον μεγάλο πρωταγωνιστή της κατηγορίας. Το μερίδιό του διαμορφώνεται στο 27%, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen για το οργανωμένο λιανεμπόριο που έχει στη διάθεσή του το powergame.gr. Πρόκειται για ποσοστό μακράν υψηλότερο αυτού των δύο μεγάλων γαλακτοβιομηχανιών Δέλτα και Ελληνικά Γαλακτοκομεία που διατηρούν ισχυρή θέση στην αγορά φρέσκου γάλακτος.
Ειδικότερα, το σήμα της Δέλτα, αν και διατηρεί την πρωτοκαθεδρία, έχει χάσει ελαφρώς μερίδιο σε σχέση με πέρυσι, στο 14,8% στο πρώτο 4μηνο του 2024, ενώ το Όλυμπος της Ελληνικά Γαλακτοκομεία ενισχύει το μερίδιό του στο φρέσκο γάλα σε 12,8%. Φαίνεται δε να επωφελήθηκε από τη μείωση τιμών και την αναπροσαρμογή των τιμολογίων της εταιρείας από πέρυσι τον Μάϊο σε σειρά προϊόντων. Μικρότερα μερίδια αλλά σημαντικά στην κατηγορία, καταγράφουν τρεις ακόμη γαλακτοβιομηχανίες: η ΜΕΒΓΑΛ, που ενισχύει τη θέση της στο 6,7%, η Φάρμα Κουκάκης, που είναι επίσης ανερχόμενη με 6,5% και η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία ΣΕΡΓΑΛ, που έχει χάσει λίγο έδαφος, με 5,7%. Mικρότεροι παίκτες της κατηγορίας είναι η ΕΒΟΛ του αγροτικού συνεταιρισμού Βόλου, η τρικαλινή ΤΡΙΚΚΗ και η ΔΩΔΩΝΗ.
Μερίδια σε αξίες στην κατηγορία φρέσκου γάλακτος © Nielsen
Μερίδια σε αξίες στην κατηγορία φρέσκου γάλακτος © Nielsen
Σταθεροποίηση της αγοράς και πτώση τιμών
Είναι σημαντικό ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει σταθεροποιηθεί η αγορά και αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι στο εξής «δεν προβλέπονται μεγάλες μεταβολές, αν κάτι πολύ ασταθές και απρόβλεπτο δεν συμβεί που να επηρεάσει την εξέλιξη της κατηγορίας του φρέσκου γάλακτος».
Σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen, που εξασφάλισε το powergame.gr, η αξία της αγοράς φρέσκου γάλακτος το 2023 ανήλθε σε 133,746 εκατ. ευρώ έναντι 127,932 εκατ. ευρώ το 2022, σημειώνοντας αύξηση 4,5%.
Το 2024 καταγράφεται πτώση τιμών. Η μέση τιμή πώλησης είναι μειωμένη κατά -7,1%, στα 1,32 ευρώ στο 4μηνο του 2024 έναντι 1,42 ευρώ του αντίστοιχου διαστήματος του 2023. Αυτή η τάση αποτυπώνεται και στην πτώση της αξίας της αγοράς, σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση των όγκων πωλήσεων. Στο πρώτο 4μηνο του έτους τα στοιχεία δείχνουν ότι η αξία του φρέσκου γάλακτος αγγίζει τα 41,854 εκατ. ευρώ από 45,188 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2023, ήτοι πτώση -7,4%.
Σε επίπεδο όγκων η αγορά του φρέσκου γάλακτος στο οργανωμένο λιανεμπόριο παραμένει σχετικά σταθερή και όπως δείχνουν τα στοιχεία της Nielsen το 2023 οι πωλήσεις σε όγκο ανήλθαν σε 97,665 εκατ. από 97,474 εκατ. το 2022, με αύξηση 0,2%. Στο 4μηνο του 2024 καταγράφεται σταθεροποίηση (-0,05%) σε 31,836 εκατ. από 31,851 εκατ. στο αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Σημειώνεται ότι το φρέσκο γάλα και το γάλα υψηλής παστερίωσης είναι οι μεγαλύτερες κατηγορίες στην αγορά γάλακτος. Στο οργανωμένο λιανεμπόριο τα μερίδιά τους σε επίπεδο όγκων για το 4μηνο του 2024 διαμορφώνονται σε 35,8% και 37,8% αντίστοιχα. Ακολουθεί το εβαπορέ με 19% και έπονται με μικρότερα μερίδια το μακράς διαρκείας (4,5%) και τα οξυγαλακτικά (2,9%).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πτώση της κατηγορίας φρέσκου γάλακτος στην πενταετία 2018-2022 άγγιζε σε όγκο και το -9% ετησίως. Η έλλειψη πρώτης ύλης και η πτώση της κατανάλωσης, το αυξημένο κόστος παραγωγής και η αστάθεια των τιμών αποτέλεσαν προκλήσεις όχι μόνο για την ελληνική αλλά και για την παγκόσμια βιομηχανία γάλακτος.
Εν τω μεταξύ, ειδικά στην Ελλάδα, η πτώση της κατανάλωσης από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας είχε προετοιμάσει σημαντικές αλλαγές στην αγορά ταυτόχρονα με όξυνση του ανταγωνισμού. Ενδεικτικά σημειώνεται η αποχώρηση της ΦΑΓΕ από την αγορά γάλακτος στα τέλη του 2015 και το κλείσιμο του εργοστασίου της Δέλτα που παρήγαγε το εβαπορέ Βλάχας στο Πλατύ Ημαθίας το 2019, με ταυτόχρονη μεταφορά της γραμμής παραγωγής γάλακτος από τη μονάδα στον Ταύρο στην εγκατάσταση της εταιρείας στον Άγιο Στέφανο.
Ήταν η εποχή που η FrieslandCampina επένδυσε σε ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας του εργαστασίου του ΝΟΥΝΟΥ στην Πάτρα, ενώ ο όμιλος Danone αποφάσιζε αλλαγή μοντέλου διανομής σε Ελλάδα και Κύπρο, όχι μέσω θυγατρικής αλλά με ανεξάρτητο διανομέα. Επίσης, ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία της οικογένειας Σαράντη προχώρησε σε συγχώνευση με απορρόφηση από τη μητρική των εταιρειών Τυράς και Βιομηχανία Γάλακτος Ξάνθης «Ροδόπη». Ο όμιλος αξιοποίησε συνέργειες ενώ συνέχισε να ενισχύει το αποτύπωμά του στην αγορά, αποκτώντας και την ΑΓΝΟ, δίνοντας έτσι δεύτερη ζωή στην ιστορική γαλακτοβιομηχανία.
Ο ανταγωνισμός και τα μερίδια
Ας σημειωθεί ότι η μείωση του όγκου πωλήσεων τόσο στο γάλα όσο και σε γαλακτοκομικά προϊόντα ευρύτερα συνεχίστηκε και στις αρχές του 2023. Ως αποτέλεσμα, είδαμε μεγάλους παίκτες της αγοράς να μειώνουν την τιμή στο νωπό αγελαδικό γάλα και μετέπειτα σε άλλους κωδικούς με στόχο την ανάκαμψη της κατανάλωσης. Η μείωση της τιμής στο ράφι έχει αποτέλεσμα. Υπενθυμίζεται ότι έρευνα που διενήργησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού πέρυσι έδειξε ότι οι καταναλωτές στράφηκαν στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» για φρέσκο αγελαδινό γάλα.
Επίσης, οι πληθωριστικές πιέσεις, με την αύξηση του κόστους διαβίωσης, πριμοδότησαν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, μεταξύ των οποίων και το γάλα, αποτελώντας σήμερα τον μεγάλο πρωταγωνιστή της κατηγορίας. Το μερίδιό του διαμορφώνεται στο 27%, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen για το οργανωμένο λιανεμπόριο που έχει στη διάθεσή του το powergame.gr. Πρόκειται για ποσοστό μακράν υψηλότερο αυτού των δύο μεγάλων γαλακτοβιομηχανιών Δέλτα και Ελληνικά Γαλακτοκομεία που διατηρούν ισχυρή θέση στην αγορά φρέσκου γάλακτος.
Ειδικότερα, το σήμα της Δέλτα, αν και διατηρεί την πρωτοκαθεδρία, έχει χάσει ελαφρώς μερίδιο σε σχέση με πέρυσι, στο 14,8% στο πρώτο 4μηνο του 2024, ενώ το Όλυμπος της Ελληνικά Γαλακτοκομεία ενισχύει το μερίδιό του στο φρέσκο γάλα σε 12,8%. Φαίνεται δε να επωφελήθηκε από τη μείωση τιμών και την αναπροσαρμογή των τιμολογίων της εταιρείας από πέρυσι τον Μάϊο σε σειρά προϊόντων. Μικρότερα μερίδια αλλά σημαντικά στην κατηγορία, καταγράφουν τρεις ακόμη γαλακτοβιομηχανίες: η ΜΕΒΓΑΛ, που ενισχύει τη θέση της στο 6,7%, η Φάρμα Κουκάκης, που είναι επίσης ανερχόμενη με 6,5% και η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία ΣΕΡΓΑΛ, που έχει χάσει λίγο έδαφος, με 5,7%. Mικρότεροι παίκτες της κατηγορίας είναι η ΕΒΟΛ του αγροτικού συνεταιρισμού Βόλου, η τρικαλινή ΤΡΙΚΚΗ και η ΔΩΔΩΝΗ.
Μερίδια σε αξίες στην κατηγορία φρέσκου γάλακτος © Nielsen
Μερίδια σε αξίες στην κατηγορία φρέσκου γάλακτος © Nielsen
Σταθεροποίηση της αγοράς και πτώση τιμών
Είναι σημαντικό ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει σταθεροποιηθεί η αγορά και αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι στο εξής «δεν προβλέπονται μεγάλες μεταβολές, αν κάτι πολύ ασταθές και απρόβλεπτο δεν συμβεί που να επηρεάσει την εξέλιξη της κατηγορίας του φρέσκου γάλακτος».
Σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen, που εξασφάλισε το powergame.gr, η αξία της αγοράς φρέσκου γάλακτος το 2023 ανήλθε σε 133,746 εκατ. ευρώ έναντι 127,932 εκατ. ευρώ το 2022, σημειώνοντας αύξηση 4,5%.
Το 2024 καταγράφεται πτώση τιμών. Η μέση τιμή πώλησης είναι μειωμένη κατά -7,1%, στα 1,32 ευρώ στο 4μηνο του 2024 έναντι 1,42 ευρώ του αντίστοιχου διαστήματος του 2023. Αυτή η τάση αποτυπώνεται και στην πτώση της αξίας της αγοράς, σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση των όγκων πωλήσεων. Στο πρώτο 4μηνο του έτους τα στοιχεία δείχνουν ότι η αξία του φρέσκου γάλακτος αγγίζει τα 41,854 εκατ. ευρώ από 45,188 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2023, ήτοι πτώση -7,4%.
Σε επίπεδο όγκων η αγορά του φρέσκου γάλακτος στο οργανωμένο λιανεμπόριο παραμένει σχετικά σταθερή και όπως δείχνουν τα στοιχεία της Nielsen το 2023 οι πωλήσεις σε όγκο ανήλθαν σε 97,665 εκατ. από 97,474 εκατ. το 2022, με αύξηση 0,2%. Στο 4μηνο του 2024 καταγράφεται σταθεροποίηση (-0,05%) σε 31,836 εκατ. από 31,851 εκατ. στο αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Σημειώνεται ότι το φρέσκο γάλα και το γάλα υψηλής παστερίωσης είναι οι μεγαλύτερες κατηγορίες στην αγορά γάλακτος. Στο οργανωμένο λιανεμπόριο τα μερίδιά τους σε επίπεδο όγκων για το 4μηνο του 2024 διαμορφώνονται σε 35,8% και 37,8% αντίστοιχα. Ακολουθεί το εβαπορέ με 19% και έπονται με μικρότερα μερίδια το μακράς διαρκείας (4,5%) και τα οξυγαλακτικά (2,9%).
