Εξάντληση της τετραετίας; Ναι, υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση δεν θα υποχρεωθεί από την Πρωτοχρονιά του 2019 να προχωρήσει σε διπλό «ψαλίδι»: και μείωση συντάξεων και περικοπή του αφορολογήτου. Όποιον πολιτικό αναλυτή και αν ρωτήσεις, το ίδιο θα σου πει.

Δεν ζητάς «ανανέωση» της εντολής διακυβέρνησης της χώρας, αν λίγους μήνες πριν έχεις «φορτώσει» 650 ευρώ επιπλέον φόρους σε όλους τους μισθωτούς και έχεις κόψει έως και 2,5 συντάξεις σε περισσότερους από 1,3 εκατομμύρια συνταξιούχους. Όσο και να πουλήσεις το επιχείρημα της «καθαρής εξόδου από τα μνημόνια», αυτό που μένει στην τσέπη, όπως και να το κάνουμε… μετράει. Ο κίνδυνος της διπλής περικοπής είναι υπαρκτός και σχετίζεται με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Δεν είναι τυχαία η προσθήκη ρητής αναφοράς στο αναθεωρημένο μνημόνιο ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί μέσα στο καλοκαίρι να νομοθετήσει για την πρόωρη περικοπή του αφορολογήτου σε περίπτωση που το ΔΝΤ αξιώσει κάτι τέτοιο, για να προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Στην κυβέρνηση είναι καθησυχαστικοί λόγω της ταχύτατης συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της 3ης αξιολόγησης για τα δημοσιονομικά.

Με μία λεπτομέρεια όμως: Η συμφωνία έκλεισε γιατί το ΔΝΤ περιμένει ότι το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας θα ανέλθει στο 2,2% του ΑΕΠ. Το Ταμείο δεν έχει στόχο για πλεόνασμα 3,5% όπως οι Ευρωπαίοι. Όμως, το 2019 ζητά πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% και έχει προεξοφλήσει ότι αυτό θα επιτευχθεί μόνο με την περικοπή του αφορολογήτου και την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ταυτόχρονα. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν τι σημαίνει ο «διπλός κόφτης» στην πράξη. Για τους εργαζομένους τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα οι συνέπειες είναι εύκολο να μετρηθούν. Όποιος έχει ετήσιες αποδοχές άνω των 5.680 ευρώ (ή 405 ευρώ τον μήνα) θα κληθεί να πληρώσει έως και 650 ευρώ επιπλέον στην Εφορία.

Επί το ρεαλιστικότερο, θα δει τις καθαρές αποδοχές του να «κουρεύονται» ακόμη και κατά 46 ευρώ σε μηνιαία βάση. Για τους συνταξιούχους, οι 12 συντάξεις κινδυνεύουν να γίνουν ακόμη και 9,5. Από μόνος του ο «κόφτης», στην έκταση που μπορεί να πάρει η περικοπή της προσωπικής διαφοράς (σ.σ.: η μέγιστη περικοπή δεν μπορεί να ξεπεράσει το 18% της κύριας σύνταξης), δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικό.

Όσο για τη μείωση του αφορολογήτου, λειτουργεί επίσης καταστροφικά. Εκεί που λόγω της μείωσης της σύνταξης ο συνταξιούχος θα περίμενε τουλάχιστον να έχει και μικρότερη παρακράτηση φόρου, με την περικοπή του αφορολογήτου ανατρέπεται και αυτό: και λιγότερο το εισόδημα και περισσότεροι οι φόροι.

ΜΕΙΩΣΗ 20,6%

Ασφαλισμένος με 33 έτη συνολικής συντάξιμης υπηρεσίας και συντάξιμες αποδοχές 1.290 ευρώ λαμβάνει 1.059,25 ευρώ σημερινή σύνταξη λόγω των μνημονιακών περικοπών που έχουν γίνει μέχρι τώρα. Με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού όπως προκύπτει από τον Νόμο Κατρούγκαλου, η σύνταξή του δεν πρέπει να ξεπερνά τα 780 ευρώ. Πρόκειται για περικοπή της τάξεως του 26%-27%, η οποία όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί λόγω του «κόφτη» που υπάρχει στο ποσοστό περικοπής.

Το -18% συγκρατεί τη σύνταξη στα 868,59 ευρώ. Τόσο η σημερινή σύνταξη των 1.059 ευρώ όσο και η νέα των 868 ευρώ δεν αφορούν στο καταβλητέο ποσό, αλλά και στο μεικτό, μετά την αφαίρεση των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη. Τι προκύπτει αν ληφθούν υπόψη και οι φόροι; Στα 1.059 ευρώ γίνονται και κρατήσεις 74 ευρώ μηνιαίως λόγω φόρων, με αποτέλεσμα η καθαρή σύνταξη να περιορίζεται στα 984,5 ευρώ. Από την άλλη, στα 868 ευρώ θα γίνονται κρατήσεις 86,8 ευρώ αν η έκπτωση φόρου μειωθεί από τα 1.900 ευρώ που είναι σήμερα στα 1.250 ευρώ.

Έτσι, η καθαρή σύνταξη θα περιοριστεί στα 781 ευρώ από τα 984 ευρώ που είναι σήμερα, με το ποσοστό της μείωσης να φτάνει στο 20,6%. Συνολικά, ο συνταξιούχος θα χάσει 2.436 ευρώ ή 2,5 σημερινές συντάξεις. Όσα παραδείγματα και αν επεξεργαστεί κανείς, στο ίδιο συμπέρασμα θα καταλήξει: μείον 2,5 συντάξεις. Οι μοναδικοί που θα έχουν μια κάπως καλύτερη μεταχείριση είναι αυτοί που δεν θα υποστούν μείωση της προσωπικής διαφοράς κατά 18%, αλλά κάτι λιγότερο. Και πάλι όμως ό,τι δεν θα κόψει η προσωπική διαφορά θα το «ψαλιδίσει» το αφορολόγητο και το συμπέρασμα θα είναι το ίδιο: μείωση του καθαρού εισοδήματος άνω του 10%-15%.