Ο εφιάλτης του προστατευτισμού χτυπά την πόρτα της παγκόσμιας ναυτιλίας, σε μια περίοδο που προσδοκούσε να γράψει θετικά αποτελέσματα έπειτα από πολλά χρόνια σημαντικής υστέρησης και κρίσης. Αν και μέχρι στιγμής φαίνεται να μπαίνει ένα «φρένο» στον «εμπορικό πόλεμο» που ήταν έτοιμος να ξεκινήσει μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, εντούτοις πολλοί είναι οι πολιτικοί ηγέτες που φλερτάρουν με αυτές τις αναποτελεσματικές οικονομικές επιλογές, που βάζουν εμπόδια στην ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας.

Ήδη ο πρόεδρος Τραμπ, δέκα ημέρες πριν από την 1η Ιουνίου, οπότε εκπνέει η προσωρινή εξαίρεση των ευρωπαϊκών προϊόντων από τους αμερικανικούς δασμούς στον χάλυβα και στο αλουμίνιο, φάνηκε να ετοιμάζεται για επίθεση κατά των εμπορικών του εταίρων, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε., καθώς ανακοίνωσε ότι οι αμερικανικές Αρχές διερευνούν κατά πόσον οι εισαγωγές αυτοκινήτων στοιχειοθετούν απειλή για τις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και υπό αυτήν την έννοια εγκυμονούν κινδύνους για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Η είδηση μεταφράζεται άμεσα σε απειλή για επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και ανεβάζει περισσότερο το θερμόμετρο στις σχέσεις Ευρώπης-ΗΠΑ. Σε μία τέτοια περίπτωση θα πληγούν οι car carriers.

Προς το παρόν, πάντως, η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου είχε μικρές άμεσες επιπτώσεις στη ναυτιλία, ωστόσο μια τέτοια απόφαση δημιουργεί προηγούμενο και προκαλεί φόβους επέκτασης της πολιτικής αυτής και σε άλλα προϊόντα που μεταφέρονται με πλοία, εφόσον γενικευτεί ένας εμπορικός πόλεμος. Σημειώνεται ότι το παγκόσμιο διά θαλάσσης εμπόριο χύδην ξηρού φορτίου υπολογίζεται σε περίπου 5 δισ. τόνους σε ετήσια βάση, με το εμπόριο χάλυβα να είναι λιγότερο από 0,4 εκατ. τόνους, ενώ το εμπόριο βωξίτη και αλουμίνας δεν ξεπερνά τους 150 εκατ. τόνους. Επίσης, από το παγκόσμιο εμπόριο χάλυβα, οι ΗΠΑ εισήγαγαν μόλις 21 εκατ. χάλυβα πέρυσι, εκ των οποίων το 16% προέρχεται από τον Καναδά, ενώ οι κινεζικές εξαγωγές χάλυβα προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό, 1,6%, των συνολικών 100 εκατομμυρίων τόνων. Τα προστατευτικά μέτρα, μία ελκυστική αλλά τελικά αναποτελεσματική λύση, θα πρέπει να αποφεύγονται, καθόσον με αυτά διακινδυνεύεται να προκληθεί ένας εμπορικός πόλεμος με την επιβολή αντιμέτρων και με αναπόφευκτη συνέπεια την καθυστέρηση επιστροφής σε υγιείς οικονομίες, επισημαίνει η Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ).

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

Καθώς η παγκοσμιοποίηση αυξάνει τη ζήτηση για τη θαλάσσια μεταφορά εμπορευμάτων, το θαλάσσιο εμπόριο διευκολύνει με τη σειρά του την παγκοσμιοποίηση. Μολονότι η ναυτιλία είναι ένας παγκόσμιος κλάδος από την εποχή των ιστίων, οι θαλάσσιες εμπορικές οδοί δεν ήταν προσβάσιμες στα πλοία όλων των σημαιών μέχρι το τέλος της αποικιοκρατίας, αναφέρει η ΕΕΕ. Η σταδιακή υποχώρηση των διάφορων μορφών προστατευτισμού, όπως η διάκριση με βάση τη σημαία, η μονομερής, διμερής ή και περιφερειακή διαφύλαξη φορτίων, προήγαγε την ελεύθερη πρόσβαση στις αγορές, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου και κατ’ επέκταση των θαλάσσιων μεταφορών.

Το ελεύθερο εμπόριο και η φιλελευθεροποίηση των εμπορικών συναλλαγών εξαρτώνται από την τήρηση και τη συνεπή εφαρμογή των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ιδίως εκείνων που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές, καθώς και της αρχής του ελεύθερου και θεμιτού ανταγωνισμού. Ελλείψει μιας πραγματικά διεθνούς εμπορικής συμφωνίας στο επίπεδο του ΠΟΕ, η Ε.Ε. επιδιώκει τη σύναψη διμερών εμπορικών συμφωνιών και η Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών επικροτεί τη φιλόδοξη αυτή εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου (Free Trade Agreements FTAs) και την ενθαρρύνει να εντείνει τις διμερείς ή πολυμερείς διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες, με στόχο τη μείωση των εμποδίων στο εμπόριο και την εξασφάλιση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών στις διεθνείς ναυτιλιακές αγορές.

Όσον αφορά στη διατλαντική εμπορική σχέση, ένας εποικοδομητικός εμπορικός διάλογος μεταξύ της Ε.Ε. και των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση μελλοντικών γεωπολιτικών προκλήσεων είναι απαραίτητος. Και οι δύο εμπορικοί εταίροι θα πρέπει να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους να διατηρήσουν ελεύθερες και ανοικτές τις αγορές θαλάσσιων μεταφορών και να υποστηρίξουν ένα διαφανές και χωρίς διακρίσεις διμερές εμπορικό σύστημα, τονίζει η ΕΕΕ.