Το φάκελο συνταγματική αναθεώρηση βάζει στο δημόσιο διάλογο η κυβέρνηση και προσωπικά ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς που ετοιμάζεται την προσεχή Παρασκευή να δημοσιοποιήσει τις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με την εφημερίδα "Το Βήμα" ο κ. Σαμαράς τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης του Συντάγματος, με στόχο να διαμορφωθεί ένα νέο πολιτικό σύστημα, στα πλαίσια μιας μεγάλης εθνικής, πολιτικής και θεσμικής συμφωνίας «για έναν νέο καταστατικό χάρτη».

Ο Πρωθυπουργός που ανοίγει το θέμα της Συνταγματικής αναθεώρησης, έχοντας συζητήσει και το σχετικό ζήτημα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο, θεωρεί επιβεβλημένη τη συγκεκριμένη κίνηση. Και αυτό διότι πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο θα μετεξελιχθεί το πολιτικό σύστημα και θα διαμορφωθεί το κατάλληλο θεσμικά περιβάλλον για τη «Νέα Μεταπολίτευση», όπως είναι ο χαρακτηριστικός όρος που προτάσσει.

Για τον κυβερνητικό συνασπισμό, αν και υπάρχουν διαφορές για τον χρόνο που πρέπει να ξεκινήσει η σχετική συζήτηση και καταγράφονται αποκλίνουσες απόψεις περί των αναθεωρητέων διατάξεων, η αναθεώρηση αποτελεί ένα πρώτο βήμα «κοινής εθνικής πορείας προς την κατεύθυνση του μετασχηματισμού του πολιτικού συστήματος και ανασυγκρότησης της ελληνικής πολιτείας».

Ο κ. Σαμαράς έχει συζητήσει πολλές φορές στο επιτελείο του την ανάγκη να υπάρξει αυστηρή νομοθετική πρωτοβουλία για το λεγόμενο «πολιτικό χρήμα», δηλ. τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών, ενώ με τον υπουργό Εθνικής ’μυνας Δημήτρη Αβραμόπουλο, εκ των πιο ένθερμων υποστηρικτών για θεσμικές αλλαγές– έχουν συμφωνήσει ότι το πολιτικό σύστημα πρέπει να κάνει τομές και ρήξεις εάν θέλει να επιβιώσει.

Έχοντας ως κεντρικό οδηγό τη ρήση ότι μέσα από την κρίση προβάλλεται η ιστορική ανάγκη για μεγάλες και βαθιές τομές στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, η κίνηση του Πρωθυπουργού να παρουσιάσει δημόσια τις προτάσεις της ΝΔ αποτελεί μια ένδειξη ότι θέλει να αλλάξει και τη δημόσια συζήτηση και να ξεφύγει από την ατζέντα της οικονομίας.

Ο συνταγματικός φάκελος Σαμαρά

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Βήματος στο φάκελο του κ. Σαμαρά περιλαμβάνεται και η μείωση του αριθμού των βουλευτών από 300 σε 250 ή 200 με επικρατέστερο σενάριο το πρώτο, ενώ επίσης κυριαρχούν μεταξύ άλλων οι εξής προτάσεις, τις οποίες είχε επεξεργαστεί η επιτροπή της ΝΔ υπό τον κ. Αβραμόπουλο πριν δυο χρόνια:

*θέσπιση ασυμβίβαστου του αξιώματος του υπουργού με την ιδιότητα του βουλευτή,

*αλλαγή εκλογής και ενίσχυσης του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας,

*θέσπιση χρονικών ορίων ως προς τη θητεία του Πρωθυπουργού, 

*επανεξέταση του αριθμού των βουλευτών και των βουλευτών Επικρατείας,

*ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων,

*κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας (χρόνος παραγραφής) ως προς την ποινική ευθύνη των υπουργών,

*αλλαγή της διάταξης για την ασυλία των βουλευτών,

*πρόβλεψη για το «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων και ανάθεση του ελέγχου σε ειδικό σώμα, αποτελούμενο αποκλειστικά από ανώτατους λειτουργούς των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας,

*κατάργηση των βουλευτικών προνομίων που δεν έχουν σχέση με τα καθήκοντα του βουλευτή,

*καθιέρωση σταθερού εκλογικού συστήματος με την πρόβλεψη ότι η αλλαγή του απαιτεί πλειοψηφία των 3/5 της Βουλής,

*ισχυροποίηση των εγγυήσεων για εξάντληση της διάρκειας της κοινοβουλευτικής περιόδου,

*ενίσχυση του ρόλου των βουλευτών τόσο σε νομοθετικό όσο και σε ελεγκτικό επίπεδο,

*θεσμοθέτηση συγκεκριμένου κυβερνητικού σχήματος και αντίστοιχου οργανογράμματος με απόφαση των 3/5 της Βουλής,

*κατάργηση του θεσμού των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων και της αντίστοιχης αναβάθμισης του ρόλου των Γενικών Διευθυντών,

*ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου,

*ίδρυση ειδικού τμήματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τη γρήγορη εκδίκαση υποθέσεων μεγάλων δημόσιων συμβάσεων και ιδιωτικών επενδύσεων,

*αναθεώρηση των περί δημοψηφισμάτων διατάξεων, για την πρόβλεψη διενέργειας δημοψηφίσματος και με λαϊκή πρωτοβουλία,

*πρόβλεψη για την υποχρέωση κατάθεσης ετήσιου αναλυτικού απολογισμού από όλους τους φορείς που χρηματοδοτούνται από το κρατικό προϋπολογισμό,

*θεσμοθέτηση δύο μόνιμων υπηρεσιακών υφυπουργών, Εξωτερικών και επί του Προϋπολογισμού, με 5ετή θητεία και εκλογή τους από τα 3/5 της Βουλής.

Κυβερνητικά στελέχη

«Ήρθε η ώρα και είναι ώριμες πια οι συνθήκες για τη νέα μεταπολίτευση και τη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής για την Ελλάδα» τονίζουν υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη και επισημαίνουν ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη, όχι μόνο διορθωτικών αλλαγών στο Σύνταγμα της Ελλάδας, αλλά ριζοσπαστικής συνταγματικής αναθεώρησης, με σκοπό την προσαρμογή του Συντάγματος στη νέα διεθνή πραγματικότητα, στις ανάγκες του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας.

Και όπως έχει τονίσει ο κ. Αβραμόπουλος «ο νέος Πολιτειακός Χάρτης της χώρας πρέπει να ανταποκρίνεται στην ανάγκη αναμόρφωσης του ρόλου και της λειτουργίας των οργάνων του Πολιτεύματος, να διαμορφώσει το πλαίσιο για την εμπέδωση της διαφάνειας στη δημόσια ζωή, να ενισχύσει την ασφάλεια δικαίου, να προσδιορίσει και να αποσαφηνίσει το περιεχόμενο των ατομικών δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, να εγγυηθεί την εθνική ταυτότητα και να αναδείξει τους όρους ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μέσα σε ένα κράτος δικαίου. Ιδιαίτερη προσοχή αποδίδουμε στους κεφαλαιώδεις τομείς της παιδείας και του περιβάλλοντος, αλλά και στους κατ' εξοχήν παραγωγικούς τομείς, όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία».

Το ΠΑΣΟΚ αρνείται

Το ΠΑΣΟΚ αρνείται ότι έχει υπάρξει συνεννόηση μεταξύ των κκ Σαμαρά και Βενιζέλου για πρωτοβουλία αναθεώρησης του Συντάγματος και ότι ο κ. Σαμαράς πρόκειται να προβεί σε σχετικές αναγγελίες την Παρασκευή.

Σύμφωνα με ανακοίνωση από το Γραφείο Τύπου του ΠΑΣΟΚ:

Η κυβερνητική συνεργασία διέπεται από την προγραμματική συμφωνία των δυο κομμάτων και υπηρετεί πολύ συγκεκριμένες και επιτακτικές εθνικές ανάγκες. Ζητήματα σχετικά με την αναθεώρηση του Συντάγματος, ούτε τέθηκαν ούτε συζητήθηκαν μεταξύ των δυο κομμάτων που έχουν πριν τις εκλογές του 2012 διατυπώσει δέσμες ιδεών και προτάσεων. Η σκληρή εμπειρία της κρίσης που βίωσε και από την οποία αγωνίζεται να βγει και βγαίνει πλέον η χώρα είναι προφανές ότι επηρεάζει καταλυτικά κάθε συζήτηση για μελλοντική αναθεώρηση του Συντάγματος.

Μια αναθεωρητική πρωτοβουλία όμως πριν και πάνω από ο,τιδήποτε άλλο προϋποθέτει εθνική ενότητα και πολιτική και θεσμική συναίνεση που αποτυπώνεται στις αυξημένες πλειοψηφίες που προβλέπει το άρθρο 110 του Συντάγματος.

Στη παρούσα συγκυρία, λόγω της στείρας, μικροκομματικής και μίζερης στάσης της αντιπολίτευσης κυριαρχούν εκλογικές σκοπιμότητες και δεν υπάρχει πλαίσιο στοιχειώδους συναίνεσης για συνταγματικές αλλαγές. Ελπίζουμε μετά τις 25 Μαΐου να διαμορφωθούν στη χώρα συνθήκες που θα επιτρέπουν τέτοιες σοβαρές και υπεύθυνες συζητήσεις με τη συμμετοχή όλων των δυνάμεων του λεγόμενου συνταγματικού τόξου. Κάθε σχετική συζήτηση χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις είναι ανούσια ή ακόμη και θεσμικά παρακινδυνευμένη. Και σίγουρα τέτοια θέματα δεν προσφέρονται για φευγαλέες προεκλογικές εντυπώσεις χωρίς βάθος, συνέχεια και το βασικό τουλάχιστον πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής και θεσμικής συναίνεσης που έχει ζωτική ανάγκη ο τόπος. Σε αυτές τις βασικές και θεμελιώδεις πολιτικές προϋποθέσεις επέμενε και θα επιμένει σταθερά το ΠΑΣΟΚ με προτάσεις και πρωτοβουλίες, όπως την περίοδο που έθετε μόνο του το ζήτημα της Χρυσής Αυγής και του συνταγματικού τόξου.