Ενα άρθρο του γραμματέα ενημέρωσης και λέκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννη Παναγιωτόπουλου, θυμίζει το τι πέρασαν οι Ελληνες και πως αποτυπώθηκαν τα βασανιστικά διλήμματα φτάνοντας σήμερα στις κάλπες το 2014 με κοινωνική κρίση και κρίση αξιών. Ο Παναγιωτόπουλος έγραψε:"Τον Σεπτέμβριο του 1920 το ατμόπλοιο «Νάρκισσος» μετέφερε μυστικά στον κόλπο της Σμύρνης τον Ελευθέριο Βενιζέλο (1864-1936). Ο θριαμβευτής της Συνθήκης των Σεβρών δεν αποβιβάστηκε στις ακτές της Ιωνίας, αλλά προσκάλεσε την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Μικράς Ασίας στο ατμόπλοιο. Τα όσα ειπώθηκαν στο γεύμα που ακολούθησε τα διέσωσε ο αρχιστράτηγος των Ελληνικών δυνάμεων, ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος (1860-1936). Ο τότε πρωθυπουργός ατενίζοντας τη Σμύρνη περιέγραψε το όραμά του για την Μεγάλη Ελλάδα και το μέλλον του Ελληνισμού ...

Ένα μήνα αργότερα, στις εκλογές που ακολούθησαν, η Ενωμένη Αντιπολίτευση κέρδισε με κεντρικό σύνθημα την επιστροφή των Ελλήνων στρατιωτών στα σπίτια τους. Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει, η Μεγάλη Ιδέα είχε πεθάνει, και οι Έλληνες στρατιώτες επέστρεψαν τελικά ταπεινωμένοι στα σπίτια τους μετά τον Αύγουστο του 1922, όσοι από αυτούς επέζησαν! Η Μικρασιατική Καταστροφή είχε συντελεσθεί! Ένα από τα πιο ανθηρά τμήματα του Ελληνισμού έπαιρνε το δρόμο της προσφυγιάς.

Σχεδόν έναν αιώνα μετά, ουδείς σοβαρός δύναται αυτοχαρακτηριστεί βενιζελικός ή βασιλικός, αλλά το σύνθημα των εκλογών του Νοεμβρίου του 1920 σαν αντίλαλος ακούγεται ακόμη σήμερα, σαν στοιχειό γυρνά ανάμεσα στα κόκαλα των πεθαμένων που δεν θάφτηκαν ποτέ, ανάμεσα στα σπίτια που αφέθηκαν στη γη της Μικράς Ασίας να πέσουν από τον χρόνο.

Σήμερα ψηφίζουμε, αύριο έρχονται!

Σήμερα ψηφίζουμε, αύριο φεύγουν!

Κάποιοι θέλουν σήμερα να σταματήσουμε ότι έγινε, θέλουν να γυρίσουμε πίσω, αντί με σταθερά βήματα να προχωρήσουμε μπροστά! Το παρελθόν που μας πλήγωσε, τα λάθη που μας γύρισαν πίσω, δεν τους έγιναν μάθημα;