Της Ελένης Καλογεροπούλου – Εφημερίδα Παραπολιτικά


Για την κυβέρνηση, το Plan B μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν ένα κακό σενάριο και μια ουτοπία όσων αντιμετώπιζαν με δυσπιστία το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα όμως, που όλα δείχνουν ότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ δύσκολη πραγματικότητα, η οποία με τη συμβολή της γερμανικής κυβέρνησης γίνεται ακόμα πιο δύσκολη, το εναλλακτικό σχέδιο διάσωσης της χώρας πέφτει με… θόρυβο πάνω στο τραπέζι.
Η αίσθηση που έχουν υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης είναι ότι οι εταίροι και δανειστές μας θέλουν να μας στραγγαλίσουν οικονομικά, χωρίς όμως να μας οδηγήσουν στην πτώχευση, αφού τότε το πρόβλημα θα γινόταν και δικό τους…
Προκειμένου λοιπόν να αντιμετωπίσει όλα τα ενδεχόμενα, το Μέγαρο Μαξίμου άρχισε να συζητά εναλλακτικά σενάρια επιβίωσης της χώρας, από τη στιγμή που η ΕΚΤ, η Κομισιόν και το ΔΝΤ θα αποφασίσουν να βγάλουν τον ασθενή από την πρίζα. Κυβερνητικά στελέχη μάλιστα δεν απέκλειαν τη στάση πληρωμής προς τους εταίρους, αφού, όπως λένε, δεν θα αποτελούσε μονομερή ενέργεια από τη στιγμή που και οι δανειστές μας δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους κόβοντας τη ρευστότητα προς την Ελλάδα.
Το σενάριο που φαίνεται να συζητείται περισσότερο στα κυβερνητικά γραφεία αφορά την έκδοση ενός ομολόγου ειδικού σκοπού, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες στο εσωτερικό της χώρας, ενώ οι συναλλαγές στο εξωτερικό θα γίνονται με ευρώ. Στην περίπτωση που επικρατήσει αυτό το σενάριο, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε έκδοση ομολόγων αξίας 20-25 δισεκατομμυρίων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν όλες οι εσωτερικές ανάγκες -στα ασφαλιστικά ταμεία, τις εφορίες και τους δημόσιους οργανισμούς.

ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση αποφεύγει το σενάριο της δραχμής -το οποίο απεύχεται με κάθε τρόπο-, ενώ παράλληλα εμφανίζεται να κρατά τις κόκκινες γραμμές της. «Οι Ευρωπαίοι θα επανέρχονται ξανά και ξανά στα θέματα της λιτότητας», έλεγε στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας, ο οποίος συμπλήρωσε μάλιστα τα εξής: «Μέχρι τέλους θα προσπαθήσουν να μας επιβάλουν ένα μνημόνιο με απολύσεις και περικοπές μισθών. Κάτι που εμείς δεν πρόκειται να δεχθούμε, αφού όλες αυτές οι προτάσεις είναι πέρα από τις κόκκινες γραμμές μας. Αρα πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις σταθερές, που να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τους δανειστές, ενώ ταυτόχρονα θα διαμορφώνουν ένα περιβάλλον που θα μας κάνει να μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας».
Το σενάριο της έκδοσης ομολόγου ειδικού σκοπού έχει τη βάση του στην πρόταση του Ινστιτούτου Levy, την οποία είχε παρουσιάσει τον περασμένο Φεβρουάριο στην Αθήνα ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, Δημήτρης Παπαδημητρίου. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το σχέδιο, η χώρα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το αδιέξοδο κάνοντας τρία βήματα. Το πρώτο αφορά «τη δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος». Το νέο οικονομικό σύστημα, όπως προτείνεται από το Levy Institute, θα συνεπάγεται την έκδοση κρατικών ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου (χωρίς πληρωμή τόκων), που θα είναι διαρκή (χωρίς αποπληρωμή του κεφαλαίου, μη εξαργυρώσιμα και έτσι δεν θα αυξάνουν το χρέος) και μεταβιβάσιμα. Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να υποστηρίζονται από τα φορολογικά έσοδα, υπό την έννοια ότι, ενώ η κυβέρνηση θα τα χρησιμοποιήσει για να εξοφλήσει το χρέος μεταξύ αυτής και των πιστωτών της, θα γίνονται δεκτά pari passu (με ίδιους όρους) σε διακανονισμούς των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα. Τα νέα ομόλογα -τα οποία στην έκθεση του ινστιτούτου αποκαλούνται Geuro- θα πρέπει να είναι μετατρέψιμα μόνο προς μία κατεύθυνση, από ευρώ σε Geuro, για να αποφευχθούν κερδοσκοπικές επιθέσεις και να περιοριστεί η χρήση τους μόνο στις εγχώριες αγορές, όπως και για να μειωθεί η πιθανότητα μεταφορών καταθέσεων σε ευρώ εκτός της χώρας. Τα οφέλη μιας τέτοιας πολιτικής πρωτοβουλίας θα ήταν η εκμηδένιση του εγχώριου χρέους και η πληρωμή επιδομάτων ανεργίας και μέρους των μισθών του δημόσιου τομέα. Το Levy Institute προτείνει ακόμα τον συνδυασμό του παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος με ένα Πρόγραμμα Εγγυημένης Εργασίας, με σκοπό την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας.


Πάγωμα χρέους και νέο σχέδιο Μάρσαλ

Στην έκθεση του Levy Institute για το Plan B της χώρας περιγράφονται ενδελεχώς τα δύο επόμενα βήματα μετά τη «δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος». Το δεύτερο βήμα έχει να κάνει με το πάγωμα του χρέους και την αναστολή αποπληρωμής των τόκων και το τρίτο με τη διαμόρφωση ενός νέου σχεδίου Μάρσαλ, το οποίο θα τονώσει την αναπτυξιακή διαδικασία. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο βήμα, κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος έλεγε ότι δεν θα αποτελέσει μονομερή ενέργεια από τη στιγμή που και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν ανταποκρίνονται θετικά στις υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με την πρόταση του Ινστιτούτου Levy, «όλες οι πληρωμές τόκων από την κυβέρνηση θα ανασταλούν και τα ισοδύναμα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την υποστήριξη της άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας». Το τρίτο βήμα αναφέρεται σε ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ. Πιο συγκεκριμένα, η πρόταση αυτή συνεπάγεται αύξηση της κρατικής κατανάλωσης και των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από ειδικά κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) ή οποιοδήποτε άλλο όργανο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ποσό αυτής της εξωγενούς δημοσιονομικής βοήθειας -που έχει συζητηθεί σε πολλές συνόδους της ευρωζώνης- έχει υποθετικά υπολογιστεί σε 30 δισ. ευρώ και χρησιμοποιούνται αναλογικά περίπου 2,5 δισ. ευρώ κάθε τρίμηνο. Αυτό, κατά το Ινστιτούτο Levy, θα βοηθούσε στη βελτίωση του συνολικού εξωτερικού ισοζυγίου, χωρίς αύξηση του δημόσιου ελλείμματος ή του χρέους, «δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν θα είναι απαιτητά».