ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι μαζί στην κάλπη
Μυστικές επαφές σε κορυφαίο επίπεδο για έναν "Eυρωπαϊκό Συναγερμό" απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ
Του Παναγιώτη Τζένη – Εφημερίδα Παραπολιτικά
Εντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και συζητήσεις μεταξύ Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και «Ποταμιού» για το πού πηγαίνει η χώρα με την τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς διεξάγονται το τελευταίο χρονικό διάστημα. Οι συζητήσεις αυτές πραγματοποιούνται κάτω από άκρα μυστικότητα και εκτός πολιτικών γραφείων, τόσο σε ανώτατο επίπεδο, δηλαδή πολιτικών αρχηγών, όσο και σε ένα άλλο επίπεδο, κορυφαίων και εξουσιοδοτημένων από τους αρχηγούς στελεχών. Ενας επιπλέον λόγος ανησυχίας για τους δύο από τους τρεις «εταίρους» είναι οι δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, υπάρχουν μυστικά γκάλοπ τα οποία εμφανίζουν το ΠΑΣΟΚ να μην μπαίνει στη Βουλή σε πιθανές εκλογές. Αλλά και το «Ποτάμι», αυτή την ώρα τουλάχιστον, δέχεται ισχυρές πιέσεις.
Ο βασικός προβληματισμός στις επαφές αυτές -οι οποίες τις τελευταίες ημέρες έχουν ενταθεί- είναι η αντίδραση των κομμάτων αυτών, που έχουν σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό, στην περίπτωση κατά την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις στα άκρα, δηλαδή σε αποτυχία, και θελήσει να αιφνιδιάσει με πρόωρες εκλογές. Εξετάζουν δηλαδή αν θα μπορούσαν να κατέβουν σε αυτές τις εκλογές κάτω από ένα κοινό σχήμα, χωρίς τα κόμματα να χάσουν την αυτοτέλειά τους, αλλά με υποψήφιο πρωθυπουργό έναν τέταρτο πολιτικό. Οχι δηλαδή τον Αντώνη Σαμαρά ή τον Ευάγγελο Βενιζέλο ή τον Σταύρο Θεοδωράκη.
Η «BILD»
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. «Εν μέσω των αποφασιστικής σημασίας συζητήσεων για νέα βοήθεια δισεκατομμυρίων και μεταρρυθμίσεων, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο εκλογών», έγραφε τη Δευτέρα σε ρεπορτάζ της η γερμανική «Bild». Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, «από την έκβαση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές ο Ελληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, θα εξαρτήσει το ενδεχόμενο να καλέσει εκ νέου τους πολίτες στις κάλπες». Οπως σημείωνε η «Bild», ο Ελληνας πρωθυπουργός «ποντάρει στο ότι, σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία και παράλληλα μεγαλύτερη στήριξη για την πορεία του κατά των Βρυξελλών».
Μάλιστα, η εφημερίδα επικαλείται δήλωση Ελληνα υπουργού -τον οποίο δεν κατονομάζει-, σύμφωνα με τον οποίο: «Δεν έχουμε κάτι να χάσουμε. Εάν η Ε.Ε. εξακολουθήσει να τηρεί σκληρή στάση, πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε σταθεροί. Εχουμε τον ελληνικό λαό στο πλευρό μας».
Ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ευρωβουλευτής των Γερμανών Φιλελευθέρων, Αλεξάντερ Λάμπσντορφ, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι εξοργισμένοι με τα ελληνικά σχέδια περί πρόωρων εκλογών. Πρόωρες κάλπες θα ισοδυναμούσαν ουσιαστικά με δημοψήφισμα για την παραμονή στο ευρώ. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει και πάλι, τότε υπάρχει το GRexit».
Ωστόσο, το δημοσίευμα της «Bild» διαψεύστηκε από την κυβέρνηση, η οποία τόνισε ότι «η λαϊκή νομιμοποίηση της οποίας τυγχάνει η πολιτική της κυβέρνησης αποτελεί και την καλύτερη απάντηση σε αυτά τα σενάρια». Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν μάλιστα ότι «συνεχίζουμε απρόσκοπτα την αναζήτηση μιας αμοιβαία επωφελούς λύσης, τηρώντας τη λαϊκή εντολή, και αφήνουμε τους άλλους να απεργάζονται ό,τι σενάρια τούς κάνουν να νιώθουν καλύτερα».
Τα όσα διατυπώνονται, πάντως, στο δημοσίευμα του γερμανικού ταμπλόιντ έχουν σίγουρα κάποια βάση. Απηχούν πράγματι μια διαμορφωμένη τάση στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως η δήλωση προ δέκα ημερών του ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονου, ο οποίος χαρακτηριστικά είχε πει ότι, σε περίπτωση που η συμφωνία δεν είναι ικανοποιητική, θα πρέπει να υπάρξει προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Το ίδιο επανέλαβε μόλις την Τετάρτη και ο υπουργός Επικρατείας και πολιτικός μέντορας του Αλέξη Τσίπρα, Αλέκος Φλαμπουράρης, ο οποίος είπε: «Σε ιστορικού βεληνεκούς αποφάσεις δεν είναι κακό να ρωτήσεις τον ελληνικό λαό».
ΔΕΝ ΠΕΙΘΟΝΤΑΙ
Οι διαψεύσεις αυτές -χαλαρές, είναι η αλήθεια- δεν πείθουν τα κορυφαία στελέχη των τριών κομμάτων, τα οποία εντείνουν τις συζητήσεις τους για κοινή κάθοδο, εφόσον ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θελήσει να αιφνιδιάσει. Γνωρίζουν δε πολύ καλά τα στελέχη αυτά, τα οποία παρακολουθούν και τις μυστικές δημοσκοπήσεις που διεξάγονται, ότι, στην περίπτωση πρόωρων εκλογών και εφόσον τα τρία κόμματα δεν κατέλθουν από κοινού, ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει με άνεση και τότε η σύγκρουση με την Ευρώπη και συνολικά με τους πιστωτές μας θα είναι αναπόφευκτη.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμούν ότι μόνον η κοινή κάθοδος Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και «Ποταμιού» μπορεί να αποτρέψει τη νίκη Τσίπρα και να κρατήσει τη χώρα εντός ευρώ. Εξάλλου, όπως λένε κορυφαία στελέχη της Ν.Δ., όπως ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος, το δίλημμα δεν είναι πλέον «μνημόνιο ή αντιμνημόνιο, αλλά μεταρρυθμίσεις με εθνικό πρόσημο ή δραχμή».
Αλλωστε, με τα δεδομένα του Ιανουαρίου τα τρία συγκεκριμένα κόμματα αθροιστικά συγκέντρωσαν 38,54%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τους Ανεξάρτητους Ελληνες 41,09%. «Μόνον έτσι μπορεί να παιχτεί στα ίσα το παιχνίδι», φέρεται να είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, στον τέως πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, όταν συναντήθηκαν λίγο πριν από το Πάσχα στο γραφείο του πρώτου στη Βουλή. Και αυτή είναι η αλήθεια.
Θετικός εμφανίζεται σε μια τέτοια προοπτική και ο πρόεδρος του «Ποταμιού», ο οποίος επίσης διαβλέπει τον κίνδυνο εκτροχιασμού της χώρας, αλλά και την περίπτωση εκλογικού αιφνιδιασμού από τον πρωθυπουργό.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «Παραπολιτικών», η συζήτηση αυτή ξεκίνησε αμέσως μετά το πρώτο χρονικό διάστημα διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν είδαν ότι η κυβέρνηση μάλλον δεν έχει όχι plan Β, αλλά ούτε plan Α. Δεν είναι άλλωστε τυχαίες και οι επισημάνσεις στελεχών, που λένε ότι «δεν ξέρουμε αν η κυβέρνηση δεν μπορεί ή δεν θέλει να βρεθεί ένας έντιμος συμβιβασμός».
Συμφώνησαν στο πρόσωπο του Δ. Αβραμόπουλου
Το βασικό ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν ένα κρύο βράδυ στα τέλη Φεβρουαρίου οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και το «Ποταμιού» στο σπίτι παλαιού βουλευτή στο Παλαιό Ψυχικό ήταν ποιος θα μπορούσε να ηγηθεί ενός πιθανού κοινού κόμματος και πώς θα ονομαζόταν αυτός ο πολιτικός φορέας, που θα εξέφραζε τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Και οι τρεις κατέληξαν στο ότι θα πρέπει να είναι πολιτικό πρόσωπο. Στο τραπέζι έπεσαν δύο ονόματα. Του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και του Ελληνα επιτρόπου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, Δημήτρη Αβραμόπουλου. Στο πρώτο αντέδρασαν οι κ. Ευάγγελος Βενιζέλος και Σταύρος Θεοδωράκης, καθώς τον θεωρούν από τους βασικούς υπευθύνους που η χώρα οδηγήθηκε στο Μνημόνιο το 2010, με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να αντιπροτείνει από την Κεντροαριστερά τον Αλέκο Παπαδόπουλο. Μετά από ενδελεχή συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας αναλύθηκαν τα υπέρ και τα κατά των προτάσεων, κατέληξαν κοινή συναινέσει στο όνομα του κ. Αβραμόπουλου.
Τρία ονόματα που... έπεσαν στο τραπέζι
Στη συνάντηση που πραγματοποίησαν τον Φεβρουάριο οι αρχηγοί της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και το «Ποταμιού» συζητήθηκε, εκτός από το όνομα του προέδρου του νέου κόμματος, και το όνομα που αυτό θα μπορούσε να φέρει. Στο τραπέζι έπεσαν τρεις εκδοχές: «Ευρωπαϊκός Συναγερμός», «Συνεργασία για την Ευρώπη» και «Ευρωπαϊκή Συμμαχία». Το ερώτημα μέχρι και σήμερα δεν έχει απαντηθεί.
Παράλληλα, αποφασίστηκε και εξουσιοδοτήθηκαν κορυφαία στελέχη των κομμάτων να διεξάγουν επαφές με πολιτικούς που πιστεύουν στην ιδέα της Ευρώπης και στην προοπτική ενός ευρωπαϊκού συναγερμού κομμάτων. Μεταξύ αυτών που γνωρίζουν και για το εγχείρημα, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η Ντόρα Μπακογιάννη, η Ολγα Κεφαλογιάννη, ο Σπύρος Λυκούδης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Φώφη Γεννηματά και ελάχιστοι ακόμη. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν γίνει κρίσιμα ραντεβού με τον Αλέκο Παπαδόπουλο, την Αννα Διαμαντοπούλου, τον Νίκο Μπίστη και άλλους.
Από εκεί και πέρα, μένει να δούμε το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης. Κατά πόσο δηλαδή θα επιτευχθεί ο περίφημος «έντιμος συμβιβασμός» (τον οποίο φαίνεται και να επιθυμούν οι περισσότεροι πολίτες στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις) ή θα υπάρξει άτακτη υποχώρηση και από την τελευταία «γραμμή» άμυνας που χάραξε η κυβέρνηση με την επικαιροποιημένη λίστα μεταρρυθμίσεων που εστάλη στο Eurogroup στις αρχές του μηνός.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Το πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι η επίτευξη συμφωνίας. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα δώσουν τα χέρια. Το θέμα είναι όμως ποιον θα ικανοποιεί περισσότερο και ποιες θα είναι οι πιθανές επιπτώσεις της στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Τι θα γίνει εάν το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης με τη συμφωνία καταργηθεί τελείως ή έστω στο μεγαλύτερο μέρος του; Σε αυτό το σενάριο, ενδεχομένως να τροφοδοτηθούν οι φυγόκεντρες τάσεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και το κόμμα να περάσει από φάση ισχυρών κραδασμών, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Το ίδιο θα συμβεί και στους Ανεξάρτητους Ελληνες, που έχουν περάσει παρόμοιες περιπέτειες και κατά το παρελθόν. Σε αυτό το πλαίσιο, ενδεχόμενη προσφυγή στις κάλπες θα ήταν όντως μια επιλογή. Σε τελική ανάλυση, αυτοί που θα επηρεαστούν από τα αποτελέσματα της όποιας συμφωνίας έχουν δικαίωμα να τοποθετηθούν επί του θέματος, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Σε περίπτωση, δε, πρόωρης κάλπης, κατά τα φαινόμενα ο ΣΥΡΙΖΑ θα επικρατούσε άνετα, καθώς την επαύριον των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου κατέστη κυρίαρχος του πολιτικού σκηνικού και με την αποδοχή που απολαμβάνει από μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων κατά τους δύο πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του ενδεχομένως να δει και τα ποσοστά του να αυξάνονται. Κάτι που θα επιχειρήσει να ανατρέψει ο ευρωπαϊκός συναγερμός.
ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ
Από την άλλη, όμως, ίσως και να γυρίσει μπούμερανγκ κάτι τέτοιο… Σε οριακές καταστάσεις, όπως η διαπραγμάτευση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων πάντα είναι ρευστά. Πόσω μάλλον εάν αναλογιστεί κανείς το κλίμα τρόμου που καλλιεργείται από το εξωτερικό και το εσωτερικό. Προς το παρόν, αυτή η τακτική δεν έχει αποδώσει, αλλά όταν έρθει η ώρα των οριστικών απαντήσεων στα ερωτήματα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα επιδράσει και αν από τα αποτελέσματα της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες θα περιπλακεί περαιτέρω η κατάσταση, ειδικά εφόσον τα τρία κόμματα κατέλθουν από κοινού.
Επίσης, θα πρέπει να αναλογιστούμε πως στην Ε.Ε. αυτή τη στιγμή –τόσο σε επίπεδο γραφειοκρατίας των Βρυξελλών όσο και σε επίπεδο χωρών– οι συσχετισμοί απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση φαντάζουν αρνητικοί.
Τη στιγμή που η κυβέρνηση σε όλους τους τόνους διατείνεται πως επιδιώκει τον διάλογο και τη συνεννόηση, ενδεχόμενες εκλογές ήδη αντιμετωπίζονται ως επιλογή ρήξης από Βρυξέλλες και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ ένα τέτοιο ενδεχόμενο ίσως και να ήταν η σταγόνα που θα ξεχείλιζε το ποτήρι. Σε κάθε περίπτωση, τα ψέματα τελείωσαν και θα πρέπει μέσα στο επόμενο δεκαήμερο να ληφθούν οριστικές, ενδεχομένως και επώδυνες, αποφάσεις. Το ζήτημα είναι ό,τι αποφασιστεί να υλοποιηθεί κιόλας…