Της Κορίνας Σαμάρκου

Έστω και μέσω διαρροών, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βάζει στο τραπέζι το σενάριο του διπλού νομίσματος, λέγοντας πως θα μπορούσε να είναι μία πιθανότητα στην περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές αποτύχουν.

Οι διαρροές Σόιμπλε δίνουν άλλη βαρύτητα στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν ο Αλέξης Τσίπρας αλλά και ο Γιάνης Βαρουφάκης με τον Thomas Mayer, το Γερμανό οικονομολόγο που εμπνεύστηκε το σχέδιο για το ελληνικό ευρώ, το «Geuro».

Ο Mayer ήταν από τους πρώτους που μίλησαν για τη λύση του διπλού νομίσματος, όταν το 2012, ως επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank τότε, συνέταξε ολοκληρωμένη σχετική μελέτη. Με δεδομένο ότι η τράπεζά του λειτουργούσε την εποχή εκείνη σαν άτυπος σύμβουλος της καγκελαρίας για την αντιμετώπιση της κρίσης, κανείς δεν μπορεί παρά να θεωρήσει ότι ο Mayer βρισκόταν σε ανοικτή γραμμή με την Angela Merkel.

Στις 28 Απριλίου, ο Γερμανός οικονομολόγος –που δεν εργάζεται πια για τη Deutsche Bank- πέρασε την πόρτα τόσο του γραφείου του Γ. Βαρουφάκη στο ΥΠΟΙΚ, όσο και του Μεγάρου Μαξίμου. Επισήμως, η Αθήνα απορρίπτει τα σενάρια περί διπλού νομίσματος. Όμως, όπως όλα δείχνουν, η λύση αυτή δεν αποκλείεται από το Βερολίνο.

Το parapolitika.gr επικοινώνησε με τον Mayer, ο οποίος εξήγησε πώς θα λειτουργούσε το διπλό νόμισμα στην πράξη. Μιλά, ουσιαστικά, για IOUs, τα οποία θα εκδώσει η ελληνική κυβέρνηση, εάν δεν έχει χρήματα για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Το Geuro θα εκδοθεί σε ισοτιμία 1 προς 1 με το ευρώ, αλλά η αγορά θα το υποτιμήσει άμεσα, ενδεχομένως και κατά 50%. Καθώς, σταδιακά, το Geuro θα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στις καθημερινές συναλλαγές, η Ελλάδα θα ζει το παράδοξο της παράλληλης κυκλοφορίας δύο νομισμάτων. Όπως έγραψε και η γερμανική εφημερίδα Die Welt, το Geuro θα σημάνει το τέλος της –όποιας- ευημερίας για τους Έλληνες, αφού θα οδηγήσει σε μια αναγκαστική και απότομη προσαρμογή του επιπέδου ζωής στην παραγωγικότητα της οικονομίας.

Αυτό σημαίνει ότι η Αθήνα θα έχει ένα ισχυρό κίνητρο να ακολουθήσει δημοσιονομικά συνετές πολιτικές, εξηγεί ο Mayer, καθώς όσο μειώνονται τα ελλείμματα, τόσο λιγότερα Geuro θα τυπώνονται και τόσο θα περιορίζεται η πτώση της αξίας τους στην αγορά. Εάν όλα πάνε καλά, η κυβέρνηση θα μπορέσει, τελικά, να επαναγοράσει τα Geuro και να επιστρέψει και πάλι στην αποκλειστική χρήση του ευρώ.

Πώς, όμως, θα αποτραπεί το bank run μόλις οι Έλληνες αντιληφθούν ότι τα ευρώ που έχουν στην τράπεζα θα μετατραπούν σε Geuro; Όπως εξήγησε ο Mayer, αυτό θα απαιτούσε την επιβολή capital controls. Αλλά σε αντίθεση με τα όσα έχουν γραφτεί έως τώρα, δεν μιλά για περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων σαν αυτούς που επιβλήθηκαν στην Κύπρο. Αντί για το «πάγωμα» των αναλήψεων, θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένα «πέναλτι» για όσους βγάζουν χρήματα στο εξωτερικό, με βάση την αγοραία ισοτιμία του Geuro. Όταν, δηλαδή, κάποιος θέλει να μεταφέρει 100 ευρώ στο εξωτερικό, από το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού του θα αφαιρούνται 125 ευρώ, εάν για παράδειγμα η ισοτιμία ευρώ/Geuro βρίσκεται στο 1/1,25.

Στην καθημερινότητα, η υποτίμηση του Geuro θα σημάνει την εκτίναξη των τιμών όλων των προϊόντων που αγοράζονται με το νέο νόμισμα, καθώς και ελλείψεις σε εισαγόμενα είδη, αφού οι προμηθευτές τους θα δέχονται να πληρωθούν μόνο με ευρώ. Αλλά και σε δημοσιονομικό επίπεδο, το Geuro μάλλον θα καθιστά δυσκολότερη την εξυπηρέτηση του χρέους, αφού οι ξένοι πιστωτές θα απαιτούν να πληρωθούν σε ευρώ, την ώρα που τα φορολογικά έσοδα του κράτους θα αποτελούνται όλο και περισσότερο από Geuro. Ο Mayer δείχνει να αναγνωρίζει το πρόβλημα: Σύμφωνα με το σχέδιό του, εξηγεί, εάν κάποιος δηλώνει εισόδημα 7.500 ευρώ και 2.500 Geuro, τότε οι φόροι του θα πρέπει να πληρωθούν κατά 3/4 σε ευρώ και κατά 1/4 σε Geuro.

Όσο για το πότε βλέπει το «happy end», δηλαδή τη μετατροπή των Geuro σε ευρώ και την επιστροφή της Ελλάδας ως ισότιμου μέλους της Ευρωζώνης, ο Mayer αναγνωρίζει ότι αυτό ίσως να απαιτήσει πολλά χρόνια. «Είναι αδύνατο να το πει κανείς. Η Καλιφόρνια χρειάστηκε ένα μικρό μόνο διάστημα για να αποπληρώσει τα IOUs που εξέδωσε το 2009, αλλά οι ΗΠΑ χρειάστηκαν περισσότερα από 15 χρόνια για να αποσύρουν τα Greenbacks που τύπωσαν ως παράλληλο νόμισμα στο χρυσό δολάριο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου», λέει.