Του Δημήτρη Κουνιά, Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
 
Αλλο ένα επεισόδιο της πολυσχιδούς δράσης του στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, Παναγιώτη Μπαλτάκου, η έντονη παρασκηνιακή κινητικότητα του οποίου έχει προκαλέσει προβληματισμό στο εσωτερικό της κυβέρνησης, εκτυλίχθηκε πριν από λίγες ημέρες και έδωσε αφορμή για εκ νέου συζητήσεις και σχόλια. Πρόκειται για την ξαφνική αλλαγή, με απόφασή του, της σύνθεσης της ομάδας που διαχειρίζεται το πρόγραμμα της «Διαύγειας» για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης.

Η Ομάδα Διοίκησης Εργου (ΟΔΕ), όπως έχει καθιερωθεί να ονομάζεται, είναι υποχρεωμένη να αναρτά στη συγκεκριμένη διαδικτυακή φόρμα τα έγγραφα όλων των αποφάσεων, τους νόμους, τα προεδρικά διατάγματα και τις πράξεις της κυβέρνησης, καθώς και να διαβιβάζει όλα τα αναγκαία στοιχεία για την ανάρτηση των σχετικών πράξεων στον κεντρικό διαδικτυακό τόπο του Εθνικού Τυπογραφείου.

Η εν λόγω ομάδα λειτουργούσε μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο με τη σύνθεση που είχε διαμορφωθεί από τον Αύγουστο του 2010, οπότε και συστάθηκε για πρώτη φορά. Εξάλλου, τα μέλη της, που συνήθως είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, λαμβάνουν συγκεκριμένη τεχνική εκπαίδευση για αυτή τη διαδικασία, με αποτέλεσμα να θεωρείται δύσκολη η αντικατάστασή τους, ακόμα και εξαιτίας της εναλλαγής των κυβερνήσεων.
 
ΕΜΠΙΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ. Ωστόσο, ο κ. Μπαλτάκος με επίσημο έγγραφό του στις 24 Οκτωβρίου τροποποίησε την απόφαση του 2010, χωρίς να διατυπώνει συγκεκριμένη αιτιολογία, και όπως ήταν φυσικό προκάλεσε εύλογα ερωτηματικά. Τα οποία πολλαπλασιάστηκαν όταν έγινε γνωστό ότι τοποθέτησε ως επικεφαλής-συντονίστρια της ΟΔΕ την προϊσταμένη του ιδιαίτερου γραφείου του, μετακλητή και όχι μόνιμη υπάλληλο της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης, την οποία έχει δίπλα του από την πρώτη στιγμή της ανάληψης της τωρινής θέσης του. Ο λόγος για την κ. Βασιλική Βλάχου, η οποία θεωρείται ίσως η πιο έμπιστη συνεργάτιδά του. Δεν είναι τυχαίο ότι από τον περασμένο Ιανουάριο ο κ. Μπαλτάκος έχει εκχωρήσει σε αυτήν το δικαίωμα υπογραφής «με εντολή Γενικού Γραμματέα της Κυβέρνησης» μιας σειράς σημαντικών αποφάσεων, όπως των εγγρα?φων που αφορου?ν: α) εκκαθάριση δαπανών και χρηματικών ενταλμάτων για προμήθειες αγαθών και παροχής υπηρεσιών, β) αποφάσεις ανάληψης χρηματικών ποσών από τις πιστώσεις του πρου?πολογισμού εξόδων της Γενικής Γραμματείας και γ) δημοσιευ?σεις στην Εφημερι?δα της Κυβερνη?σεως αποφάσεων διορισμών, αποσπάσεων και ανακλήσεων του προσωπικού που υπηρετεί στη Γενική Γραμματεία.
Παράλληλα, ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού τοποθέτησε στην ίδια ΟΔΕ άλλα τρία (τακτικά και αναπληρωματικά μέλη) πρόσωπα της εμπιστοσύνης του, επιλέγοντας να διατηρήσει ελάχιστα από τα προηγούμενα, μεταξύ των οποίων τον κ. Ηλία Κορομηλά, προϊστάμενο του Γραφείου Καλής Νομοθέτησης.
Σημειώνεται ότι για την αλλαγή των μελών κάθε ΟΔΕ πρέπει νωρίτερα από τον ενδιαφερόμενο κρατικό φορέα να έχει δημοσιευθεί προ?σκληση για στελε?χωσή της στο opengov.gr. Μόνο σε περι?πτωση που δεν υπα?ρξει ενδιαφε?ρον συμμετοχη?ς, εντο?ς εύλογου διαστήματος και σε κα?θε περι?πτωση στον προβλεπο?μενο απο? τον νο?μο χρο?νο, η οικει?α υπηρεσι?α προβαι?νει με πρωτοβουλι?α της στη συγκρο?τηση αυτη?ς. Ωστόσο, η εν λόγω διαδικασία δεν ακολουθήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση.
 
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗΣ. Της εξέλιξης αυτής είχε προηγηθεί στις αρχές του ίδιου μήνα ο θόρυβος που είχε ξεσπάσει με αφορμή την κατάθεση από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης μιας ειδικής ρύθμισης, που ερμηνεύθηκε ως επιχείρηση κατάργησης της «Διαύγειας». «Από τη μία πλευρά, υπήρχε έντονη η φημολογία περί κατάργησης της “Διαύγειας”, η οποία βέβαια διαψεύστηκε χάρη στον κ. Μητσοτάκη, και, από την άλλη, λίγες ημέρες μετά “καπελώνεται” από τον συνεργάτη του πρωθυπουργού το πρόγραμμα που αφορά τη δημοσιοποίηση αποφάσεων της πιο κομβικής γενικής γραμματείας της κυβέρνησης, διαμορφώνοντας έτσι τις καλύτερες συνθήκες για διάφορα σενάρια περί επιχείρησης ελέγχου από την πλευρά του κ. Μπαλτάκου της “Διαύγειας” και του τι κυβερνητικές αποφάσεις δημοσιοποιούνται», επισημαίνει άνθρωπος που γνωρίζει καλά τα παρασκήνια του Μεγάρου Μαξίμου.

Σημειώνεται ότι η εν λόγω ρύθμιση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης τροποποιούσε και αλλοίωνε τον πυρήνα του Ν. 3861/2010, γνωστότερου ως «νόμου Ραγκούση», διότι αντικαθιστούσε την πλέον θεμελιώδη πρόνοια (παράγραφος 2, άρθρο 4), που ορίζει ότι οι διοικητικές πράξεις «δεν εκτελούνται εάν δεν έχει προηγηθεί η ανάρτησή τους στο Διαδίκτυο», με άλλη διατύπωση, η οποία προβλέπει ότι οι αποφάσεις του κράτους «ισχύουν από την ανάρτησή τους στο Διαδίκτυο, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά σε ειδικές διατάξεις ή στις ίδιες τις πράξεις». Ο αρμόδιος υπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, βέβαια, αμέσως μετά τον όλο θόρυβο ξεκαθάρισε ότι  η σχετική διάταξη που προκάλεσε τόση συζήτηση θα επαναδιατυπωθεί, ώστε να μην επιδέχεται καμία καλόπιστη ή κακόπιστη παρερμηνεία, όπως και έγινε.
 
 
Προβλήματα και αναβάθμιση

Ιδιαίτερα προβληματική ήταν η λειτουργία και η προσβασιμότητα στον ιστότοπο της «Διαύγειας» τον τελευταίο χρόνο, κάτι το οποίο προκάλεσε πολλές συζητήσεις περί ενίσχυσης της αδιαφάνειας στον πολιτικό βίο της χώρας. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, ο επισκέπτης αλλά και ο χρήστης αδυνατούσε να κάνει χρήση του συστήματος, καθώς άλλοτε ο ιστότοπος «έπεφτε» (service unavailable) και άλλοτε η αναζήτηση εγγράφων ήταν αδύνατη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δρομολογηθεί μέχρι το τέλος του 2014 από το αρμόδιο υπουργείο η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, καθώς η πληθώρα των φορέων που κάνουν αναρτήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος είναι η βασική αιτία των τεχνικών προβλημάτων όχι ως προς τις αναρτήσεις, αλλά ως προς την πρόσβαση. Ειδικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, σήμερα στη «Διαύγεια» είναι ενταγμένοι 3.498 φορείς, οι αναρτήσεις φθάνουν συνολικά στις 5.300.000, ενώ γίνονται 14.000 ημερησίως.