Η ερώτηση συχνά είναι ποιο είναι το στοίχημα για την εκπαίδευση γι’ αυτή τη γενιά και τις επόμενες. Το στοίχημα, ωστόσο, κρίνω ότι δεν μπορεί να είναι άλλο, παρά αυτή η γενιά των νέων παιδιών που θα ξεκινήσουν το σχολείο φέτος να είναι σε 12 χρόνια μια γενιά παιδιών που θα ζουν σε μια χώρα προόδου και ευημερίας, εφοδιασμένα με όλα εκείνα τα μορφωτικά και ψυχικά εφόδια που θα τους επιτρέψουν να βρεθούν στην πρωτοπορία της εποχής τους. Όλες οι μεγάλες μάχες του μέλλοντος θα δοθούν σε αυτά τα θρανία των μαθητών της Α’ Δημοτικού αυτής της γενιάς και των επομένων.

Στα θρανία αυτά θα δοθεί η μάχη κατά των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Είναι τα καλά δημόσια σχολεία εκείνα που θα δώσουν στη γενιά αυτή τα εφόδια για να διεκδικήσει η ίδια το δικαίωμα στην ατομική και συλλογική ευτυχία, εξασφαλίζοντας ισότητα ευκαιριών εκεί όπου υπάρχουν άνισα μέσα. Και ως άνισα μέσα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε όχι μόνον όσα έχουν να κάνουν με την υποβοήθηση στα σχολικά μαθήματα, αλλά και με παραμέτρους όπως ο αθλητισμός, ο εθελοντισμός, η καθημερινή ποιότητα ζωής στο σχολείο, η αισθητική, ο σεβασμός στον δημόσιο χώρο, η εξοικείωση με την Τέχνη, η εξοικείωση με το διεθνές περιβάλλον. Και είναι στα πειραματικά και πρότυπα σχολεία εκεί όπου θα δοθεί επίσης σε πολλά παιδιά η δίκαιη ευκαιρία να καλλιεργήσουν ιδιαίτερες δεξιότητες και κλίσεις, τις οποίες αύριο θα ανταποδώσουν στο κοινωνικό σύνολο.

 Στα θρανία αυτά θα δοθεί η μάχη της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Και η μάχη αυτή μπορεί να κερδηθεί αν στον δάσκαλο και στη σχολική κοινότητα δοθούν τα μέσα και τα εργαλεία για την προληπτική αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του bullying και για τον αποτελεσματικό χειρισμό μαθησιακών, συμβιωτικών ή άλλων δυσκολιών. Και αν το ίδιο το σχολείο έχει το δικαίωμα να δώσει κίνητρα και επιβράβευση για κάθε θετική σχολική συμπεριφορά. Η μάχη αυτή μπορεί να κερδηθεί καθώς η Πολιτεία θα έχει το θάρρος και την αποφασιστικότητα να συγκρουστεί με τα «άβατα» και τα «άσυλα ανομίας».

Στα θρανία αυτά θα δοθεί η μάχη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας σε 15-20 χρόνια από σήμερα. Είναι τα καλά δημόσια σχολεία εκείνα που θα συστήσουν στη νέα αυτή γενιά την πρόοδο ως κοινωνική λειτουργία, ως μοχλό προαγωγής του κοινωνικού συνόλου και του ατομικού και συλλογικού μέλλοντος. Είναι τα καλά δημόσια σχολεία που θα προετοιμάσουν τα παιδιά να ανοίξουν τα φτερά τους, με όπλο τη σύγχρονη γνώση, την εφαρμοσμένη καινοτομία, την ελεύθερη οικονομία και τη δημιουργία, ό,τι κι αν είναι αυτό που κάθε παιδί θα επιλέξει να κάνει.

Στα θρανία αυτά, τέλος, θα δοθεί η μάχη της διαφάνειας, της κοινωνικής λογοδοσίας και της αξιοκρατίας, με θεσμούς που θα εξασφαλίζουν την πρόσδεση του σχολείου με τη βελτίωση, την πρόοδο και με τους όρους της πραγματικής ζωής, για την οποία το σχολείο ετοιμάζει τον μαθητή. Έχουμε χρέος απέναντι στα παιδιά αυτά, που γεννήθηκαν σε μια Ελλάδα που είχε πάψει να ελπίζει, να τους εξασφαλίσουμε το σχολείο αυτό.

Αλλά έχουμε εξίσου χρέος να ετοιμάσουμε μια Ελλάδα που να μπορεί να κρατήσει εδώ αυτήν τη νέα γενιά Ελλήνων, που θα απελευθερώσει τις δυνάμεις τους και που θα τους δώσει και στο στάδιο της ενήλικης ζωής τις ευκαιρίες να ξεδιπλώσουν τη δυναμική και τη δημιουργικότητά τους. Το στοίχημα είναι διπλό: Το 2032, που θα αποφοιτήσουν τα παιδιά αυτά από το Λύκειο, θα πρέπει να τους περιμένει μια Ελλάδα που θα έχει σπάσει τον φαύλο κύκλο της στασιμότητας, της ανακύκλωσης και της εσωστρέφειας, μια Ελλάδα της ανάπτυξης και της εξωστρέφειας, που θα επιτρέπει σε αυτά τα παιδιά πρώτα να σχεδιάσουν τις σπουδές τους κι έπειτα να διεκδικήσουν ένα μέλλον δημιουργίας και αυτοτέλειας.

 Μια νέα Ελλάδα ασφυκτιά να γεννηθεί και να ξεκινήσει τη δική της, νέα εποχή.