Το πενταετές πρόγραμμα της κυβέρνησης για την ανάπτυξη - Τι περιλαμβάνει
Σε δημόσια διαβούλευση έθεσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, το σχέδιο νόμου «Περί του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης» (ΕΠΑ), με αντικείμενο τη θέσπιση των κανόνων που διέπουν την κατάρτιση, τον συντονισμό, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του νομοθετήματος, μέχρι την 24 Σεπτεμβρίου 2019, ημέρα Τρίτη και ώρα 17.00.
Σημειώνεται ότι οι διατάξεις που τίθενται στη διαβούλευση θα ενσωματωθούν στο υπό κατάθεση πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Μέχρι την έναρξη της πρώτης προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ, η οποία ορίζεται την 1/1/2021, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με το συντονισμό των φορέων και των ενεργειών για την προετοιμασία του ΕΠΑ και τον προσδιορισμό των προγραμματικών στόχων της μεταβατικής περιόδου. Με όμοια απόφαση, μπορεί να ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη διαδικασία ένταξης έργων στο ΠΔΕ για χρηματοδότηση από το εθνικό σκέλος του, τη διαδικασία παρακολούθησής τους και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Η προγραμματική περίοδος του ΕΠΑ είναι πενταετούς διάρκειας, ωστόσο, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μπορεί να ορίζεται μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου, αν αυτό επιβάλλεται για ειδικούς λόγους, όπως ο προγραμματισμός των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλες δεσμεύσεις της χώρας, οι φάσεις του οικονομικού κύκλου και το ύψος των διαθέσιμων πόρων.
Σημειώνεται ότι σε κάθε τομεακό ή περιφερειακό πρόγραμμα ανάπτυξης (ΤΠΑ και ΠΠΑ) μπορεί να εντάσσονται έργα συνολικού προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβεί το 130% της συνολικής δημόσιας δαπάνης του οικείου ΤΠΑ ή ΠΠΑ. Ωστόσο, μετά την έγκριση του ΕΠΑ, υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Τι περιλαμβάνει
Το σχέδιο του ΕΠΑ καταρτίζεται από το υπουργείο Επενδύσεων και Ανάπτυξης και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο:
α) την εξειδίκευση των εθνικών στόχων ανάπτυξης που θα καλυφθούν εν όλω ή εν μέρει από το ΕΠΑ σε ειδικούς στόχους και προτεραιότητες, καθώς και σε ενδεικτικές κατηγορίες έργων, σε συνδυασμό με την ανάλυση των αντίστοιχων αναπτυξιακών αναγκών και δυνατοτήτων,
β) τα επιμέρους Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα της περιόδου,
γ) τη συνολική και την ετήσια κατανομή του προϋπολογισμού ανά Πρόγραμμα, καθώς και την ενδεικτική κατανομή σε προτεραιότητες,
δ) το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης,
ε) τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα με τους μετρήσιμους προς επίτευξη στόχους,
στ) το σύστημα και τις διατάξεις εφαρμογής του ΕΠΑ.
2. Το ΕΠΑ μπορεί να περιλαμβάνει Ειδικά Προγράμματα καθώς και συγκεκριμένα έργα και δράσεις στρατηγικής σημασίας. Επίσης, μπορεί να προβλέπει τη συγκέντρωση πόρων σε συγκεκριμένες κατηγορίες δράσεων ή σε συγκεκριμένες δράσεις που συνδέονται με την τήρηση δεσμεύσεων, με προτεραιότητα σε διεθνείς δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ, η μη τήρηση των οποίων μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες και να συνεπάγεται την επιβολή κυρώσεων για τη χώρα.
3. Το σχέδιο του ΕΠΑ καταρτίζεται συνεκτιμώντας τις προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων το αργότερο μέχρι το τέλος Μαΐου του προηγούμενου χρόνου από την έναρξη της προγραμματικής περιόδου.
Οι επιλέξιμες κατηγορίες
Επιλέξιμες κατηγορίες έργων για χρηματοδότηση από το ΕΠΑ είναι:
α) Εκείνες που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, σύμφωνα με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο.
β) Οι δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων, οι δράσεις μεταρρύθμισης του δημόσιου τομέα και της εκπαίδευσης του προσωπικού του, οι δράσεις ενίσχυσης της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα, οι επιχορηγήσεις ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για την παροχή Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), οι κάθε είδους πρόδρομες ενέργειες που απαιτούνται για την ωρίμανση και κατασκευή ή υλοποίηση έργων και δράσεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών, απαλλοτριώσεων και αρχαιολογικών εργασιών, τα έργα Τεχνικής Βοήθειας, οι δράσεις για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, καθώς και οι δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, όπως η κατάρτιση και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ανέργους και εργαζομένους και οι δράσεις εναρμόνισης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
γ) Οι δράσεις χρηματοδότησης πράξεων που υλοποιούνται με την αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων με τη συμμετοχή του Δημοσίου, όπως η χρηματοδοτική μίσθωση, η συμμετοχή του Δημοσίου σε επενδυτικά ταμεία ή άλλα μέσα επιμερισμού κινδύνου, καθεστώτα χορήγησης επιδοτήσεων, δανείων και εγγυήσεων, καθώς και προγράμματα επενδυτικών δανείων που αποπληρώνονται από το ΠΔΕ.
δ) Οι δράσεις και τα έργα που εντάσσονται σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της τρέχουσας, των προηγούμενων ή και των επόμενων προγραμματικών περιόδων των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ε) τα ποσά που είναι καταβλητέα δυνάμει εκτελεστών δικαστικών ή διαιτητικών αποφάσεων ή λόγω συμβατικών αποζημιώσεων και αφορούν έργα που χρηματοδοτούνται ή χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠΑ, καθώς και από άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα,
στ) Οι δαπάνες διαχείρισης και διοίκησης των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, ΟΣΕ ΑΕ, ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΕ, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΕ, καθώς και της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., για την υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων από το ΕΠΑ καθώς και άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και οι οποίες δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 4% της συνολικής δημόσιας δαπάνης των έργων στα οποία αντιστοιχούν.
Επίσης, το ΕΠΑ μπορεί να χρηματοδοτεί ειδικά προγράμματα, τα οποία έχουν στόχο την άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων ή αναγκών ή αναπτυξιακών ευκαιριών που προκύπτουν σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, στο χρηματοδοτικό σχήμα των οποίων μπορεί να συμμετέχουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, αναπτυξιακές τράπεζες, δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα ειδικού χρηματοδοτικού σκοπού, καθώς και επενδυτικά ταμεία.
Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του νομοθετήματος, μέχρι την 24 Σεπτεμβρίου 2019, ημέρα Τρίτη και ώρα 17.00.
Σημειώνεται ότι οι διατάξεις που τίθενται στη διαβούλευση θα ενσωματωθούν στο υπό κατάθεση πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Μέχρι την έναρξη της πρώτης προγραμματικής περιόδου του ΕΠΑ, η οποία ορίζεται την 1/1/2021, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με το συντονισμό των φορέων και των ενεργειών για την προετοιμασία του ΕΠΑ και τον προσδιορισμό των προγραμματικών στόχων της μεταβατικής περιόδου. Με όμοια απόφαση, μπορεί να ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη διαδικασία ένταξης έργων στο ΠΔΕ για χρηματοδότηση από το εθνικό σκέλος του, τη διαδικασία παρακολούθησής τους και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Η προγραμματική περίοδος του ΕΠΑ είναι πενταετούς διάρκειας, ωστόσο, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μπορεί να ορίζεται μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου, αν αυτό επιβάλλεται για ειδικούς λόγους, όπως ο προγραμματισμός των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλες δεσμεύσεις της χώρας, οι φάσεις του οικονομικού κύκλου και το ύψος των διαθέσιμων πόρων.
Σημειώνεται ότι σε κάθε τομεακό ή περιφερειακό πρόγραμμα ανάπτυξης (ΤΠΑ και ΠΠΑ) μπορεί να εντάσσονται έργα συνολικού προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβεί το 130% της συνολικής δημόσιας δαπάνης του οικείου ΤΠΑ ή ΠΠΑ. Ωστόσο, μετά την έγκριση του ΕΠΑ, υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Τι περιλαμβάνει
Το σχέδιο του ΕΠΑ καταρτίζεται από το υπουργείο Επενδύσεων και Ανάπτυξης και περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο:
α) την εξειδίκευση των εθνικών στόχων ανάπτυξης που θα καλυφθούν εν όλω ή εν μέρει από το ΕΠΑ σε ειδικούς στόχους και προτεραιότητες, καθώς και σε ενδεικτικές κατηγορίες έργων, σε συνδυασμό με την ανάλυση των αντίστοιχων αναπτυξιακών αναγκών και δυνατοτήτων,
β) τα επιμέρους Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα της περιόδου,
γ) τη συνολική και την ετήσια κατανομή του προϋπολογισμού ανά Πρόγραμμα, καθώς και την ενδεικτική κατανομή σε προτεραιότητες,
δ) το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης,
ε) τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα με τους μετρήσιμους προς επίτευξη στόχους,
στ) το σύστημα και τις διατάξεις εφαρμογής του ΕΠΑ.
2. Το ΕΠΑ μπορεί να περιλαμβάνει Ειδικά Προγράμματα καθώς και συγκεκριμένα έργα και δράσεις στρατηγικής σημασίας. Επίσης, μπορεί να προβλέπει τη συγκέντρωση πόρων σε συγκεκριμένες κατηγορίες δράσεων ή σε συγκεκριμένες δράσεις που συνδέονται με την τήρηση δεσμεύσεων, με προτεραιότητα σε διεθνείς δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ, η μη τήρηση των οποίων μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες και να συνεπάγεται την επιβολή κυρώσεων για τη χώρα.
3. Το σχέδιο του ΕΠΑ καταρτίζεται συνεκτιμώντας τις προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων το αργότερο μέχρι το τέλος Μαΐου του προηγούμενου χρόνου από την έναρξη της προγραμματικής περιόδου.
Οι επιλέξιμες κατηγορίες
Επιλέξιμες κατηγορίες έργων για χρηματοδότηση από το ΕΠΑ είναι:
α) Εκείνες που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, σύμφωνα με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο.
β) Οι δράσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων, οι δράσεις μεταρρύθμισης του δημόσιου τομέα και της εκπαίδευσης του προσωπικού του, οι δράσεις ενίσχυσης της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα, οι επιχορηγήσεις ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για την παροχή Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), οι κάθε είδους πρόδρομες ενέργειες που απαιτούνται για την ωρίμανση και κατασκευή ή υλοποίηση έργων και δράσεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών, απαλλοτριώσεων και αρχαιολογικών εργασιών, τα έργα Τεχνικής Βοήθειας, οι δράσεις για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, καθώς και οι δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, όπως η κατάρτιση και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ανέργους και εργαζομένους και οι δράσεις εναρμόνισης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
γ) Οι δράσεις χρηματοδότησης πράξεων που υλοποιούνται με την αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων με τη συμμετοχή του Δημοσίου, όπως η χρηματοδοτική μίσθωση, η συμμετοχή του Δημοσίου σε επενδυτικά ταμεία ή άλλα μέσα επιμερισμού κινδύνου, καθεστώτα χορήγησης επιδοτήσεων, δανείων και εγγυήσεων, καθώς και προγράμματα επενδυτικών δανείων που αποπληρώνονται από το ΠΔΕ.
δ) Οι δράσεις και τα έργα που εντάσσονται σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της τρέχουσας, των προηγούμενων ή και των επόμενων προγραμματικών περιόδων των Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ε) τα ποσά που είναι καταβλητέα δυνάμει εκτελεστών δικαστικών ή διαιτητικών αποφάσεων ή λόγω συμβατικών αποζημιώσεων και αφορούν έργα που χρηματοδοτούνται ή χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠΑ, καθώς και από άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα,
στ) Οι δαπάνες διαχείρισης και διοίκησης των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, ΟΣΕ ΑΕ, ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΕ, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΑΕ, καθώς και της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε., για την υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων από το ΕΠΑ καθώς και άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και οι οποίες δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 4% της συνολικής δημόσιας δαπάνης των έργων στα οποία αντιστοιχούν.
Επίσης, το ΕΠΑ μπορεί να χρηματοδοτεί ειδικά προγράμματα, τα οποία έχουν στόχο την άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων ή αναγκών ή αναπτυξιακών ευκαιριών που προκύπτουν σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, στο χρηματοδοτικό σχήμα των οποίων μπορεί να συμμετέχουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, αναπτυξιακές τράπεζες, δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα ειδικού χρηματοδοτικού σκοπού, καθώς και επενδυτικά ταμεία.
