Κανείς δεν έχει ισχυριστεί από την κυβέρνηση ή ουδείς πίστευε ότι η διαχείριση μιας τόσο μεγάλης πρόκλησης είναι μια απλή υπόθεση ή ότι θα γίνει χωρίς να σπάσουν αυγά, δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή «Secret» με το δημοσιογράφο Παναγιώτη Τζένο, ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος για το μεταναστευτικό.

Πιο αναλυτικά, σχετικά με την απόφαση της κυβέρνησης να επιτάξει εκτάσεις στα νησιά με σκοπό την δημιουργία των κλειστών κέντρων φιλοξενίας ο κ. Κουμουτσάκος δήλωσε ότι «Η κυβέρνηση λέει αλήθεια όταν λέει ότι ο διάλογος ήταν εξαντλητικός τόσους μήνες. Έγινε εξαντλητική συζήτηση και τώρα μπροστά μας έχουμε την πρόκληση που αντιμετωπίζουν και τα νησιά και η χώρα. Έπρεπε να προχωρήσουμε εγκαίρως διότι την εποχή που ο καιρός βελτιώνεται, διαχρονικά, παρατηρείται αύξηση ροών. Και διάλογος έγινε και το επείγον του πράγματος πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Προχωράμε με μια λύση που θα δείτε ότι είναι προς όφελος και των νησιών. Ακούω ότι το βασικό επιχείρημα είναι ότι η κατασκευή νέων κέντρων σημαίνει μη αποσυμφόρηση. Ποιος το είπε αυτό; Δεν είναι ή αποσυμφόρηση των νησιών ή κέντρα, είναι και το ένα και το άλλο. Και τα κέντρα θα γίνουνε και θα βοηθήσουν την αποσυμφόρηση των νησιών διότι τα νέα κέντα θα επιτρέψουν μεγαλύτερη ταχύτητα στη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου.

Ερωτηθείς αν είναι ευχαριστημένος από την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, ο αναπληρωτής υπουργός υπογράμμισε ότι λάθη δεν κάνει όποιος δεν κάνει τίποτα. «Παραλάβαμε ένα χαοτικό σύστημα, χωρίς επιστροφές, με υπερχειλισμένα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Γινότανε χαμός όταν τα αναλάβαμε, ήταν όνειδος και τότε και δυστυχώς παραμένουν και τώρα. Παραλάβαμε ένα σύστημα άκρως προβληματικό και με το που αναλάβαμε ξεκίνησε κατακόρυφη αύξηση των εισροών από πλευράς Τουρκίας. Κληθήκαμε να διαχειριστούμε μια κρίση που δεν ήταν αμέσως αναμενόμενη με εργαλεία ελαττωματικά, αυτό στοίχισε σε χρόνο και ενδεχομένως δημιούργησε και μια αίσθηση αμηχανίας της πρώτης περιόδου. Τώρα είμαστε περίπου έξι μήνες μετά η πολιτική έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, είναι μια πολιτική τελείως διαφορετική από την προηγούμενη κυβέρνηση γιατί δεν υποβαθμίζει, όπως έκανε η προηγούμενη πολιτική, τη διάσταση ασφάλειας και το αίσθημα ανασφάλειας που αισθάνονται οι τοπικές κοινωνίες» σχολίασε ο αναπληρωτής υπουργός.

Αναφορικά με τις πληροφορίες για κλειστές δομές των 20 χιλιάδων ανθρώπων ο κ. Κουμουτσάκος απάντησε ότι «Ουδείς έχει πει μια δομή με 20 χιλιάδες. Αθροιστικά στα πέντε νησιά μπορεί να είμαστε κοντά σε αυτό το νούμερο αλλά δεν είναι με κανένα τρόπο 20 χιλιάδες. Μιλάμε για πέντε δομές , θα δούμε τι θα γίνει και στην ενδοχώρα για να δούμε πως θα το αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Αυτό το νούμερο που μπορεί να φαντάζει ότι θα γίνει σε μια δομή με 20 χιλιάδες είναι εκτός ατζέντα μας. Τα κέντρα αυτά είναι πολύ αυστηρά επιτηρούμενα δηλαδή δεν μπαίνεις και δεν βγαίνεις χωρίς να δηλώνεις την αναχώρησή του και την επιστροφή σου. Αυτό θα γίνεται με κάρτες που έχουν τα ανάλογα τσιπάκια προκειμένου να υπάρχει καταγραφή εσόδου και εξόδου. Εάν δεν τηρείς τους κανόνες της λειτουργίας του κέντρου αυτό θα επιβαρύνει το αίτημά σου προς το άσυλο. Στους χώρους αυτούς υα υπάρχουν και τα κλειστά κέντρα για αυτούς που έχουνε είτε παραβατική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη χώρα γιατί δεν μπορούν να κυκλοφορούνε ελεύθεροι, δεύτερον εκείνων των οποίων απορρίπτεται το αίτημα για να μη τους χάσουμε μέχρι να τους επιστρέψουμε γιατί και αυτό γινότανε, και τρίτον, εκείνους που πρωτοεισέρχονται στη χώρα μέχρι να αρχίσει η διαδικασία της εξέτασης ασύλου».

Σχετικά με το αν θα υπάρχει Αστυνομία μέσα στα κλειστά κέντρα φιλοξενίας ο αναπληρωτής υπουργός τόνισε ότι θα υπάρχει η απαραίτητα προβλεπόμενη ασφάλεια αλλά ότι είναι κάτι που θα αποφασιστεί και σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία.«Θα υπάρχει η απαραίτητη προβλεπόμενη ασφάλεια, δεν μπορώ να απαντήσω γιατί αυτό είναι επιχειρησιακό αν θα είναι μέσα ή αν θα είναι έξω γιατί είναι κάτι που πρέπει να συζητηθεί και να αποφασιστεί και σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία αλλά είναι προφανές ότι η ασφάλεια των κέντρων είναι υψηλότατη προτεραιότητά μας» σχολίασε ο κ. Κουμουτσάκος.

Ερωτηθείς αν θα κλείσουν οι υπάρχουσες δομές ο κ. Κουμουτσάκος διευκρίνισε ότι «Δεν υπάρχει πρόθεση να γεμίσουμε τα νησιά με κέντρα. Θα υπάρχει αντικατάσταση της παρούσας απαράδεκτης και απάνθρωπης εν πολλοίς κατάστασης με μια νέα κατάσταση που όλα θα είναι σε μεγαλύτερη τάξη, μεγαλύτερο έλεγχο και καλύτερα αποτελέσματα».

Αναφορικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα στους δήμους ο αναπληρωτής υπουργός τόνισε ότι «Θα συζητηθεί με κάθε δήμο ξεχωριστά, πάντως τα κονδύλια έχουν προβλεφθεί και εκεί το κράτος έρχεται να υποστηρίξει εκείνους που θεωρητικά αναλαμβάνουν ένα πρόσθετο βάρος. Αυτό θα το δούμε, θα είναι μια συζήτηση η οποία θα παράξει αποτελέσματα αμοιβαίου οφέλους και για αυτό ο διάλογος δεν σταμάτησε ποτέ, ο διάλογος θα συνεχιστεί αλλά η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει στην εφαρμογή της πολιτικής που πιστεύει ότι θα λύσει ένα μεγάλο πρόβλημα τοπικό και εθνικό, αν δεν το πιστεύαμε δεν θα το κάναμε. Προφανώς δεν θέλουμε να αυτοκτονήσουμε πολιτικά πιστεύουμε αυτό που κάνουμε, θα πληρώσουμε ενδεχομένως το κόστος των όποιων αποφάσεών μας σε αυτό το στάδιο αλλά τελικά τα αποτελέσματα θα είναι άλλα. Είναι καθήκον και επιταγή για εμάς να προχωρήσουμε σε πολιτικές διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού».

Και συνέχισε λέγοντας ότι «Δεν ισχύει αυτή η παραμορφωτική κριτική ότι «αν κάνετε τα κέντρα δεν θα αποσυμφορηθούν τα νησιά». Και τα κέντρα θα γίνουν για να λειτουργήσουν καλά και αποσυμφορήσεις θα γίνονται όποτε αυτό χρειάζεται. Εμείς τα νησιά τα θέλουμε μαζί μας, είναι το σύνολο της πατρίδας, τα πονάμε, τα αγαπάμε, δεν κάνουμε μια πολιτική που θα τα επιβαρύνει. Κάνουμε μια πολιτική που τελικά θα τα «απελευθερώσει».

Αναφορικά με το επίπεδο συνεργασίας με την Τουρκία ο κ. Κουμουτσάκος σχολίασε ότι « Έχουμε δύο πεδία που κρίνεται η διάθεση συνεργασίας της Τουρκίας, ένα είναι κατά πόσο όταν κάνουμε επιστροφές δεν μας δημιουργεί προσχώματα και παίρνει αυτούς που επιστρέφουμε σύμφωνα με την κοινή δήλωση Τουρκίας–ΕΕ, και πράγματι εκεί η ανταπόκρισή της είναι θετική. Παίρνει αυτούς που πρέπει να επιστρέψουμε, όταν επιστρέφουμε εμείς που το βάρος είναι σε εμάς πρωτίστως και υπάρχει και ένα άλλο πεδίο που είναι η συνεργασία της αποτροπής. Πόσο συνεργάζεται όταν το Λιμενικό μας, η Αστυνομία μας στέλνει εγκαίρως πληροφορίες στην άλλη πλευρά του Αιγαίου για να σταματήσουνε εκείνους που φαίνεται ότι διακινούν ή που μπαίνουν στις βάρκες.

Σε αυτό το κομμάτι της αποτροπής η συνεργασία είναι ελλειμματική, κατά περιόδους εξόχως ελλειμματική έως μηδενική. Έχουμε λοιπόν δουλειά να κάνουμε με την Τουρκία για αυτό και συνομιλούμε μαζί της. Προχθές είδαμε τον Τούρκο πρέσβη, ο κ. Μηταράκης και εγώ, έχω δει τρεις φορές τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας δεν είναι μια εύκολη συζήτηση, είναι ένας δύσκολος διάλογος. Και μη ξεχνάτε ποτέ ότι υπάρχει μια μεγάλη δυνατότητα στην Τουρκία να αξιοποιεί, άλλωστε αυτό υποδηλώνουν και οι συνεχείς δηλώσεις περί ανοίγματος των πυλών, έχει πάντα, ή θεωρεί ότι έχει στη φαρέτρα της για να ασκήσει πίεση το μεταναστευτικό, και εμείς προσπαθούμε αυτή τη δύσκολη συζήτηση να την κάνουμε. Όπως βλέπετε το γήπεδο είναι πάρα πολύ μεγάλο δεν έχει δράσεις μόνο στο εσωτερικό έχει και στο εξωτερικό, στην Ευρώπη».

Ερωτηθείς για τη διαπραγμάτευση με την Ευρώπη για το «μοίρασμα των μεταναστών» ο αναπληρωτής υπουργός απάντησε ότι «Η μεγάλη διαπραγμάτευση για το νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου της Ευρώπης ξεκινάει τώρα, θα είναι μια δύσκολη διαπραγμάτευση γιατί οι χώρες είναι τριχοτομημένες. Έχουμε τρεις ομάδες, έχουμε την ομάδα των χωρών πρώτης γραμμής, Ελλάδα-Κύπρο –Ιταλία –Ισπανία-Μάλτα, που με κριτήριο την ανάγκη αλληλεγγύης εμείς τη ζητάμε 100%. Υπάρχει μια δεύτερη ομάδα που είναι οι βασικές χώρες προορισμού, Γαλλία –Ιταλία –Σουηδία- Ολλανδία που όμως είναι βαθιά και παραδοσιακά φιλο-ευρωπαϊκές χώρες επομένως εκείνοι δέχονται την αλληλεγγύη ως έννοια και ως αρχή αλλά όχι στο βαθμό που εμείς το απαιτούμε, στο 100%. Και υπάρχει και μια τρίτη ομάδα οι χώρες του Βίσεγκραντ, οι χώρες μηδενικής αλληλεγγύης όσον αφορά την κατανομή του βάρους. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτές οι τρεις ομάδες πρέπει να διαπραγματευτούν και να καταλήξουν σε ένα νέο σύμφωνο, δεν θα είναι εύκολο, είναι δύσκολο.

Εμείς είμαστε έτοιμοι για αυτή τη διαπραγμάτευση, χτίζουμε μια ισχυρή διαπραγματευτική θέση όλους αυτούς τους μήνες με μια δουλειά που μπορεί να μη φαίνεται αλλά αποδίδει. Έχουμε καταθέσει τέσσερα χαρτιά ήδη, έχουμε καταθέσει ένα χαρτί που τονίζουμε την ανάγκη να προσεχτεί ανατολικό μέτωπο της Μεσογείου το οποίο είναι και το πιο ευάλωτο στις μεταναστευτικές ροές. Ένα χαρτί που ζητάμε ένα μηχανισμό ΕΕ για πολλές και αποτελεσματικές επιστροφές. Όχι λόγια όμως, με συγκεκριμένες προτάσεις. Έχουμε καταθέσει προτάσεις για το πώς η Ευρώπη μπορεί να σπάσει τη ραχοκοκαλιά της παράνομης μετανάστευσης που είναι οι διακινητές. Και τέταρτον ένα χαρτί γενικής φιλοσοφίας και κατευθύνσεων όπου ισοδυναμεί η ευθύνη με την αλληλεγγύη, δηλαδή την ανάγκη να μας στηρίζουν οι ευρωπαίοι, που το κατέθεσα πριν δέκα μέρες με επιστολή στην κα Γιόχανσον και τον κ. Σχοινά. Είμαστε έτοιμοι για αυτή τη διαπραγμάτευση και σύντομα θα δω και τους πρέσβεις των χωρών της πρώτης γραμμής για να μοιραστώ μαζί τους τις σκέψεις της Ελλάδας».

Τέλος, αναφορικά με τις προσπάθειες καταγραφής των ΜΚΟ ο κ. Κουμουτσάκος τόνισε ότι «Η καταγραφή είναι το πρώτο αναγκαίο βήμα, θα ακολουθήσει ο έλεγχος γιατί πρέπει να υπάρξει μια καταγραφή είμαστε ένα κράτος ευνομούμενο, είναι το λιγότερο που πρέπει να κάνουμε για να έχουμε μια σαφή απεικόνιση του ποιος δραστηριοποιείται, με ποια αποτελέσματα και ποια χαρακτηριστικά στη χώρα μας. Δεν κάνουμε κυνήγι μαγισσών, δεν κυνηγάμε όλες της ΜΚΟ αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ακριβώς ποιοι κάνουν τη δουλειά τους και ποιοι δεν την κάνουν και ποιοι ενδεχομένως κάνουνε και γκρίζα δουλειά στην Ελλάδα. Προχωράμε βήμα –βήμα στο να αλλάξουμε ένα βαθειά ριζωμένο επί πέντε χρόνια ένα σύστημα που είχε πάρα πολλές γκρίζες γωνίες και ένα σύστημα το οποίο ήταν χαοτικό εξυπηρετώντας ιδεοληψίες της προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτό θέλει χρόνο».