Φουντώνει το «φλερτ» ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ
Ο στενός κύκλος της προέδρου που στηρίζει την αποκατάσταση των σχέσεων και η θετική αύρα της νέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας
Ο Βλαδίμηρος Λένιν, εκτός των άλλων, ήταν σπουδαίος τακτικιστής. Το βιβλίο του «Ενα βήμα μπρος, δύο πίσω» αποτελεί βασικό ανάγνωσμα στελεχών τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του Κινήματος Αλλαγής. Ο τίτλος του βιβλίου θα μπορούσε να αποτελεί την καλύτερη περιγραφή όσων έχουν συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες μεταξύ των δύο κομμάτων, ιδίως μετά την αποκάλυψη περί άτυπης συμφωνίας για μορατόριουμ. Κουμουνδούρου και Χαριλάου Τρικούπη αντιμετώπισαν εντελώς διαφορετικά τα δημοσιεύματα περί υπόγειας συνεννόησης και τα υπονοούμενα για προοπτική συνεργασίας των δύο κομμάτων. Εν αντιθέσει με τον ΣΥΡΙΖΑ, η αμηχανία ήταν έκδηλη στο Κίνημα Αλλαγής, με την επίσημη γραμμή του κόμματος να κάνει λόγο για μεθοδευμένα δημοσιεύματα για να πληγεί το κόμμα, δείχνοντας τόσο προς την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ όσο και προς την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πως στο Κίνημα Αλλαγής έχουν αποφασίσει να ρίξουν τους τόνους με τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που συμφωνήθηκε στο ραντεβού που είχαν πριν από δύο εβδομάδες ο Κώστας Γείτονας με τον Αλέκο Φλαμπουράρη. Παρά τις (όποιες) διαψεύσεις, η συνάντηση αυτή ήταν αρκετά σημαντική, καθώς ήταν εις γνώση της Φώφης Γεννηματά και του Αλέξη Τσίπρα και είχε συγκεκριμένο περιεχόμενο. Απλώς, στη Χαριλάου Τρικούπη δεν είχαν υπολογίσει τις αντιδράσεις από βουλευτές του κόμματος αλλά και την οργανωμένη βάση, εξ ου και η προσπάθεια που έγινε προκειμένου να υποβαθμιστεί η σημασία της.
Η πλέον ηχηρή αντίδραση ήταν αυτή της Νάντιας Γιαννακοπούλου, η οποία με δημόσια επιστολή της υποστήριξε ότι «ένα σοβαρό πρόβλημα, για το οποίο πρέπει επίσης να συζητήσουμε, είναι όλη αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και η φημολογία για “μορατόριουμ” με τον ΣΥΡΙΖΑ, για συναντήσεις που γίνονται και τις προοπτικές δήθεν συγκλίσεων στη Βουλή, και όχι μόνο, που δεν στηρίζεται σε καμία απόφαση συλλογικού οργάνου του Κινήματος, ούτε αποφάσεων Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ ή του Κινήματος Αλλαγής». Η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής εκτίμησε ότι η συζήτηση αυτή «δημιουργεί θολούρα, ασάφεια και απογοήτευση ανάμεσα στους φίλους μας και εμείς οφείλουμε να δώσουμε σαφείς, ολοκληρωμένες, ειλικρινείς απαντήσεις».
Επικριτικός εμφανίστηκε ο βουλευτής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, όπως επίσης αντίθετοι με την προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι, μεταξύ άλλων, η Χαρά Κεφαλίδου, ο Απόστολος Πάνας, η Εύα Καϊλή, η Τόνια Αντωνίου, ο Θόδωρος Παπαθεοδώρου, ο Γιάννης Μεϊμάρογλου κ.α. Εντύπωση σε πολλά στελέχη έκανε η στάση που κράτησε ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος απέφυγε να σχολιάσει το οτιδήποτε, δείχνοντας με τον τρόπο αυτόν ότι δεν φέρεται να είναι (και) τόσο αντίθετος με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ήταν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι ο ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης σε περιοδεία που πραγματοποίησε στα Τρίκαλα ήρθε αντιμέτωπος με την οργισμένη αντίδραση της βάσης του κόμματος, που του ζητούσε εξηγήσεις για τις φήμες περί προσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι «ΓΕΦΥΡΟΠΟΙΟΙ»
Είναι εμφανές ότι υπάρχει μεγάλη ταλάντευση της Φώφης Γεννηματά αναφορικά με τη στάση του κόμματος, που κατά πολλούς (μπορεί να) είναι δικαιολογημένη. Αφενός, η μεγαλύτερη μερίδα των σημερινών ψηφοφόρων του κόμματος κινείται σε εντελώς «αντιΣΥΡΙΖΑ» κατεύθυνση. Αφετέρου, η πλειονότητα των παραδοσιακών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που μετακόμισε στον ΣΥΡΙΖΑ διακατέχεται από «αντιδεξιά», αλλά και από «αντιμητσοτακικά» σύνδρομα.
Με βάση και τα προαναφερθέντα, στη Χαριλάου Τρικούπη έχουν αποφασίσει να ενισχύσουν την κριτική τους προς την κυβέρνηση και ταυτόχρονα να αποκαταστήσουν σταδιακά σχέσεις ομαλότητας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Θιασώτες της θέσης αυτής είναι σχεδόν το σύνολο των ανθρώπων που βρίσκονται στον στενό κύκλο των συνομιλητών της κυρίας Γεννηματά. Μιλάμε, κυρίως, για στελέχη όπως είναι ο Κώστας Γείτονας, ο Μανώλης Όθωνας, ο Χρήστος Πρωτόπαπας, ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, ο Θανάσης Τσούρας, αλλά και ο Κώστας Λαλιώτης, ο οποίος, παρότι δεν μετέχει στην καθημερινή δραστηριότητα του κόμματος, παίζει έναν συμβουλευτικό ρόλο. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι τόσο ο Κώστας Σκανδαλίδης όσο και ο Κώστας Λαλιώτης ουκ ολίγες φορές είχαν παίξει ρόλο στις προσπάθειες που γίνονταν κατά καιρούς για συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με τον Συνα σπισμό. Κυρίως, δε, στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, που τις δεκαετίες του ’90 και του 2000 τα δύο κόμματα στήριζαν κοινούς υποψηφίους. Οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χώρων έχουν ενεργοποιηθεί και εκτός των προαναφερθέντων. Κομβικές ήταν και οι παρεμβάσεις που έκανε ο Θόδωρος Μαργαρίτης, παλαιό στέλεχος του Συνασπισμού και τώρα σταθερός συνομιλητής της κυρίας Γεννηματά. Το έδαφος είναι πρόσφορο κυρίως με ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Νίκος Φίλης, ο Νίκος Βούτσης, ο Γιάννης Μπαλάφας, ενώ δεν φαίνεται να διαφωνεί με τη στρατηγική αυτή και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Όλοι τους τάσσονται υπέρ του απευθείας διαλόγου με το Κίνημα Αλλαγής και είναι αντίθετοι στη λογική των μετεγγραφών. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεργασίες παίζουν από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ και ο Νίκος Παππάς με τον Νίκο Μπίστη, οι οποίοι διατηρούν προνομιακές σχέσεις με στελέχη του Κινήματος Αλλαγής. Στον αντίποδα, πρέπει να τονιστεί ότι δεν θέλουν τις επίσημες επαφές με το Κίνημα Αλλαγής στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, όπως είναι ο Χρήστος Σπίρτζης, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Θάνος Μωραΐτης και ο Γιάννης Ραγκούσης. Την ίδια στιγμή, για τους γνωρίζοντες την ανθρωπογεωγραφία του Κινήματος Αλλαγής, έχει παίξει σημαντικό ρόλο και η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Η απουσία του Ευάγγελου Βενιζέλου, αλλά και η μη εκλογή του Γιάννη Μανιάτη και του Λεωνίδα Γρηγοράκου έχει αλλάξει άρδην τους συσχετισμούς και το κλίμα που επικρατεί. Σταθερά υπέρ της προσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, όπως και η πλειονότητα των στελεχών που τον είχε ακολουθήσει στο εγχείρημα του ΚΙΔΗΣΟ, κυρίως ο Δημήτρης Ρέππας. Από τους βουλευτές, ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του διαλόγου με την Αριστερά είναι ο Χάρης Καστανίδης, όπως επίσης ο Ανδρέας Πουλάς, ο Γιώργος Μουλκιώτης, ο Μιχάλης Κατρίνης, η Ευαγγελία Λιακούλη.
Ο πλέον κρίσιμος σταθμός είναι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές Μαΐου, όπου θα ληφθούν οριστικές αποφάσεις για την κατεύθυνση του κόμματος. Εν προκειμένω, το κομβικό ερώτημα είναι αν θα δώσει το «παρών» η Φ. Γεννηματά. Η όποια απόφασή της θα είναι δηλωτική για τα μελλούμενα στον ευρύτερο χώρο του Κέντρου και της Αριστεράς.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πως στο Κίνημα Αλλαγής έχουν αποφασίσει να ρίξουν τους τόνους με τον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που συμφωνήθηκε στο ραντεβού που είχαν πριν από δύο εβδομάδες ο Κώστας Γείτονας με τον Αλέκο Φλαμπουράρη. Παρά τις (όποιες) διαψεύσεις, η συνάντηση αυτή ήταν αρκετά σημαντική, καθώς ήταν εις γνώση της Φώφης Γεννηματά και του Αλέξη Τσίπρα και είχε συγκεκριμένο περιεχόμενο. Απλώς, στη Χαριλάου Τρικούπη δεν είχαν υπολογίσει τις αντιδράσεις από βουλευτές του κόμματος αλλά και την οργανωμένη βάση, εξ ου και η προσπάθεια που έγινε προκειμένου να υποβαθμιστεί η σημασία της.
Η πλέον ηχηρή αντίδραση ήταν αυτή της Νάντιας Γιαννακοπούλου, η οποία με δημόσια επιστολή της υποστήριξε ότι «ένα σοβαρό πρόβλημα, για το οποίο πρέπει επίσης να συζητήσουμε, είναι όλη αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και η φημολογία για “μορατόριουμ” με τον ΣΥΡΙΖΑ, για συναντήσεις που γίνονται και τις προοπτικές δήθεν συγκλίσεων στη Βουλή, και όχι μόνο, που δεν στηρίζεται σε καμία απόφαση συλλογικού οργάνου του Κινήματος, ούτε αποφάσεων Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ ή του Κινήματος Αλλαγής». Η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής εκτίμησε ότι η συζήτηση αυτή «δημιουργεί θολούρα, ασάφεια και απογοήτευση ανάμεσα στους φίλους μας και εμείς οφείλουμε να δώσουμε σαφείς, ολοκληρωμένες, ειλικρινείς απαντήσεις».
Είναι εμφανές ότι υπάρχει μεγάλη ταλάντευση της Φώφης Γεννηματά αναφορικά με τη στάση του κόμματος
Επικριτικός εμφανίστηκε ο βουλευτής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, όπως επίσης αντίθετοι με την προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι, μεταξύ άλλων, η Χαρά Κεφαλίδου, ο Απόστολος Πάνας, η Εύα Καϊλή, η Τόνια Αντωνίου, ο Θόδωρος Παπαθεοδώρου, ο Γιάννης Μεϊμάρογλου κ.α. Εντύπωση σε πολλά στελέχη έκανε η στάση που κράτησε ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος απέφυγε να σχολιάσει το οτιδήποτε, δείχνοντας με τον τρόπο αυτόν ότι δεν φέρεται να είναι (και) τόσο αντίθετος με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ήταν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι ο ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης σε περιοδεία που πραγματοποίησε στα Τρίκαλα ήρθε αντιμέτωπος με την οργισμένη αντίδραση της βάσης του κόμματος, που του ζητούσε εξηγήσεις για τις φήμες περί προσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι «ΓΕΦΥΡΟΠΟΙΟΙ»
Είναι εμφανές ότι υπάρχει μεγάλη ταλάντευση της Φώφης Γεννηματά αναφορικά με τη στάση του κόμματος, που κατά πολλούς (μπορεί να) είναι δικαιολογημένη. Αφενός, η μεγαλύτερη μερίδα των σημερινών ψηφοφόρων του κόμματος κινείται σε εντελώς «αντιΣΥΡΙΖΑ» κατεύθυνση. Αφετέρου, η πλειονότητα των παραδοσιακών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που μετακόμισε στον ΣΥΡΙΖΑ διακατέχεται από «αντιδεξιά», αλλά και από «αντιμητσοτακικά» σύνδρομα.
Με βάση και τα προαναφερθέντα, στη Χαριλάου Τρικούπη έχουν αποφασίσει να ενισχύσουν την κριτική τους προς την κυβέρνηση και ταυτόχρονα να αποκαταστήσουν σταδιακά σχέσεις ομαλότητας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Θιασώτες της θέσης αυτής είναι σχεδόν το σύνολο των ανθρώπων που βρίσκονται στον στενό κύκλο των συνομιλητών της κυρίας Γεννηματά. Μιλάμε, κυρίως, για στελέχη όπως είναι ο Κώστας Γείτονας, ο Μανώλης Όθωνας, ο Χρήστος Πρωτόπαπας, ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, ο Θανάσης Τσούρας, αλλά και ο Κώστας Λαλιώτης, ο οποίος, παρότι δεν μετέχει στην καθημερινή δραστηριότητα του κόμματος, παίζει έναν συμβουλευτικό ρόλο. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι τόσο ο Κώστας Σκανδαλίδης όσο και ο Κώστας Λαλιώτης ουκ ολίγες φορές είχαν παίξει ρόλο στις προσπάθειες που γίνονταν κατά καιρούς για συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με τον Συνα σπισμό. Κυρίως, δε, στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, που τις δεκαετίες του ’90 και του 2000 τα δύο κόμματα στήριζαν κοινούς υποψηφίους. Οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χώρων έχουν ενεργοποιηθεί και εκτός των προαναφερθέντων. Κομβικές ήταν και οι παρεμβάσεις που έκανε ο Θόδωρος Μαργαρίτης, παλαιό στέλεχος του Συνασπισμού και τώρα σταθερός συνομιλητής της κυρίας Γεννηματά. Το έδαφος είναι πρόσφορο κυρίως με ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είναι ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Νίκος Φίλης, ο Νίκος Βούτσης, ο Γιάννης Μπαλάφας, ενώ δεν φαίνεται να διαφωνεί με τη στρατηγική αυτή και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Όλοι τους τάσσονται υπέρ του απευθείας διαλόγου με το Κίνημα Αλλαγής και είναι αντίθετοι στη λογική των μετεγγραφών. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεργασίες παίζουν από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ και ο Νίκος Παππάς με τον Νίκο Μπίστη, οι οποίοι διατηρούν προνομιακές σχέσεις με στελέχη του Κινήματος Αλλαγής. Στον αντίποδα, πρέπει να τονιστεί ότι δεν θέλουν τις επίσημες επαφές με το Κίνημα Αλλαγής στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, όπως είναι ο Χρήστος Σπίρτζης, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Θάνος Μωραΐτης και ο Γιάννης Ραγκούσης. Την ίδια στιγμή, για τους γνωρίζοντες την ανθρωπογεωγραφία του Κινήματος Αλλαγής, έχει παίξει σημαντικό ρόλο και η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Η απουσία του Ευάγγελου Βενιζέλου, αλλά και η μη εκλογή του Γιάννη Μανιάτη και του Λεωνίδα Γρηγοράκου έχει αλλάξει άρδην τους συσχετισμούς και το κλίμα που επικρατεί. Σταθερά υπέρ της προσέγγισης με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, όπως και η πλειονότητα των στελεχών που τον είχε ακολουθήσει στο εγχείρημα του ΚΙΔΗΣΟ, κυρίως ο Δημήτρης Ρέππας. Από τους βουλευτές, ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του διαλόγου με την Αριστερά είναι ο Χάρης Καστανίδης, όπως επίσης ο Ανδρέας Πουλάς, ο Γιώργος Μουλκιώτης, ο Μιχάλης Κατρίνης, η Ευαγγελία Λιακούλη.
Ο πλέον κρίσιμος σταθμός είναι το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές Μαΐου, όπου θα ληφθούν οριστικές αποφάσεις για την κατεύθυνση του κόμματος. Εν προκειμένω, το κομβικό ερώτημα είναι αν θα δώσει το «παρών» η Φ. Γεννηματά. Η όποια απόφασή της θα είναι δηλωτική για τα μελλούμενα στον ευρύτερο χώρο του Κέντρου και της Αριστεράς.