Νομοσχέδιο για την ταχεία υλοποίηση του σχεδίου μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών που θα περιλαμβάνει τα κίνητρα τα οποία θα θεσπίσει η κυβέρνηση για επενδύσεις στις περιοχές αυτές ανήγγειλε σήμερα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αφορμή την ανάρτηση του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (masterplan) των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, σε δημόσια διαβούλευση.

Οι βασικοί άξονες του σχεδίου παρουσιάστηκαν το Σεπτέμβριο και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων αυξημένες ενισχύσεις για επενδύσεις, φοροαπαλλαγές, ειδικά κίνητρα και πόρους από τον προϋπολογισμό και την ΕΕ, ύψους άνω των 5 δισεκ. ευρώ.

Ειδικότερα το σχέδιο περιλαμβάνει πέντε πυλώνες ανάπτυξης (καθαρή ενέργεια, βιομηχανία, βιοτεχνία και εμπόριο, έξυπνη αγροτική παραγωγή, βιώσιμος τουρισμός, τεχνολογία και εκπαίδευση). Κύρια προτεραιότητά του είναι η προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων και η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας που θα υπερκαλύψουν αυτές που θα χαθούν λόγω της απολιγνιτοποίησης. Η πρόταση που προωθείται προς έγκριση από τα αρμόδια εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα προβλέπει:

- Για τις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης, Φλώρινας και Τρίπολης αύξηση των ενισχύσεων για την υλοποίηση νέων επενδύσεων σε 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες και 80% για τις μικρές.

- Για τις λοιπές περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, η πρόταση είναι να προβλεφθεί μέγιστη ενίσχυση της τάξης του 40% για μεγάλες επιχειρήσεις, 50% για μεσαίες και 60% για μικρές.

Μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, το τελικό masterplan -που θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο- θα αποτελέσει τη βάση για το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης 2021-2027 που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του νέου ΕΣΠΑ.

Παράλληλα, προετοιμάζεται σχέδιο νόμου με στόχο την ταχεία υλοποίηση του masterplan που θα συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις που θα διασφαλίζουν την ουσιαστική εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών. Θα παρουσιάζονται επίσης τα κίνητρα που θα θεσπίσει η χώρα μετά την έγκριση από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Το masterplan που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση δίνει ουσιαστικές απαντήσεις στους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Θέλουμε οι λιγνιτικές περιοχές να γυρίσουν σελίδα. Θέτουμε τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός παραγωγικού μοντέλου που δεν θα εξαρτάται μόνο από την ενέργεια, αλλά και από τη βιομηχανία, τη βιοτεχνία, τον εναλλακτικό τουρισμό και την βιολογική γεωργία. Μπορούν να αναπτυχθούν πολλές δραστηριότητες και έχουμε δύο βασικά εργαλεία για την προώθησή τους: Πρώτον, τη χρηματοδότηση ύψους 5,05 δισ. ευρώ από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους που θα διοχετευθεί στις λιγνιτικές περιοχές. Δεύτερον, το πλαίσιο των κινήτρων που θα οριστικοποιηθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα προσελκύσουν μεγάλες παραγωγικές επενδύσεις. Έχουμε ήδη παρουσιάσει 16 project που δείχνουν τον δρόμο που θέλουμε να ακολουθήσουμε, είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και άλλα.

Και φυσικά δεν ξεκινάμε από μηδενική βάση, αφού η δράση μας για τις λιγνιτικές περιοχές έχει ξεκινήσει από τις αρχές του έτους, όταν παρουσιάσαμε σχέδιο 12 σημείων, που ήδη υλοποιείται. Ο λιγνιτικός πόρος -136 εκατ. ευρώ- αποδίδεται. Το Πράσινο Ταμείο έχει προκηρύξει ειδικά προγράμματα για την απολιγνιτοποίηση, έχουμε βρει βιώσιμες λύσεις για τη θέρμανση των περιοχών που είχαν εξάρτηση μέχρι πρότινος από τις λιγνιτικές μονάδες. Για παράδειγμα, στο Αμύνταιο, όπου η μονάδα της ΔΕΗ έκλεισε, ξεκίνησε προ ημερών η δοκιμαστική λειτουργία της μονάδας καύσης βιομάζας με την οποία θα συνδεθεί η τηλεθέρμανση.

Βασικό μας μέλημα είναι να μην υπάρξει κενό την περίοδο έως το 2022, που είναι και οι πιο κρίσιμες χρονιές για τη μετάβαση. Γι' αυτό δίνουμε προτεραιότητα στο πρόγραμμα των αποκαταστάσεων των ορυχείων της ΔΕΗ, ώστε αυτοί που σήμερα σκάβουν αύριο να εργάζονται για την αποκατάσταση των γαιών για να μπορούν να αποδοθούν σε άλλες χρήσεις. Έχουμε μάλιστα ζητήσει και 300 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. ειδικά για τον λόγο αυτό».

Ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, Κωστής Μουσουρούλης, δήλωσε: «Θέτουμε σε δημόσια διαβούλευση το masterplan για τις λιγνιτικές περιοχές. Δεν πρόκειται για μια έκθεση ιδεών, αλλά για ένα στρατηγικό σχέδιο συνεκτικό, δομημένο, περιεκτικό και πρωτοπόρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα σχέδιο που θέτει φιλόδοξους ρεαλιστικούς στόχους και, ταυτόχρονα, προσδιορίζει τα αναγκαία μέσα για την επίτευξή τους. Οπωσδήποτε θα υπάρχουν και κενά που πρέπει να συμπληρωθούν, ατέλειες που πρέπει να διορθωθούν, σημεία που πρέπει να βελτιωθούν. Γι' αυτό ακριβώς γίνεται η διαβούλευση».