Ένα νέο αναπτυξιακό εργαλείο που θα μεγιστοποιήσει την απορρόφηση των νέων πόρων που πρόκειται να εισρεύσουν στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μέσα από τα 70 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα, ώστε να μην χαθεί καμία αναπτυξιακή ευκαιρία για τα νησιά της, αποκτά η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Πρόκειται για την δυνατότητα σύστασης Αναπτυξιακού Οργανισμού που δίνει στις Περιφέρειες και τους ΟΤΑ ο νόμος 4674/2020, υπέρ της οποίας ψήφισε το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου κατά την σημερινή του συνεδρίαση, ως πολιτική απόφαση για την ίδρυσή του, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο που θα διαδραματίσει στην ταχύτερη και πλήρη αξιοποίηση των νέων πόρων που θα διοχετευθούν στο Νότιο Αιγαίο, με περιορισμένα περιθώρια απορρόφησής τους μέχρι τις 31/12/2023.

Με την λήψη της απόφασης από το Περιφερειακό Συμβούλιο για την αξιοποίηση της δυνατότητας ίδρυσης Αναπτυξιακού Οργανισμού, το θέμα θα επανέλθει σε αυτό με την παρουσίαση της σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης και των λοιπών φορέων με τους οποίους θα συμφωνηθεί η συνεργασία και η από κοινού συμμετοχή σε αυτόν.

Σημειώνεται ότι βάσει του νόμου 4674/2020 προβλέπεται ότι μέχρι 31/12/2020 θα πρέπει να έχει ληφθεί η απόφαση για τη σύσταση νέου οργανισμού και όχι να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες σύστασής του.

Εισηγούμενος το θέμα, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος αναφέρθηκε στη μεγάλη πρόκληση και τις ευκαιρίες που ανοίγονται για να νησιά του Νοτίου Αιγαίου μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης, όσον αφορά τα μεγάλα έργα υποδομής και για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο νέος θεσμός του Αναπτυξιακού Οργανισμού.

«Στη δεκαετία που μόλις ξεκίνησε, το ζητούμενο είναι η τοποθέτηση της ελληνικής οικονομίας στον νέο παγκόσμιο οικονομικό χάρτη με αξιοποίηση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων. Για να μπορέσει επομένως να γίνει ανταγωνιστική στον νέο διεθνή καταμερισμό εργασίας και πλούτου και να καλύψει το χαμένο έδαφος, απαιτούνται υψηλοί ρυθμοί συσσώρευσης υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και ταχεία ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στα συστήματα παραγωγής και οργάνωσης.

Λαμβάνοντας υπόψη το νέο αυτό τοπίο που διαμορφώνεται, οι Περιφέρειες οφείλουν να αδράξουν ευκαιρίες και να αξιοποιήσουν τις προκλήσεις που εμφανίζονται.

Αποτελεί ευκαιρία για τους ΟΤΑ να προχωρήσουν, αναδεικνύοντας ένα νέο υπόδειγμα για την άσκηση αναπτυξιακών πολιτικών σε περιφερειακό, τοπικό επίπεδο, αναζητώντας τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις για τις προκλήσεις και ανάγκες της εποχής, αντλώντας από την εμπειρία και τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό, αλλά και από τη δημιουργικότητα όλων των κοινωνικών δυνάμεων: του κόσμου της γνώσης και της έρευνας, της επιχειρηματικότητας και της εργασίας, των οργανώσεων και φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

Η επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα υποστήριξης, ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού για την εξειδίκευση και εκπλήρωση των αναπτυξιακών στόχων του κάθε ΟΤΑ είναι εμφανής. Η ανάγκη αυτή συνεπικουρείται και από το γεγονός της στελεχιακής αποδυνάμωσης των ΟΤΑ κατά τα τελευταία χρόνια. Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός θα έχει τη δυνατότητα, μέσω των κατάλληλων εργαλείων, να συμβάλει καθοριστικά στην ενδυνάμωση της επιλογής της περιοχής παρέμβασης και στη περίπτωση μας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ως τόπου με σημαντικές ευκαιρίες προσέλκυσης νέων επενδύσεων», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Περιφερειάρχης.

Βασικός σκοπός του Αναπτυξιακού Οργανισμού είναι να λειτουργήσει ως φορέας συλλογής, σύνθεσης και αναδιανομής πληροφοριών, τεχνογνωσίας, πόρων και υπηρεσιών, επίβλεψης και υλοποίησης έργων, συμβάλλοντας στη δημιουργία σύγχρονων μηχανισμών και συστημάτων που θα καταλήγουν σε τυποποιημένες και απλοποιημένες μεθόδους και διαδικασίες.

Ενδεικτικά οι τομείς δράσης του αναπτυξιακού οργανισμού μπορεί να είναι η ωρίμανση και υλοποίηση τεχνικών έργων, ο τουρισμός, η εξωστρέφεια, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, το περιβάλλον, η ποιότητα ζωής, η υγεία, η ψηφιακή σύγκλιση και οι νέες τεχνολογίες, οι κοινωνικές δράσεις, η επιχειρηματικότητα, οι επενδύσεις, οι επικοινωνίες, οι μεταφορές κλπ.

Με τον νέο νόμο για τους αναπτυξιακούς οργανισμούς επιλύεται πλέον και τυπικά το ζήτημα της σύναψης συμβάσεων μίσθωσης έργου με τους συνεργάτες, καθώς προβλέπεται η σχετική δυνατότητα.

Επιπλέον, στον Αναπτυξιακό Οργανισμό τοποθετείται υποχρεωτικά διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών και δίνεται ουσιαστικά η δυνατότητα συγκρότησης ολοκληρωμένης τεχνικής υπηρεσίας, η οποία όχι απλά ωριμάζει, αλλά μπορεί και να εκτελεί έργα σε περίπτωση αδυναμίας της τεχνικής υπηρεσίας του ΟΤΑ. Κατά το προηγούμενο καθεστώς, ουσιαστικά οι αναπτυξιακές εταιρείες δε νομιμοποιούνταν να ωριμάσουν έργα.

Στο μετοχικό κεφάλαιο των Αναπτυξιακών Οργανισμών μετέχουν περισσότεροι του ενός Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή/και Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (ΠΕΔ).

Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η σύσταση Αναπτυξιακού Οργανισμού από έναν μόνο ΟΤΑ ή μία ΠΕΔ. Η επιλογή αυτή οδηγεί στη δημιουργία περιορισμένου αριθμού πολυμετοχικών αναπτυξιακών σχημάτων, τα οποία συντελούν στην ολοκληρωμένη και όχι αποσπασματική χωρική ανάπτυξη.

Στο μετοχικό κεφάλαιο είναι επίσης δυνατή η συμμετοχή των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, των δικτύων και των συνδέσμων δήμων, υπό την προϋπόθεση ότι, οι ΟΤΑ και οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων κατέχουν σε κάθε περίπτωση την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου, αποκλειόμενης σε κάθε περίπτωση της συμμετοχής ιδιωτών ή ιδιωτικών ενώσεων ή άλλων φορέων ιδιωτικών συμφερόντων (πχ. Επιμελητήρια, Συνεταιρισμοί κ.α.).