Δένδιας: Μόνο με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας μπορεί να επιλυθεί η διαφορά με την Τουρκία
Το μήνυμα πως μια Τουρκία που θα τηρεί τους κανόνες, θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και θα προσεγγίσει την Ευρώπη, είναι καλοδεχούμενη για την Ελλάδα, έστειλε με συνέντευξή του στην πορτογαλική εφημερίδα DIÁRIO DE NOTÍCIAS ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας κατέστησε σαφές πως η μόνη διαφορά της Ελλάδας με την Τουρκία αφορά την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Σημείωσε πως δεν είναι ένα ζήτημα δύσκολο να επιλυθεί, αναφέροντας ότι η Ελλάδα ήδη το επέλυσε με την Ιταλία και την Αίγυπτο και θα το επιλύσει με την Αλβανία. Επισήμανε πως σε περίπτωση που οι δύο χώρες δεν φθάσουν σε συμφωνία για τις τεχνικές ιδιαιτερότητες, θα πορευτούν στη Χάγη για να τις επιλύσουν.
Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών παρατήρησε πως με την Τουρκία υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, δεν αποδέχεται το νομικό πλαίσιο αναφοράς, το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου. «Η ΕΕ υπέγραψε τη Σύμβαση ως σύνολο και όχι κάθε κράτος ξεχωριστά. Συνεπώς, εάν η Τουρκία συμφωνήσει μαζί μας να συνομιλήσουμε και, σε περίπτωση διαφωνίας, να προσφύγουμε στη Χάγη και να χρησιμοποιήσουμε ως όρο αναφοράς το διεθνές δίκαιο, τότε (το πράγμα) θα είναι εύκολο. Είναι σαφές ότι, εάν η Τουρκία προσπαθήσει να το επιλύσει χρησιμοποιώντας όρους, όπως η ευθυδικία, τούτο μας οδηγεί να επισημάνουμε ότι η Τουρκία θέλει να ερμηνεύσει τα πράγματα και, υπό αυτή την ερμηνεία, να χρησιμοποιεί το casus belli, μια απειλή πολέμου εναντίον μας εάν ασκήσουμε το νόμιμο δικαίωμά μας για επέκταση των χωρικών υδάτων. Στην περίπτωση αυτή το ζήτημα είναι αδύνατον να λυθεί» προσέθεσε ο κ. Δένδιας.
Εν συνεχεία, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη στάση του ΝΑΤΟ έναντι της Ελλάδας και της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας άδικη τη γραμμή των ίσων αποστάσεων της Συμμαχίας για τη χώρα μας. «Εμείς δεν είμαστε υπαίτιοι, κάποιος άλλος παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και υπάρχει ένα θύμα αυτής της παραβίασης. Η τήρηση των ίσων αποστάσεων ισοδυναμεί, στην πράξη, με αδικία που διαπράττεται εις βάρος του θύματος της παραβίασης του δικαίου» επεξήγησε και τόνισε πως απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν σε ό,τι αφορά τις ενέργειες της Τουρκίας και τον τρόπο που αυτή χρησιμοποιεί τη Συμμαχία και τη συμμετοχή της σε αυτήν.
Σ' αυτό το πλαίσιο, εξήρε τη στάση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ. «Αντελήφθη πολύ καλά το τι συνέβαινε και προσπάθησε πολύ να βελτιώσει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν μπορώ να ξεχάσω την τελευταία του ομιλία στο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ για το πώς η Τουρκία χρησιμοποιούσε με εσφαλμένο τρόπο τη συμμετοχή της στη Συμμαχία» ανέφερε και εξέφρασε την ελπίδα η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν, «που διαθέτει στελέχη με μακρά πείρα σε ζητήματα-κλειδιά, να επιτύχει ό,τι η απερχόμενη κυβέρνηση δεν κατάφερε, παρά τις προσπάθειες του Πομπέο».
Επίσης, αναφερόμενος στη σημασία της τρέχουσας πορτογαλικής προεδρίας για την Ελλάδα ως προς τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο κ. Δένδιας είπε πως είναι ιδιαιτέρως σημαντική διότι συμπίπτει με την έναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία και τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. «Η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο του Συμβουλίου και θα συζητηθεί στις 25 Μαρτίου. Ως εκ τούτου, η πορτογαλική προεδρία καλείται να παίξει έναν σημαντικό ρόλο και όχι μόνο στο θέμα της σχέσης της ΕΕ με την Τουρκία. Η κατάσταση είναι πολύ ρευστή σε όλη την περιοχή μας, όπως για παράδειγμα το θέμα της Λιβύης στη Βόρειο Αφρική» σημείωσε. Όσον αφορά την ανάληψη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις Ευρώπης-ΗΠΑ, δήλωσε ιδιαίτερα ικανοποιημένος για το γεγονός ότι θα ασκήσει την ευρωπαϊκή προεδρία μια χώρα σχετικά μικρή, ανάλογη με την Ελλάδα και με παρεμφερή τρόπο σκέψης.
Ερωτηθείς για την τουρκική ενταξιακή διαδικασία και το ενδεχόμενο μια μέρα η Τουρκία να αποτελεί κράτος-μέλος της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών ανέδειξε πως δεν πρόκειται απλώς για την υπογραφή μιας συνθήκης, αλλά για την ένταξη σε ένα πολιτισμικό αξιακό σύστημα, για ένα συγκεκριμένο τρόπο προσέγγισης και αντίληψης των πραγμάτων, σημειώνοντας ότι η ΕΕ είναι κάτι πολύ παραπάνω από μία συνθήκη. «Συνεπώς, εάν η Τουρκία γίνει, κάποτε, μέλος της ΕΕ, αυτό σημαίνει ότι, προηγουμένως, θα έχει συνυπογράψει και αποδεχθεί πλήρως αυτή τη μοναδική ευρωπαϊκή εμπειρία» σημείωσε και προσέθεσε: «Αυτό θα σήμαινε μια μεγάλη εποχή για την Τουρκία, μια μεγάλη εποχή για την ειρήνη, μια μεγάλη εποχή για την ΕΕ. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι η Τουρκία θα έχει αποδεχθεί και υιοθετήσει όλο το ευρωπαϊκό κεκτημένο». Ωστόσο, διαπίστωσε ότι δεν βλέπω κάτι τέτοιο να συμβαίνει, εκφράζοντας τη λύπη του για την απομάκρυνση της Τουρκίας από την ευρωπαϊκή διαδικασία, κατά τα τελευταία χρόνια. «Ας ελπίσουμε ότι, με την πάροδο του χρόνου, η Τουρκία θα μπορέσει να αντιληφθεί με σαφήνεια τα οφέλη της παραμονής της κοντά στην Ευρώπη και, ποιος ξέρει, κάποια στιγμή στο μέλλον, μπορεί και να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ», συμπλήρωσε.
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το μέλλον της ΕΕ και το Brexit, ο κ. Δένδιας δήλωσε πως αισθάνεται πολύ υπερήφανος για την Ευρωπαϊκή Ένωση και μεγάλη λύπη για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας.
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας κατέστησε σαφές πως η μόνη διαφορά της Ελλάδας με την Τουρκία αφορά την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Σημείωσε πως δεν είναι ένα ζήτημα δύσκολο να επιλυθεί, αναφέροντας ότι η Ελλάδα ήδη το επέλυσε με την Ιταλία και την Αίγυπτο και θα το επιλύσει με την Αλβανία. Επισήμανε πως σε περίπτωση που οι δύο χώρες δεν φθάσουν σε συμφωνία για τις τεχνικές ιδιαιτερότητες, θα πορευτούν στη Χάγη για να τις επιλύσουν.
Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών παρατήρησε πως με την Τουρκία υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, δεν αποδέχεται το νομικό πλαίσιο αναφοράς, το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου. «Η ΕΕ υπέγραψε τη Σύμβαση ως σύνολο και όχι κάθε κράτος ξεχωριστά. Συνεπώς, εάν η Τουρκία συμφωνήσει μαζί μας να συνομιλήσουμε και, σε περίπτωση διαφωνίας, να προσφύγουμε στη Χάγη και να χρησιμοποιήσουμε ως όρο αναφοράς το διεθνές δίκαιο, τότε (το πράγμα) θα είναι εύκολο. Είναι σαφές ότι, εάν η Τουρκία προσπαθήσει να το επιλύσει χρησιμοποιώντας όρους, όπως η ευθυδικία, τούτο μας οδηγεί να επισημάνουμε ότι η Τουρκία θέλει να ερμηνεύσει τα πράγματα και, υπό αυτή την ερμηνεία, να χρησιμοποιεί το casus belli, μια απειλή πολέμου εναντίον μας εάν ασκήσουμε το νόμιμο δικαίωμά μας για επέκταση των χωρικών υδάτων. Στην περίπτωση αυτή το ζήτημα είναι αδύνατον να λυθεί» προσέθεσε ο κ. Δένδιας.
Εν συνεχεία, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη στάση του ΝΑΤΟ έναντι της Ελλάδας και της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας άδικη τη γραμμή των ίσων αποστάσεων της Συμμαχίας για τη χώρα μας. «Εμείς δεν είμαστε υπαίτιοι, κάποιος άλλος παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και υπάρχει ένα θύμα αυτής της παραβίασης. Η τήρηση των ίσων αποστάσεων ισοδυναμεί, στην πράξη, με αδικία που διαπράττεται εις βάρος του θύματος της παραβίασης του δικαίου» επεξήγησε και τόνισε πως απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν σε ό,τι αφορά τις ενέργειες της Τουρκίας και τον τρόπο που αυτή χρησιμοποιεί τη Συμμαχία και τη συμμετοχή της σε αυτήν.
Σ' αυτό το πλαίσιο, εξήρε τη στάση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ. «Αντελήφθη πολύ καλά το τι συνέβαινε και προσπάθησε πολύ να βελτιώσει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν μπορώ να ξεχάσω την τελευταία του ομιλία στο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ για το πώς η Τουρκία χρησιμοποιούσε με εσφαλμένο τρόπο τη συμμετοχή της στη Συμμαχία» ανέφερε και εξέφρασε την ελπίδα η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν, «που διαθέτει στελέχη με μακρά πείρα σε ζητήματα-κλειδιά, να επιτύχει ό,τι η απερχόμενη κυβέρνηση δεν κατάφερε, παρά τις προσπάθειες του Πομπέο».
Επίσης, αναφερόμενος στη σημασία της τρέχουσας πορτογαλικής προεδρίας για την Ελλάδα ως προς τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο κ. Δένδιας είπε πως είναι ιδιαιτέρως σημαντική διότι συμπίπτει με την έναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία και τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. «Η σχέση της ΕΕ με την Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο του Συμβουλίου και θα συζητηθεί στις 25 Μαρτίου. Ως εκ τούτου, η πορτογαλική προεδρία καλείται να παίξει έναν σημαντικό ρόλο και όχι μόνο στο θέμα της σχέσης της ΕΕ με την Τουρκία. Η κατάσταση είναι πολύ ρευστή σε όλη την περιοχή μας, όπως για παράδειγμα το θέμα της Λιβύης στη Βόρειο Αφρική» σημείωσε. Όσον αφορά την ανάληψη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις Ευρώπης-ΗΠΑ, δήλωσε ιδιαίτερα ικανοποιημένος για το γεγονός ότι θα ασκήσει την ευρωπαϊκή προεδρία μια χώρα σχετικά μικρή, ανάλογη με την Ελλάδα και με παρεμφερή τρόπο σκέψης.
Ερωτηθείς για την τουρκική ενταξιακή διαδικασία και το ενδεχόμενο μια μέρα η Τουρκία να αποτελεί κράτος-μέλος της ΕΕ, ο υπουργός Εξωτερικών ανέδειξε πως δεν πρόκειται απλώς για την υπογραφή μιας συνθήκης, αλλά για την ένταξη σε ένα πολιτισμικό αξιακό σύστημα, για ένα συγκεκριμένο τρόπο προσέγγισης και αντίληψης των πραγμάτων, σημειώνοντας ότι η ΕΕ είναι κάτι πολύ παραπάνω από μία συνθήκη. «Συνεπώς, εάν η Τουρκία γίνει, κάποτε, μέλος της ΕΕ, αυτό σημαίνει ότι, προηγουμένως, θα έχει συνυπογράψει και αποδεχθεί πλήρως αυτή τη μοναδική ευρωπαϊκή εμπειρία» σημείωσε και προσέθεσε: «Αυτό θα σήμαινε μια μεγάλη εποχή για την Τουρκία, μια μεγάλη εποχή για την ειρήνη, μια μεγάλη εποχή για την ΕΕ. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι η Τουρκία θα έχει αποδεχθεί και υιοθετήσει όλο το ευρωπαϊκό κεκτημένο». Ωστόσο, διαπίστωσε ότι δεν βλέπω κάτι τέτοιο να συμβαίνει, εκφράζοντας τη λύπη του για την απομάκρυνση της Τουρκίας από την ευρωπαϊκή διαδικασία, κατά τα τελευταία χρόνια. «Ας ελπίσουμε ότι, με την πάροδο του χρόνου, η Τουρκία θα μπορέσει να αντιληφθεί με σαφήνεια τα οφέλη της παραμονής της κοντά στην Ευρώπη και, ποιος ξέρει, κάποια στιγμή στο μέλλον, μπορεί και να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ», συμπλήρωσε.
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το μέλλον της ΕΕ και το Brexit, ο κ. Δένδιας δήλωσε πως αισθάνεται πολύ υπερήφανος για την Ευρωπαϊκή Ένωση και μεγάλη λύπη για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας.