Την ενίσχυση των περιφερειακών συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και τη συνέχιση της διεθνούς διπλωματικής πίεσης προς την Τουρκία επιδιώκει η κυβέρνηση την επαύριο της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες.

Στον πρώτο στόχο εντάσσεται η επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού σήμερα στο Κάιρο και στην Αλεξάνδρεια, αλλά και η άφιξη στην Αθήνα αύριο, Τρίτη, του διαδόχου του θρόνου του Εμιράτου του Αμπου Ντάμπι, σεΐχη Mohammed Bin Zayed Al Nahyan, ενός από τους πιο ισχυρούς ηγέτες στον αραβικό κόσμο.

Στον δεύτερο στόχο εμπίπτει η μετάβαση του κ. Μητσοτάκη την Πέμπτη στις Βρυξέλλες και στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., στην οποία θα συζητηθούν εκ νέου οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Το πρώτο προσχέδιο συμπερασμάτων κάνει λόγο για την ετοιμότητα της Ε.Ε. να «εμπλακεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε μια σειρά από πεδία κοινού ενδιαφέροντος, υπό την αιρεσιμότητα που διατυπώθηκε τον Μάρτιο (στη Σύνοδο Κορυφής) και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου», τα σημεία δηλαδή ελληνικού και κυπριακού ενδιαφέροντος.

Τα βήματα προς την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας


Η συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, όπως τονίζουν άνθρωποι με γνώση των συνομιλιών, δεν οδήγησε στην επίλυση των δεδομένων –και σημαντικών– διαφορών της Ελλάδας με την Τουρκία. Ηταν ένα ακόμα ουσιαστικό βήμα όμως, όπως υπογραμμίζουν, για την αποκλιμάκωση της έντασης και την προσέγγιση των δύο χωρών, που δεν ήρθε ξαφνικά. Είχε προηγηθεί η επανέναρξη των άτυπων διερευνητικών συνομιλιών τον Ιανουάριο στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια είχε ακολουθήσει ο
Επιβεβαίωσαν ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν σημεία σύγκλισης στα μεγάλα ζητήματα όπου διαφωνούν οι δύο χώρες
επόμενος γύρος στην Αθήνα, ο τέταρτος κύκλος συναντήσεων μέσω τηλεδιάσκεψης τον Μάιο, κατά τον οποίο συζητήθηκαν δραστηριότητες Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αθήνα και η συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Είχε προηγηθεί επίσης η έντονη διπλωματική δραστηριότητα της κυβέρνησης, που είχε οδηγήσει σε ενίσχυση των σχημάτων συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο –προς έντονη ενόχληση της Αγκυρας– αλλά και στη σαφή καταδίκη της συμπεριφοράς της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τον Τούρκο πρόεδρο να έχει πάρει τα «μηνύματα» από τις κινήσεις αυτές.

Προσωπικός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Μητσοτάκη - Ερντογάν;


Πίσω από τις «κλειστές πόρτες» στις Βρυξέλλες, οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν επιβεβαίωσαν ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν σημεία σύγκλισης στα μεγάλα ζητήματα όπου διαφωνούν οι δύο χώρες και κυρίως στο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατέληξαν, ωστόσο, μέσα από την 50λεπτη συζήτηση που είχαν ότι υπάρχει πλέον ένας προσωπικός δίαυλος επικοινωνίας, που μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος σε συνθήκες κρίσης. Επιβεβαίωσαν, δε, ότι υπάρχει κοινή βούληση κατά πρώτον για μια «ήρεμη» συνολικά χρονιά –και όχι μόνο για το καλοκαίρι– και κατά δεύτερον για τη σταδιακή βελτίωση των διμερών σχέσεων, με αιχμή τα 25 σημεία εμπορικής, οικονομικής και τουριστικής συνεργασίας που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των υφυπουργών Κώστα Φραγκογιάννη και Σεντάτ Ονάλ.
Το βλέμμα είναι στραμμένο και στην επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στα κατεχόμενα και στα όσα θα πει και θα εξαγγείλει εκεί

Το Μέγαρο Μαξίμου θα παρακολουθεί στενά και προσεκτικά τις κινήσεις της Αγκυρας το προσεχές διάστημα για να διαπιστώσει στην πράξη αν ο Ερντογάν θα τηρήσει αυτό για το οποίο δεσμεύθηκε στον Κυριάκο Μητσοτάκη ή θα επαναλάβει τις προκλητικές και επιθετικές ενέργειες. Το βλέμμα βέβαια είναι στραμμένο και στην επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στα Κατεχόμενα για την 47η επέτειο από την εισβολή και στα όσα θα πει και θα εξαγγείλει εκεί.

Στη συνάντηση της Δευτέρας συζητήθηκε και το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό, με τον Ελληνα πρωθυπουργό να θέτει ξανά το ζήτημα που εκκρεμεί εδώ και πέντε μήνες περίπου, την επιστροφή δηλαδή 1.450 μεταναστών για τους οποίους έχει τελεσίδικα κριθεί πως δεν δικαιούνται άσυλο και συνεπώς πρέπει να επιστρέψουν εκεί από όπου έφυγαν.

Μετά την επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Αθήνα και τη συνάντηση με τον Τ. Ερντογάν στις Βρυξέλλες, το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στρέφεται εκ νέου στις συμμαχίες και τις συνεργασίες που συστηματικά οικοδομεί η κυβέρνηση στην Ανατολική Μεσόγειο και στην περιοχή του Κόλπου, ενώ για τα μέσα Ιουλίου έχει προσδιοριστεί πλέον η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ιράκ.

ΕΠΙΜΟΝΗ

Η μετάβαση του πρωθυπουργού σήμερα στο Κάιρο και η συνάντησή του με τον Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι (θα δει και τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο Β’) δείχνουν ακριβώς αυτή την επιμονή της ελληνικής διπλωματίας στα σχήματα περιφερειακών συνεργασιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, έχει ήδη επισκεφθεί συνολικά τέσσερις φορές το Κάιρο και τον ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι, ο οποίος σε δηλώσεις του προ ημερών σε τηλεοπτικό σταθμό τόνισε ότι «είναι αναγκαίο η Αγκυρα να απέχει από οτιδήποτε αποσταθεροποιεί την ασφάλεια της Αιγύπτου», χαρακτηρίζοντας αυτό ως «ιερό ζήτημα».

Ο Σάμεχ Σούκρι τόνισε ότι η Αίγυπτος εργάζεται πάντα για να οικοδομεί σωστά στενές σχέσεις με τους περιφερειακούς και τους διεθνείς εταίρους της, ενώ επεσήμανε πως ενημερώνει συνεχώς την Ελλάδα και την Κύπρο «για όλες τις εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Ακολουθεί η συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου την Τρίτη με τον διάδοχο του θρόνου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχη Mohammed Bin Zayed Al Nahyan, που θα σηματοδοτήσει την ενίσχυση και αναβάθμιση των διμερών σχέσεων σε στρατηγικό επίπεδο, μετά μάλιστα την πρόσφατη υπογραφή της Κοινής Διακήρυξης Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ Ελλάδας και ΗΑΕ, αλλά και διμερούς συμφωνίας στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας.

Ο ρόλος των ΗΠΑ και η αντίληψη για την Ελλάδα


Το «λιώσιμο των πάγων» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και μάλιστα σε επίπεδο κορυφής σχετίζεται και με την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο πριν από έξι μήνες και με τα πολλαπλά μηνύματα που έχει στείλει ο Τζο Μπάιντεν στην Αγκυρα, από την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων μέχρι το ζήτημα των ρωσικών πυραύλων S-400. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συνομίλησε επί μακρόν με τον Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, σε μια συνάντηση που ο ίδιος ο κ. Μπάιντεν χαρακτήρισε «θετική και παραγωγική», χωρίς ωστόσο να διαφανεί ουσιαστική πρόοδος.

Παράλληλα, η αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων συνεχίζεται και -όπως έχουν αποκαλύψει τα «Π»- ο υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, σχεδιάζει να έρθει στην Αθήνα το φθινόπωρο, για να επικυρώσει τη συμφωνία αναθεώρησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ (MDCA).
Αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης υπογράμμισε ότι η χώρα μας αποτελεί «κλειδί» για την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης

Εφόσον η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο διά ζώσης στη Νέα Υόρκη, είναι πιθανό εκεί να πραγματοποιηθεί η πρώτη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τζο Μπάιντεν, στο περιθώριο των επίσημων εργασιών της Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Στο ενδιάμεσο, ο πρωθυπουργός ενδέχεται να συναντηθεί στην Αθήνα με τον Ρόμπερτ Μενέντεζ, πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, ο οποίος πρόσφατα κατέθεσε επισήμως το σχέδιο για τον «Νόμο περί άμυνας και διακοινοβουλευτικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ - Ελλάδας 2021».

«Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχει σημασία για εμάς», τόνιζε τις προάλλες σύμφωνα με πληροφορίες υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος, μιλώντας εγκωμιαστικά για τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Κύπρο. «Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τον μηχανισμό 3+1 (σ.σ.: Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) σε υψηλό επίπεδο και επιθυμούμε την εμβάθυνσή του και την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας», σημείωνε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.

Ο αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης υπογράμμισε επίσης ότι η Ελλάδα αποτελεί χώρα-κλειδί για την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης και την απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ δήλωνε ικανοποιημένος που Αθήνα και Αγκυρα «συνομιλούν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο» και επεσήμαινε με νόημα πως «δεν θέλουμε να επαναληφθούν τα γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού».