Ήταν 15 Οκτωβρίου του 2021 όταν ο Κυριάκος Πιερρακάκης από το βήµα του Συνεδρίου της Ένωσης ∆ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος εξήγγειλε ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράµµατα του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης: τις «Εξυπνες πόλεις». Έναν χρόνο µετά, το πρόγραµµα προχωρά µε εντυπωσιακούς ρυθµούς, αποτελώντας έµπνευση για προγράµµατα ακόµα και επιχειρηµατικών κολοσσών.
Ο λόγος για την Amazon Web Services, η οποία την προηγούµενη Τρίτη παρουσίασε ενώπιον του υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη, το πρόγραµµα «Smart island», το οποίο ξεκινά σε διεθνή κλίµακα από τη Νάξο. Μάλιστα, στον χαιρετισµό του ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στη συνάφεια των δύο προγραµµάτων, κάνοντας λόγο για «µια προσπάθεια να σωρεύσουµε δυνατότητες της ελληνικής αγοράς πληροφορικής, τηλεπικοινωνιών, τεχνολογίας, ενέργειας, τραπεζικής και του κράτους». Οι «Εξυπνες πόλεις» αφορούν και τους 332 δήµους της επικράτειας. Προβλέπουν την αναλογική, µε πληθυσµιακό κριτήριο, κατανοµή συνολικά 320 εκατοµµυρίων ευρώ, που θα κατευθυνθούν σε ψηφιακά έργα. Ετσι, οι µικρότεροι πληθυσµιακά δήµοι πρόκειται να λάβουν 210.000 ευρώ, µε τα ποσά να αυξάνουν όσο µεγαλώνει ο αριθµός των δηµοτών.
Το πρόγραµµα διαρθρώνεται σε δύο στάδια. Το πρώτο απευθύνεται σε 17 δήµους - οι 16 µε πληθυσµό άνω των 100.000 κατοίκων συν τα Τρίκαλα, λόγω της σηµαντικής ψηφιακής προόδου που έχουν καταγράψει τα τελευταία χρόνια. Το στάδιο αυτό προβλέπει πόρους συνολικού ύψους περίπου 90 εκατοµµυρίων ευρώ, οι οποίοι προέρχονται από το Ταµείο Ανάκαµψης. Αντίστοιχα, το δεύτερο στάδιο σχετίζεται µε τους υπόλοιπους 315 δήµους, οι οποίοι θα λάβουν µέσω του νέου ΕΣΠΑ σχεδόν 230 εκατοµµύρια ευρώ.
Τα «εργαλεία»
Το «µενού» ψηφιακών έργων που προσφέρεται στους δήµους είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Από έξυπνο σύστηµα ελεγχόµενης στάθµευσης µέχρι έξυπνα συστήµατα ηλεκτροφωτισµού εντός δηµοτικών κτιρίων και από σύστηµα ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων και ψηφιακών υπογραφών µέχρι σύστηµα διαχείρισης αστικού πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, οι δήµοι µπορούν να επιλέξουν µέσα από ένα ευρύ φάσµα έργων. Φυσικά, δεν λείπουν και δράσεις για την ψηφιοποίηση της τοπικής πολιτιστικής κληρονοµιάς, την κυβερνοασφάλεια, τις δηµόσιες διαβουλεύσεις και άλλα κρίσιµα πεδία.
Το ζητούµενο για το πρόγραµµα ήταν εξαρχής να ικανοποιηθούν δύο φαινοµενικά αντίθετες προδιαγραφές: Από τη µία, να διαθέτει την απαιτούµενη συνοχή και, από την άλλη, να µπορεί να ανταποκρίνεται στις εξατοµικευµένες ανάγκες κάθε δήµου. Για τον λόγο αυτόν δηµιουργήθηκε ένας ευρύς κατάλογος ψηφιακών έργων, δοµηµένος σε επιµέρους κατηγορίες. Από αυτό το «µενού» κάθε δήµος καλείται να επιλέξει εκείνα τα έργα που αξιολογεί ως πιο συµβατά στα χαρακτηριστικά του και στις ανάγκες των δηµοτών του.
Οι κινήσεις του Κ. Πιερρακάκη, ο «αρχιτέκτονας» Θ. Λιβάνιος, το «Smart island» και το «µενού» έργων που προσφέρεται στους δήµους
«Αρχιτέκτονας» του έργου είναι ο Θοδωρής Λιβάνιος. Εξάλλου, η βαθιά γνώση και το ενδιαφέρον του υφυπουργού Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης για την Αυτοδιοίκηση είναι γνωστά εδώ και χρόνια.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι εδώ και αρκετούς µήνες το πρώτο στάδιο του προγράµµατος για τους πρώτους 17 δήµους έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του σχεδιασµού και περνά σε φάση υλοποίησης, µε στόχο τα πρώτα έργα να παραδοθούν µέσα στο 2023. Αναφορικά µε το δεύτερο στάδιο, πρόκειται να ολοκληρωθεί η φάση της υποβολής προτάσεων µέσα στις επόµενες εβδοµάδες, για να προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες και να περάσουν τα προγράµµατα και αυτών των δήµων σε φάση υλοποίησης. Ακούγοντας κανείς τον Cameron Brooks, γενικό διευθυντή της Amazon Web Services στην Ευρώπη, να δηλώνει από τη Νάξο ότι «µας είχε κάνει εντύπωση το ψηφιακό άλµα που έχει κάνει η χώρα σας τα τελευταία χρόνια», σίγουρα δεν µπορεί να µείνει αδιάφορος. Όπως, µάλιστα, συµπλήρωσε, «το “Smart island” είναι ένα έργο που βασίζεται στις λύσεις cloud, µε στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Νάξου και την ανάδειξη του νησιού ως ακόµα περισσότερο ελκυστικού προορισµού για τους επισκέπτες και τους ψηφιακούς νοµάδες».
Από την περιγραφή αυτή γίνεται κατανοητή τόσο η συνάφεια µεταξύ των δύο προγραµµάτων όσο και οι τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται για τις νησιωτικές περιοχές. Εξάλλου, τόσο η Amazon Web Services όσο και τα υπουργεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησηςκαι Ανάπτυξης και Επενδύσεων επιθυµούν την επέκτασή του και σε άλλα νησιά. Τον στόχο αυτόν περιέγραψε ο Κ. Πιερρακάκης: «Μέσα στα επόµενα λίγα χρόνια όχι µόνο κεντρικά η Πολιτεία, όχι µόνο τα µεγάλα οριζόντια έργα, αλλά και η Αυτοδιοίκησηθα αλλάξουµε τον τρόπο µε τον οποίο οι πολίτες εξυπηρετούνται σε κάθε πτυχή της δραστηριότητας. Πολλές µικρές αλλαγές, οι οποίες, αθροιζόµενες, κάνουν µια πολύ µεγάλη αλλαγή: Αυτήν που περίµενε να απελευθερωθεί τόσα χρόνια».
