Την έµπρακτη στήριξή της στην κιβωτό της Ορθοδοξίας, την αυτοδιοίκητη µοναστική πολιτεία στο νότιο άκρο της Χερσονήσου του Αθω, δείχνει η κυβέρνηση µε τη λειτουργία ειδικής Αστυνοµικής ∆ιεύθυνσης, φυλάσσοντας τα ανεκτίµητα θρησκευτικά και πολιτιστικά κειµήλια και προστατεύοντας τα εκατοµµύρια των επισκεπτών και τους µοναχούς. «Κύριο µέληµά µας από την πρώτη κιόλας κυβερνητική περίοδο ήταν η πολυεπίπεδη αναβάθµιση του Αγίου Ορους, σε συνεργασία µε την πολιτική διοίκηση και την Ιερά Επιστασία, ώστε να αυξήσουµε το επίπεδο ασφαλείας για τους πολίτες που το επισκέπτονται, µεταξύ των οποίων αρχηγοί κρατών και προσωπικότητες διεθνούς εµβέλειας, και φυσικά για τους ιερούς θησαυρούς των µονών», σηµειώνει στα «Π» ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, παλαιός Αγιορείτης, Λευτέρης Οικονόµου.

Το διάταγμα

Πριν από έναν χρόνο, µε το Προεδρικό ∆ιάταγµα 22/2022 ιδρύθηκε η ∆ιεύθυνση Αστυνοµίας Αγίου Ορους. Η νέα Αστυνοµική ∆ιεύθυνση υπάγεται απευθείας στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνοµίας και εποπτεύεται από τον γενικό επιθεωρητή Αστυνοµίας Βορείου Ελλάδος.

Η διάρθρωσή της περιλαµβάνει το επιτελείο της ∆ιεύθυνσης, το Αστυνοµικό Τµήµα του Αγίου Ορους, το Τµήµα Ασφαλείας και τους εννέα Αστυνοµικούς Σταθµούς στη ∆άφνη και στις µεγαλύτερες ιερές µονές της αθωνικής πολιτείας.

Από τον περασµένο Μάρτιο, οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία της, αποσπάστηκαν στη νέα υπηρεσία 38 άτοµα, µε αποτέλεσµα ο συνολικός αριθµός του προσωπικού να ανέρχεται στα 86 άτοµα. Η νέα ∆ιεύθυνση στεγάζεται στις Καρυές του Αγίου Ορους και ήδη, πέρα από το προβλεπόµενο αστυνοµικό προσωπικό, έχει λάβει και τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισµό για την εύρυθµη λειτουργία της και τη διαβίωση των υπηρετούντων αστυνοµικών.

Προϋπόθεση εκπλήρωσης των στόχων είναι η αγαστή συνεργασία που ούτως ή άλλως διατηρεί ο κ. Οικονόµου µε τις 20 µονές, οι οποίες, σύµφωνα µε τον διοικητικό κανόνα, διαιρούνται σε πέντε τετράδες και καθεµία ασκεί ανά πενταετία για ένα έτος (από 1ης Ιουνίου έως 31 Μαΐου του εποµένου) την Ιερά Επιστασία. Ιδίως σε µια τέτοια περίοδο, πολεµικής έντασης και δοκιµασίας των σχέσεων της Ρωσικής Εκκλησίας µε το Οικουµενικό Πατριαρχείο, η ισορροπία, οι λεπτοί διπλωµατικοί χειρισµοί και η βαθιά ιστορική γνώση είναι αναγκαία εφόδια διαχείρισης της κατάστασης, αφού στην πολιτεία υπάρχει ρωσικό, σερβικό και βουλγαρικό µοναστήρι.

Ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη και πρώην αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., πέραν της εµπειρίας του σε ζητήµατα ασφαλείας, έχει καταφέρει να οικοδοµήσει αταλάντευτες στον χρόνο σχέσεις µε όλες τις πλευρές. Υπό την έννοια αυτή, δεν θεωρείται διόλου συγκυριακό ότι χαρακτηρίζεται ως το απόλυτο «φαβορί» για να αναλάβει την πολιτική διεύθυνση του Αγ. Ορους, µετά την εκδηλωµένη πρόθεση του εφοπλιστή Θ. Μαρτίνου να παραιτηθεί για λόγους υγείας, αλλά και εξαιτίας των επαγγελµατικών του υποχρεώσεων. Σηµειώνεται ότι ο κ. Μαρτίνος είναι διοικητής στο Αγιον Ορος από το 2019. Ταυτόχρονα, τα νέα διεθνή δεδοµένα µετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον φέρνουν σε δύσκολη θέση, µε τον αµερικανικό παράγοντα να παροτρύνει για έναν νέο πολιτικό διοικητή µε διαφορετική πορεία και χαρακτηριστικά, που να µπορεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδοµένα εθνικής ασφαλείας, εκκλησιαστικής διπλωµατίας και ελέγχου στις εισόδους και τις εξόδους της µοναστικής κοινότητας. Χαρακτηριστικά που πληροί απολύτως ο κ. Λ. Οικονόµου.

Η προστασία του Αγίου Ορους, επιχειρησιακώς, είναι απαιτητική. Τα µοναστικά ιδρύµατα διακρίνονται σε έξι τάξεις: τις ιερές µονές, τις σκήτες, τα κελιά, τις καλύβες, τα καθίσµατα και τα ησυχαστήρια. Ολες αποτελούν θρησκευτικά πνευµατικά ιδρύµατα και χαρακτηρίζονται «κυρίαρχες», «βασιλικές», «πατριαρχικές» και «σταυροπηγιακές». Κυρίαρχες επειδή διατηρούν το ιδιοκτησιακό και οργανωτικό αυτοδιοίκητο του χώρου τους, µη υποκείµενο σε κανέναν περιορισµό ως προς τον αριθµό των µοναχών. Βασιλικές επειδή η ίδρυσή τους οφείλεται σε εντολή ή συνδροµή των Βυζαντινών αυτοκρατόρων ή η ίδρυσή τους επικυρώθηκε µε αυτοκρατορικό χρυσόβουλο. Πατριαρχικές ονοµάστηκαν αργότερα, µε την έκδοση σχετικών πατριαρχικών σιγιλλίων, όταν συνδέθηκαν µε το Οικουµενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, που ανέλαβε την πνευµατική και µόνο εποπτεία τους. Και, τέλος, σταυροπηγιακές, γιατί κατά την ίδρυσή τους τοποθετήθηκε σε αυτές σταυρός, ο οποίος απεστάλη από το Οικουµενικό Πατριαρχείο. Οι 12 ιερές σκήτες υπάγονται στη δικαιοδοσία ορισµένης ιεράς µονής.

Οσο, δε, για τις εικόνες, τα χειρόγραφα, τις χειροτεχνίες, τα καλλιτεχνήµατα, τα σκευοφυλάκια, τα ιερά ενδύµατα κ.τ.λ., η αξία τους στα 1.060 χρόνια ύπαρξης του Αγίου Ορους µπορεί να υπολογιστεί µόνον κατά προσέγγιση µε µεγάλο περιθώριο λάθους, καθώς πρόκειται για «αµετακίνητες περιουσίες».

Εικόνα

Υπό τα ως άνω δεδοµένα, λοιπόν, όπως έχει αναφερθεί και παλαιότερα, οι υπηρεσίες θα έχουν πληρέστερη εικόνα των ατόµων που δίνουν το «παρών» στον Αθω, των πιθανών διασυνδέσεών τους µε πολιτικά πρόσωπα ή τυχόν επιδιώξεων άλλων χωρών, «µε πλήρη, όµως, σεβασµό στο αυτοδιοίκητο του Αγίου Ορους». Ενδεικτική της σηµασίας που αποδίδει η πολιτική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. στο εγχείρηµα είναι η πρόβλεψη συνδροµής και ανάληψης δράσης από την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης και άλλες νευραλγικές υπηρεσίες, στην περίπτωση σοβαρών συµβάντων. Η σηµαντική ενίσχυση επιπλέον στοχεύει στη διερεύνηση του ρόλου µεµονωµένων προσώπων σε «ξέπλυµα» χρήµατος για λογαριασµό διεθνών κυκλωµάτων, κάτι το οποίο έχει καταγραφεί επίσηµα από τους ελεγκτικούς φορείς.

________4

*Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά στις 28/4/2023.