Με απόφαση του υπουργού Υγείας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, παύθηκε από τα καθήκοντά του ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, καθηγητής κ. Βραχνής, μετά από την αποκάλυψη του κυκλώματος στα Χανιά, όπου μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής εμπλέκεται σε εμπόριο παιδιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εναντίον του προέδρου έχει κινηθεί και ο αρμόδιος εισαγγελέας.

H ανακοίνωση
«Με απόφαση του υπουργού Υγείας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη παύεται από τα καθήκοντά του ο Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής».

H υπόθεση

Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι ο αρμόδιος κρατικός φορέας που εισηγείται σχετικά με τους  επιστημονικούς, νομικούς και δεοντολογικούς όρους της παροχής υπηρεσιών ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και ελέγχει την τήρησή τους. Η απόφαση για παύση των καθηκόντων του προέδρου της αρμόδιας Αρχής έρχεται μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης εμπορίας βρεφών στα Χανιά που έχει απασχολήσει την επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε βάρος του καθηγητή Νίκου Βραχνή έχει διαταχθεί έρευνα μετά την υπόθεση της Κρήτης, γεγονός που οδήγησε και τον υπουργό Υγείας, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, στην απομάκρυνσή του από την Εθνική Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Συλλήψεις 9 βασικών συνεργατών

Για την υπόθεση με τις παράνομες υιοθεσίες και τη «βιομηχανοποίηση γεννήσεων» στα Χανιά έχουν συλληφθεί μέχρι στιγμής 9 βασικοί συνεργάτες γνωστού κέντρου γονιμοποίησης, οι οποίοι μετά από έρευνες των αστυνομικών του τμήματος Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος της Αστυνομικής Διεύθυνσης Κρήτης, φαίνεται πως είχαν συστήσει εγκληματική οργάνωση με συγκεκριμένη δράση και ρόλους μεταξύ των μελών της.

Από την ημέρα της αποκάλυψης μέχρι και σήμερα πολλά είναι τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί και «καίνε» τους εννέα συλληφθέντες, αλλά κυρίως τον φερόμενο «εγκέφαλο», ο οποίος είναι ο βασικός γυναικολόγος και ιδρυτής του κέντρου στα Χανιά.

Κατά την πολυετή δράση τους υπολογίζεται πως έχουν εξαπατηθεί γύρω στα 400 ζευγάρια που ήθελαν να αποκτήσουν παιδί, ενώ θύματα τους φαίνεται να έχουν πέσει και κοντά στις 200 γυναίκες που χρησιμοποιήθηκαν ως παρένθετες μητέρες ή δότριες ωαρίων.

Από την έως τώρα έρευνα των αστυνομικών αρχών και συγκεκριμένα από τον Δεκέμβριο του 2022 φαίνεται πως από την μια η παρένθετη μητρότητα και από την άλλη η δωρεά ωραρίων, είναι οι δυο μέθοδοι εξωσωματικής που ξεσκέπασαν το κύκλωμα καθώς έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιπτώσεις ανθρώπινης εξαπάτησης με πιο συγκεκριμένα:
- 71 γυναίκες – δότριες ωαρίων, με ορισμένες εξ αυτών να εκμεταλλεύονται κατ’ επανάληψη από τα μέλη της οργάνωσης,

-98 γυναίκες – θύματα εμπορίας ανθρώπων, οι οποίες τέθηκαν σε εργασιακή εκμετάλλευση ως παρένθετες μητέρες,

- 13 περιπτώσεις μη σύννομων περιστατικών για διαδικασία απόκτησης τέκνου μέσω προγράμματος παρένθετης μητρότητας,
- 4 περιπτώσεις παράνομων υιοθεσιών τετελεσμένων ή σε απόπειρα και

- 400 περιπτώσεις εξαπάτησης / πρόκλησης σωματικής βλάβης σε ασθενείς μέσω εικονικών εξωσωματικών κατά τα έτη 2021, 2022 και 2023

Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι για τη διαμονή των παρένθετων μητέρων χρησιμοποιούνταν τουλάχιστον 14 σπίτια.

Το όφελος που αποκόμιζε η εγκληματική οργάνωση ανά πρόγραμμα παρένθετης μητρότητας κυμαινόταν συνήθως από 70.000 έως 100.000 ευρώ, με το 70% αυτών να αφορά καθαρό κέρδος ενώ  σε ιδιάζουσες περιπτώσεις το κόστος άγγιζε και τις 120.000 ευρώ. Επίσης, από τις εικονικές πράξεις εμβρυομεταφοράς το παράνομο όφελος ξεπερνά κατά πολύ τις 120.000 ευρώ.

Πώς δρούσε το κύκλωμα

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, έχοντας ως χώρο της παράνομης δράσης τους κέντρο γονιμότητας σε περιοχή της Κρήτης, τα δύο αρχηγικά μέλη-διευθυντές της κλινικής, στρατολογούσαν «μεσίτριες» σε Κρήτη, Θεσσαλονίκη αλλά και στο εξωτερικό, με σκοπό να εντοπίσουν και να αποσπάσουν τη συναίνεση από ευάλωτες αλλοδαπές γυναίκες ώστε να τις μεταφέρουν στο εσωτερικό της χώρας και να τις εκμεταλλευτούν ως δότριες ωαρίων ή παρένθετες μητέρες.
Στη συνέχεια, το δίκτυο «μεσιτριών» μετέφερε στο εσωτερικό της χώρας τις αλλοδαπές γυναίκες ώστε μέσω της εκμετάλλευσης αυτών να ικανοποιήσουν αιτήματα «πελατών» της οργάνωσης απ’ όλο τον κόσμο (ζευγάρια τα οποία δεν μπορούσαν να τεκνοποιήσουν, μοναχικοί άνδρες ή ομόφυλα ζευγάρια), που δεν πληρούσαν τις νόμιμες προϋποθέσεις.

Ακολούθως οι γυναίκες είτε υποβάλλονταν σε ειδική θεραπεία ως δότριες ωαρίων, τα οποία χρησιμοποιούνταν σε μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά και σε προγράμματα παρένθετης μητρότητας είτε εντάσσονταν σε ελεγχόμενους χώρους που χρησιμοποιούσε η εγκληματική οργάνωση, με σκοπό να κυοφορήσουν σε περιβάλλον εργασιακής εκμετάλλευσης κατά παρέκκλιση της σχετικής νομοθεσίας (υπέρβαση ορίου ηλικίας, πλαστές δικαστικές αποφάσεις, ανακριβές, ελλιπές ή ανύπαρκτο ιατρικό ιστορικό) και εν συνεχεία, έναντι αμοιβής, να παραδώσουν τα βρέφη. Σε κάποιες περιπτώσεις, πριν οι γυναίκες χρησιμοποιηθούν ως παρένθετες μητέρες, τις εκμεταλλεύονταν περαιτέρω, λαμβάνοντας και από αυτές ωάρια.

Για να πετύχουν τον σκοπό τους, τα μέλη της οργάνωσης, προέβαιναν σε πλήθος επιμέρους εγκληματικών πράξεων και συγκεκριμένα κατάρτιζαν πλαστά δικαιολογητικά με σκοπό την έκδοση δικαστικής απόφασης, για άτομα τα οποία δεν πληρούσαν τις νόμιμες προϋποθέσεις και, σε συνεργασία με κλινικές, ιατρικά εργαστήρια και ιατρούς, παραποιούσαν καταχωρήσεις ωοληψιών, παραποιούσαν ιατρικά έγγραφα, κατάρτιζαν εικονικά μισθωτήρια και εικονικά σύμφωνα συμβίωσης.
Παράλληλα, σε περιστατικά ενδιαφερόμενων γονέων από χώρες όπου απαγορευόταν η διαδικασία απόκτησης τέκνου μέσω παρένθετης μητέρας, δήλωναν τις γεννήσεις ως υιοθεσίες.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι, ενεργούσαν ως μεσολαβητές σε παράνομες υιοθεσίες βρεφών έναντι χρηματικού ανταλλάγματος ενώ προέβαιναν και στη συστηματική εξαπάτηση γυναικών ισχυριζόμενοι ψευδώς ότι υπέβαλαν αυτές σε πράξη εμβρυομεταφοράς.

Τα μέλη της οργάνωσης είχαν οργανωθεί έχοντας διακριτούς ρόλους, ως ακολούθως:
- αρχηγός και συντονιστής της ομάδας ήταν 73χρονος ημεδαπός ιατρός, ιδρυτής και διαχειριστής της κλινικής. Κατεύθυνε τις «μεσίτριες» και επόπτευε την νομική διεκπεραίωση των προγραμμάτων παρένθετης μητρότητας ενώ καθοδηγούσε τα υπόλοιπα μέλη προκειμένου να εναρμονίσουν τα στοιχεία που θα περιλαμβάνονταν στην εκάστοτε απόφαση με την ακολουθούμενη από αυτούς έκνομη διαδικασία. Επίσης, με χρήματα της οργάνωσης χρηματοδοτούσε τη μίσθωση οικιών σε περιοχή της Κρήτης για προσωρινή στέγαση των κυοφόρων.
- 44χρονος ημεδαπός, δεύτερος στην ιεραρχία, ο οποίος λάμβανε οδηγίες μόνο από τον αρχηγό. Ο ρόλος του ήταν να εποπτεύει, να κατευθύνει και να συντονίζει τα καθήκοντα και τις δράσεις των άλλων μελών. Επίσης, ενεργούσε ιατρικές πράξεις στα θύματα εμπορίας ανθρώπων και προέβαινε σε παραποιημένες καταχωρήσεις των ωοληψιών στο Μητρώο Δοτριών.
- 44χρονη και 37χρονη είχαν ως βασική αρμοδιότητα να επιβλέπουν, να μεταφέρουν, να φροντίζουν για την διαμονή και την καταβολή των νομιμοφανών αμοιβών καθώς και να χορηγούν τα φάρμακα στις παρένθετες μητέρες. Η 37χρονη λειτουργούσε επίσης ως μεσίτρια ενώ η 44χρονη διεκπεραίωνε τη σύναψη εικονικών μισθωτηρίων, την πλαστογράφηση δικαστικών υποθέσεων κ.λπ.. Η αμοιβή τους για κάθε παρένθετη μητέρα που εισήγαγαν στη διαδικασία ξεκινούσε από 5.000 ευρώ και η μηνιαία αμοιβή για την εποπτεία τους από το δικαστήριο έως και τον τοκετό από 300-600 ευρώ.
- 41χρονη ημεδαπή ως βοηθός εμβρυολόγου συμμετείχε από κοινού με τον 44χρονο υπαρχηγό σε ωοληψίες γενετικού υλικού καθώς και σε εμβρυομεταφορές στα σώματα γυναικών. Επιπλέον, ασχολούνταν με την εξεύρεση ενδιαφερόμενων άτεκνων και ομόφυλων ζευγαριών από την Ιταλία, με την συγκέντρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών καθώς και με τη παροχή της πατρικής της οικίας για διαμονή των παρένθετων μητέρων και δοτριών.
- 28χρονη ημεδαπή ως μαία προέβαινε σε ιατρικές πράξεις κατά τη διαδικασία φαρμακευτικής προετοιμασίας της δότριας γενετικού υλικού, ενώ διαχειρίζονταν τις αλλοδαπές παρένθετες μητέρες και δότριες ωαρίων,
- 41χρονη ημεδαπή, ως υπάλληλος γραφείου έτερης κλινικής προέβαινε σε πλαστογραφήσεις στα αρχεία της εν λόγω κλινικής με σκοπό να συγκαλύψει την παράνομη δράση της οργάνωσης και μεριμνούσε για την εξεύρεση εικονικών συζύγων επί πληρωμή και
- 38χρονη ημεδαπή εντόπιζε ευάλωτες αλλοδαπές και ημεδαπές γυναίκες στη Βόρεια Ελλάδα και οργάνωνε τη μεταφορά τους στην Κρήτη ενώ παράλληλα συγκέντρωνε δικαιολογητικά για την έκδοση των σχετικών δικαστικών αποφάσεων, λαμβάνοντας αμοιβή 3.000-4.000 ευρώ για κάθε παρένθετη μητέρα που εισήγαγε στη διαδικασία.

Στο πλαίσιο της επιχείρησης, εντοπίστηκαν 30 αλλοδαπές γυναίκες, δότριες ωαρίων ή έγκυες γυναίκες με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, οι οποίες εξετάσθηκαν παρουσία ψυχολόγου της Ελληνικής Αστυνομίας. Επιπλέον, ενημερώθηκε ο διεθνής μη κερδοσκοπικός και μη κυβερνητικός οργανισμός Α21, αρμόδιος φορέας για την φροντίδα και ενίσχυση των θυμάτων εμπορίας, ο οποίος απέστειλε κλιμάκιο στήριξης – διαχείρισης των γυναικών.
Παράλληλα, ενημερώθηκε η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για τις δικές της περαιτέρω ενέργειες, ενώ από το ΣΔΟΕ διενεργείται οικονομικός και φορολογικός έλεγχος, καθώς και έρευνα για άλλες δραστηριότητες της εγκληματικής οργάνωσης.

Το προανακριτικό έργο για την εξακρίβωση του πλήρους εύρους της εγκληματικής τους δραστηριότητας συνεχίζεται.