Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς το 1979, με την επιμονή του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή για ανάπτυξη μιας τέτοιας μονάδας και έφτασε στη σημερινή παρακμή από την εγκατάλειψή της από μια σειρά κυβερνήσεων. Κι όμως, η ΕΑΒ αν λειτουργούσε σωστά, με τα μυαλά που υπάρχουν στην Ελλάδα, θα μπορούσε να παράγει από σύγχρονα drones, ως απάντηση στην τουρκική βιομηχανία, μέχρι πυραύλους και ρουκέτες, όπως δήλωσε μιλώντας σχετικά ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, αποκαλύπτοντας εντέλει το μέγεθος της υστέρησης της εγχώριας βιομηχανίας και μάλιστα σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία, με τις πολεμικές συρράξεις από την Ουκρανία και το Αζερμπαϊτζάν έως τη Μέση Ανατολή να κυκλώνουν τον εθνικό χώρο.

Η «γύμνια» της ΕΑΒ επανήλθε στο φως μετά το φιάσκο του περασμένου Φεβρουαρίου, με την αδυναμία διάθεσης μεταφορικού αεροσκάφους της Πολεμικής Αεροπορίας προκειμένου να μεταφέρει τη δεύτερη ομάδα της ΕΜΑΚ στην Τουρκία ώστε να συνδράμει στους φονικούς σεισμούς. Τότε φάνηκε η άμεση ανάγκη για διαθέσιμα αξιόπιστα μεταφορικά αεροσκάφη και εντέλει η πλήρης εγκατάλειψη της ΕΑΒ, η οποία παρέμεινε για χρόνια το «μήλον της Έριδος» και σε ομηρία με ευθύνη τριών υπουργείων. Αυτών της Εθνικής Οικονομίας, το οποίο καθορίζει την πρόσληψη του προσωπικού, της Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που είναι ο συντονιστικός φορέας, και της Εθνικής Άμυνας, που αποτελεί τον φυσικό της προϊστάμενο. Όπως ήταν φυσικό, αυτή η κατάσταση δεν ευνοούσε την ορθή διαχείριση και ανάπτυξη της εταιρείας. Επιπλέον, λόγω του μεγέθους της και των κονδυλίων που δαπανούνταν για τη λειτουργία της, έγινε στόχος κομματικής και ρουσφετολογικής εκμετάλλευσης. Όλα αυτά τα χρόνια η αποτελμάτωση συνεχιζόταν με αποτέλεσμα την ανυπαρξία υποστήριξης των αεροπορικών μέσων.

Τα μεγάλα προβλήματα της ΕΑΒ σήμερα

Το κυρίως έργο της ΕΑΒ είναι η συντήρηση των αεροσκαφών και κυρίως η συντήρηση των μεταγωγικών αεροσκαφών, καθώς αυτά αποτελούν τον «πνεύμονα» ολόκληρου του συστήματος εφοδιασμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα μεγάλα προβλήματα της ΕΑΒ σήμερα αποτελούν η συντήρηση των μεταγωγικών αεροσκαφών C-130H και C27J, των ελικοπτέρων Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας. Από τα αεροσκάφη C-130H ένα είναι στην Πορτογαλία επισκευαζόμενο με νατοϊκά κονδύλια και ένα δεύτερο αναμένει το πρώτο να επιστρέψει για να φύγει και αυτό για την ιβηρική χώρα. Τρία αεροσκάφη, με απόφαση του πρώην υπουργού Άμυνας, η οποία έχει μετατεθεί στις ελληνικές καλένδες, αναμενόταν να αποσυναρμολογηθούν για να ταξιδεύσουν στο Ισραήλ για συντήρηση. Βέβαια κανείς δεν παίρνει την ευθύνη πιστοποίησης του αξιόπλοου των αεροσκαφών που θα κοπούν και θα επανασυγκολληθούν. Τέσσερα ακόμη αεροσκάφη έχουν ανατεθεί από την ΕΑΒ σε ελληνική υποκατασκευαστική εταιρεία, την MS Aero, η οποία εκτελεί τις εργασίες βάσει σύμβασης με την ΕΑΒ στα υπόστεγά της, αλλά και εκεί υπάρχουν προβλήματα λόγω έλλειψης προσωπικού και ανταλλακτικών. Τα ελικόπτερα έρευνας διάσωσης Super Puma είναι και αυτά σε κακή κατάσταση, πολύ λίγα διαθέσιμα.

Εδώ και μήνες ένας φάκελος ανάθεσης αξιοποίησης σε εγχώρια εταιρεία περιφέρεται από υπηρεσία σε υπηρεσία. Καθυστέρηση προκύπτει από την αδυναμία της ΕΑΒ να διαχειριστεί και το πρόβλημα της έλλειψης ειδικού προσωπικού για την εκτέλεση των εργασιών στα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας P-3, εκ των οποίων δύο βρίσκονται ήδη στο υπόστεγο και το πρώτο θεωρείται ολοκληρωμένο, ενώ στα υπόλοιπα δύο αεροσκάφη εκτός υπόστεγου δεν έχουν γίνει εργασίες ακόμη. Με υπερπροσπάθεια των Ενόπλων Δυνάμεων η εικόνα έχει βελτιωθεί, καθώς υπάρχουν πλέον κάποια διαθέσιμα C-130 όσο και C-27, ωστόσο μένουν ακόμη πάρα πολλά να γίνουν προκειμένου οι διαθεσιμότητες σε μεταφορικά αεροσκάφη να ανέβουν σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Οι ανάγκες είναι τεράστιες. Από τη μεταφορά πληρωμάτων και υλικών σε αεροπορικές βάσεις και αεροδρόμια επιφυλακής μέχρι την υποστήριξη αποστολών της Πολεμικής Αεροπορίας και εν γένει των Ενόπλων Δυνάμεων εντός και εκτός Ελλάδας, τη μεταφορά ασθενών από νησιά σε περιπτώσεις κακών καιρικών συνθηκών, την αποστολή βοήθειας, την εκπαίδευση Μονάδων Ειδικών Δυνάμεων και Ειδικών Επιχειρήσεων και μια σειρά από άλλες δραστηριότητες.

Αγορές αντί επισκευής

Αντί να δημιουργήσουμε ένα σύστημα εύρυθμης λειτουργίας μιας πραγματικά αξιόλογης αεροπορικής βιομηχανίας και να προχωρήσουμε στην αναβάθμιση και επισκευή των υπαρχόντων μέσων, τα οποία μπορούν ακόμη να αξιοποιηθούν, ζητάμε να αγοράσουμε καινούργια. Η προσφορά παραδείγματος χάρη από τη Λόκχιντ Μάρτιν για πέντε καινούργια C-130J θεωρείται ότι αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο. Το ελληνικό κράτος για δικούς του λόγους έχει τη συνήθεια να απαξιώνει την αγορά του διαθέσιμου πολεμικού υλικού, τη συντήρηση και αναβάθμισή του και ψάχνει να αγοράσει καινούργια αεροσκάφη ή οπλομηχανήματα, με αποτέλεσμα να απαξιώνονται τα προηγούμενα που έχουν κοστίσει μια περιουσία.

Σωστά ο υπουργός Άμυνας δήλωσε προχθές σε συνέντευξή του στο Star ότι πρέπει να γίνεται συντήρηση των αεροπλάνων που ήδη έχουμε και των πλοίων που ήδη έχουμε, εδώ, από ελληνικά χέρια. «Προφανώς μπορούμε να φτιάξουμε δικά μας drones. Από εκεί και πέρα, software, συντήρηση των οπλικών μας συστημάτων. Συντήρηση των αεροπλάνων που ήδη έχουμε. Συντήρηση των πλοίων που ήδη έχουμε. Δυνατότητα παραγωγής πυραύλων, δυνατότητα παραγωγής ρουκετών, δυνατότητα παραγωγής ραντάρ, δυνατότητα παραγωγής ασυρμάτων, δυνατότητα παραγωγής όπλων, δυνατότητα παραγωγής πυρομαχικών», τόνισε ο κ. Δένδιας, έχοντας αντιληφθεί ότι αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση για την αεροπορική μας βιομηχανία που θα πρέπει να αναπτύξει τεχνολογικές δυνατότητες. Τόσο για να υποστηρίξει την εθνική άμυνα αλλά και για να δημιουργήσει οικονομικό πλεόνασμα στη χώρα από πιθανές εξαγωγές στο μέλλον.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 15/11