Στις 7 Δεκεμβρίου 2022, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συνεχίζοντας το κρεσέντο εμπρηστικών δηλώσεων της Άγκυρας, ισχυριζόταν ότι η Ελλάδα παραβιάζει ευθέως «τις συμφωνίες της Λωζάννης και του Παρισιού του 1923», πως σε σχέση με τα Δωδεκάνησα «θα συζητηθεί η κυριαρχία αυτών των νησιών», ενώ επαναλάμβανε τη δήλωση Ερντογάν πως «μπορούμε να έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα». Οι σχέσεις των δύο χωρών ήταν για μια ακόμα φορά στο κόκκινο.

Έναν χρόνο αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 2023, η εικόνα στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν σαν να πρόκειται για δύο άλλες χώρες, με δύο άλλες ηγεσίες. Προφανώς τα μεγάλα διμερή προβλήματα δεν λύθηκαν, ούτε υπήρξε κάποια συμφωνία για την επίλυσή τους. Ο Ταγίπ Ερντογάν επίσης μίλησε για τουρκική μειονότητα (κάτι στο οποίο απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης χωρίς να δεχθεί ανταπάντηση), για τρομοκρατία και για άλλα.

Από το "Μητσοτάκης γιοκ" του Ερντογάν στο "είμαστε αδέλφια"

Ωστόσο, ήταν εμφανές διά γυμνού οφθαλμού ότι το κλίμα έχει αλλάξει και οι δύο πλευρές μπορούν πλέον να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με διάθεση εποικοδομητική και διάλογο γόνιμο και να προσπαθούν να λύνουν τα μικρά έστω ζητήματα και να μη συγκρούονται ανοιχτά για τα μεγάλα. Το «Μητσοτάκης γιοκ» του κ. Ερντογάν έγινε «είμαστε αδέλφια, δεν υπάρχει πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί» και το «θα έρθουμε νύχτα» αντικαταστάθηκε με την «ειλικρινή ευχή» να επιλύσουν «τα υφιστάμενα προβλήματα στο πλαίσιο του διαλόγου».

Πέντε φορές μέσα σε έναν χρόνο

Η επόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ θα διεξαχθεί από τις 9-11 Ιουλίου 2024 στην Ουάσινγκτον και οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν ήδη να συναντηθούν στο περιθώριο αυτής. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα έχει μάλιστα στο ενδιάμεσο επισκεφθεί την Άγκυρα την προσεχή άνοιξη. Έτσι, σε μία ίσως ιστορική πρωτιά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι ηγέτες των δύο χωρών το επόμενο καλοκαίρι θα έχουν συναντηθεί εκ του σύνεγγυς πέντε φορές μέσα σε έναν χρόνο (Βίλνιους, Νέα Υόρκη, Αθήνα, Άγκυρα, Ουάσινγκτον).

Χαμόγελα και στις δύο πλευρές

Η «Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας» είναι ένα κείμενο (νομικά μη δεσμευτικό) με καλές προθέσεις και μία κοινή ανακοίνωση ενδεικτική της προόδου που έχει σημειωθεί σε διμερές επίπεδο. Η εφαρμογή των συμφωνιών που υπέγραψαν οι υπουργοί –ιδίως δε στο μεταναστευτικό– και η ενδεχόμενη αύξηση του διμερούς εμπορίου στα 10 δισ., που προέβλεψε ο κ. Ερντογάν, θα φέρουν χαμόγελα και στις δύο πλευρές. Η Χάγη -αν τελικά φτάσουμε ποτέ εκεί- είναι ακόμα μακριά.

«Αυτά που είπαμε μέσα από την επίσημη ανακοίνωση δεν είναι τόσο σημαντικά, όσο αυτά που πρόκειται να ακολουθήσουν και που θα βοηθήσουν να οικοδομήσουμε μία γέφυρα 16.000 μιλίων», είπε ο Ρίτσαρντ Νίξον μετά την ιστορική του επίσκεψη στην Κίνα το 1972 και τη συνάντηση με τον Μάο Τσε Τουνγκ. Τα μίλια που χωρίζουν Ελλάδα και Τουρκία είναι πολύ λιγότερα και η γέφυρα που θα στηθεί πιο μικρή. Το αν θα αντέξει στο εγγύς μέλλον ή αν θα σπάσει στους πρώτους κραδασμούς είναι κάτι που μένει να φανεί τους προσεχείς μήνες.