Του Γιώργου Κατσίγιαννη - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Οι έξι μήνες προθεσμίας που έδωσε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, προκειμένου να ανταποκριθούν με επάρκεια στα καθήκοντά τους, δημιούργησαν την εντύπωση ότι προανήγγειλε με αυτόν τον τρόπο τον επόμενο ανασχηματισμό – καθώς στην παρούσα φάση επέλεξε να τακτοποιήσει σε κυβερνητικά πόστα μια σειρά από πρόσωπα στα οποία είχε υποχρέωση, λόγω της σθεναρής υποστήριξης που έδειξαν προς το πρόσωπό του.

Αλλωστε, από την «αποκωδικοποίηση» του νέου Υπουργικού Συμβουλίου προκύπτει ότι οι επιλογές του πρωθυπουργού έγιναν από τη μια με γνώμονα την αρχή της ανταποδοτικότητας, όπως συνέβη με τις περιπτώσεις του Αρ. Μπαλτά, του Ν. Φίλη, του Ν. Ξυδάκη, του Δ. Μάρδα, του Χρ. Σπίρτζη, του Γ. Κατρούγκαλου, του Χρ. Βερναρδάκη, του Γ. Μπαλάφα και της Σ. Αναγνωστοπούλου, και από την άλλη με το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό του κόμματος εν όψει του συνεδρίου, η διεξαγωγή του οποίου θα συμπέσει με την εξάμηνη αξιολόγηση των υπουργών – κυρίως εκείνων που προέρχονται από την ομάδα των «53».

Μεταξύ αυτών, των Ευ. Τσακαλώτου, Θ. Δρίτσα και Θ. Φωτίου. Στην κατηγορία της «ανταποδοτικότητας» εμπίπτει για το επόμενο εξάμηνο και η άρον-άρον απόφαση του πρωθυπουργού να συνεργαστεί σε κυβερνητικό επίπεδο με τον πρόεδρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Π. Καμμένο, για τον οποίο δεν ανέμενε να εισέλθει στη Βουλή, ενώ ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τα εθνικά θέματα ενοχλεί πολλούς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που δεν ασπάζονται την επίδειξη «εθνικοφροσύνης» εκ μέρους του.

ΥΠΟ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ

Με βάση τα παραπάνω, το υφιστάμενο κυβερνητικό σχήμα θεωρείται «ορισμένου χρόνου», καθώς τα πρόσωπα που το συγκροτούν δικαιολογούν την παρουσία τους σε αυτό με διαφορετικά κριτήρια, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες στον γενικό στρατηγικό σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου. Και αυτό ήδη εγκυμονεί κινδύνους για την αγαστή συνεργασία τους, την αποτελεσματική «συλλειτουργία» τους και την επιτυχή ολοκλήρωση των ευθυνών που ανέλαβαν.

Ξεκινώντας από την κορυφή της κυβερνητικής ιεραρχίας και με βάση τις αρμοδιότητες που ανέθεσε ο πρωθυπουργός, η χάραξη της πολιτικής του Μεγάρου Μαξίμου βασίζεται στο σύνολό της στον «παντοδύναμο» πλέον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά. Μάλιστα, ο τελευταίος υπερτερεί σε επίπεδο ισχύος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκη, ο οποίος «απώλεσε» τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπόθεση της διευθέτησης του χρέους, αλλά και του υπουργού Επικρατείας Αλ. Φλαμπουράρη, ο οποίος τυπικά φέρει τον τίτλο του συντονιστή του κυβερνητικού έργου της κυβέρνησης.

Ο ρόλος του Γ. Δραγασάκη περιορίζεται σημαντικά ως προς την επιρροή του στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής, καθώς ο υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, έθεσε βέτο εξ αρχής, αφού δεν θα ήθελε την ανάμιξη κανενός στον τομέα ευθύνης του – κυρίως στο θέμα των διαπραγματεύσεων για το χρέος.

Το Μέγαρο Μαξίμου και ο πρωθυπουργός, για να μην έρθουν σε σύγκρουση με τον Ευ. Τσακαλώτο, που, ως γνωστόν εκπροσωπεί στην κυβέρνηση την ομάδα των «53», ικανοποίησαν προσωρινά την απαίτησή του να χειριστεί «δίχως κηδεμόνα» την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης σε όλες τις διαπραγματευτικές εκκρεμότητες, κυρίως στο θέμα του χρέους. Αλλωστε, ένας από τους λόγους που ο Αλ. Τσίπρας επιθυμεί την παρουσία του Ευ. Τσακαλώτου στο υπουργείο Οικονομικών σχετίζεται και με την επιρροή που ασκεί σε τουλάχιστον δέκα «επίφοβους» βουλευτές της ομάδας των «53», ώστε, όταν έρθουν στη Βουλή οι δύσκολοι εφαρμοστικοί νόμοι, να δώσουν θετική ψήφο στην κυβέρνηση.

ΕΝΤΑΣΕΙΣ

Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα υπουργεία, οι πρώτες εστίες έντασης έχουν ήδη εκδηλωθεί και προϊδεάζουν για την όχι και τόσο εύκολη συγκατοίκηση των κυβερνητικών στελεχών. Οι πρώτες «κακοφωνίες» εκδηλώθηκαν στο υπουργείο Παιδείας ανάμεσα στον επικεφαλής του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου, Ν. Φίλη, και την αναπληρώτριά του, Σία Αναγνωστοπούλου, με αφορμή τις δηλώσεις της για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών. Η παρέμβασή της πυροδότησε μια απρόσμενη και ανώφελη κρίση με την Εκκλησία, γεγονός που προκάλεσε και τη δυσφορία του Μεγάρου Μαξίμου.

Επίσης, στο ίδιο υπουργείο, εκείνος που λογίζεται ως «απρόβλεπτος» παράγοντας είναι ο υφυπουργός Θ. Πελεγρίνης, ο οποίος δεν ταυτίζεται ολοκληρωτικά με την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά προσωπικά με τον Αλ. Τσίπρα. Ως εκ τούτου, όλοι τον αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα. Προβληματική θεωρείται και η συνύπαρξη στο υπουργείο Υγείας ανάμεσα στον Ανδρέα Ξανθό και τον υφυπουργό του, Π. Πολάκη. Ο μεν πρώτος θεωρείται πιο «συστημικός» παίκτης στην «τσόχα» των ετερόκλητων συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο χώρο, σε αντίθεση με τον δεύτερο, ο οποίος χαρακτηρίζεται «απρόβλεπτος» και «εκρηκτικός», ενώ δεν «υπακούει» εύκολα στους κανόνες της αγοράς.

Εκεί που θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα συνεργασίας είναι στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, καθώς ο αρμόδιος υπουργός, Θεόδωρος Δρίτσας, θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις εισηγήσεις του Μεγάρου Μαξίμου και του ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίηση των λιμανιών, κυρίως του Πειραιά. Σημειωτέον ότι την ευθύνη συντονισμού των ιδιωτικοποιήσεων ο πρωθυπουργός την έχει αναθέσει στον υπουργό Επικρατείας Ν. Παππά, ο οποίος δεν διατηρεί και τις καλύτερες σχέσεις με τον Θ. Δρίτσα.

Ασυνεννοησίες στο Εξωτερικών, «ελεγκτής» στο Αμυνας

Στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών η συνεννόηση του επικεφαλής, Ν. Κοτζιά, με τους υφισταμένους του, Ν. Ξυδάκη και Δ. Μάρδα, παρουσιάζει σημάδια χαμηλής κατανόησης σε επίπεδο παρασκηνίου, καθώς αμφότεροι προτάσσουν με μεγαλύτερη έμφαση τον «φιλοευρωπαϊκό» προσανατολισμό τους.

Στο υπουργείο Υποδομών οι σχέσεις του Χρ. Σπίρτζη με τον Π. Σγουρίδη δεν φαίνεται να κλονίζονται σε μεγάλο βαθμό, παρά μονάχα στις πιέσεις που ασκεί ο προερχόμενος από τους ΑΝ.ΕΛ. κυβερνητικός αξιωματούχος για την ελάφρυνση των πολιτών από τα διόδια.

Στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος, έχει ως αναπληρωτή και «τοποτηρητή» τον πρώην γραμματέα της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, Δ. Βίτσα. Ο τελευταίος έχει αναλάβει να ενημερώνει τον Αλ. Τσίπρα σε ζητήματα που συνδέονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα, κάνοντας τα... στραβά μάτια στις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Π. Καμμένος για να προάγει το φρόνημα των Ενόπλων Δυνάμεων.

Στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ο Π. Σκουρλέτης καλείται να συγκατοικήσει με τον αναπληρωτή του, Γ. Τσιρώνη, ο οποίος προέρχεται από τους Οικολόγους-Πράσινους και σε ζητήματα που αφορούν στην ανάπτυξη επενδυτικών δραστηριοτήτων εκφέρει «επιστημονική» άποψη, γεγονός που σε αρκετές περιπτώσεις δεν «ταιριάζει» με τις πολιτικές επιλογές του Μεγάρου Μαξίμου. Μείζον θέμα, στο οποίο θα δοκιμαστούν οι σχέσεις της συγκεκριμένης πολιτικής ηγεσίας, είναι αυτό της επένδυσης στις Σκουριές, αλλά και το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, και όχι μόνο.

Εμφανώς καλύτερα είναι τα πράγματα στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς οι σχέσεις του υπουργού, Β. Αποστόλου, με τον προερχόμενο από το ΠΑΣΟΚ υφυπουργό του, Μ. Μπόλαρη, δεν προϊδεάζουν για την εκδήλωση εσωτερικών συγκρούσεων. Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ως «εχθρό» το υπουργείο Οικονομικών σχετικά με τις αποφάσεις που θα λάβει για τη φορολόγηση των αγροτών.

Ενταση στο Εσωτερικών, πιέσεις για το ΕΣΠΑ

Παρασκηνιακές εντάσεις έχουν προκληθεί στο υπουργείο Εσωτερικών τόσο για την κατανομή των αρμοδιοτήτων όσο και για την πολιτική που θα ακολουθηθεί, με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Υγείας, Παναγιώτη Κουρουμπλή. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ανάμεσα στον ίδιο και τον αναπληρωτή του, Χρ. Βερναρδάκη, έχουν ξεκινήσει ήδη οι πρώτες κόντρες, καθώς ο μεν πρώτος θέλει να έχει το «πάνω χέρι» σε όλα τα ζητήματα, ενώ ο δεύτερος, που θεωρείται εξίσου «διεκδικητικός», εμφανίζει τάσεις «αμφισβήτησης» του πολιτικού του προϊσταμένου.

Πρόβλημα συνεννόησης και συνεργασίας έχει ο Π. Κουρουμπλής και με τον Γ. Μπαλάφα, ο οποίος φέρεται να διεκδικεί μεγαλύτερο εύρος αρμοδιοτήτων.

Το πρόσωπο, όμως, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη χειρότερη κυβερνητική θέση, καθώς σχεδόν όλοι οι υπουργοί απευθύνονται σε αυτόν για να παρουσιάσουν αποτελέσματα στο έργο τους είναι ο υφυπουργός Οικονομίας, αρμόδιος για το ΕΣΠΑ, Αλ. Χαρίτσης. Ο τελευταίος δέχεται ασφυκτικές πιέσεις κυρίως από αυτούς που θέλουν να ασκήσουν κοινωνική πολιτική μέσα από την αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων. Στην παρούσα φάση ο Αλ. Χαρίτσης δείχνει μεγαλύτερη μέριμνα για τον τομέα της Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπου αρμόδια υπουργός είναι η Θεανώ Φωτίου, με αποτέλεσμα να του γίνεται κριτική για μονομερή εύνοια από άλλα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου.

Με την ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού σχήματος, πρόσωπο-κλειδί αναδεικνύεται ο γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, Μιχάλης Καλογήρου, τον οποίο στήριξε για τη συγκεκριμένη θέση ο υπουργός Επικρατείας Ν. Παππάς. Ωστόσο, υπάρχουν πληροφορίες που αναφέρουν ότι ο προκάτοχός του, Σπ. Σαγιάς, που δεν διατηρεί και τις καλύτερες σχέσεις με τους στενούς συνεργάτες του Αλ. Τσίπρα, προσωρινά απέχει από τα τεκταινόμενα και ενδέχεται να επιστρέψει δυναμικά το επόμενο διάστημα. Δηλαδή, το εξάμηνο που ο Αλ. Τσίπρας έχει θέσει ως ορόσημο για την πορεία του σημερινού κυβερνητικού σχήματος.