Πρόταση για κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων και αντικατάστασής τους από έναν μηχανισμό παρακολούθησης και υλοποίησης των όποιων συμφωνιών κατέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, στη Διάσκεψη για το Κυπριακό, στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας.

Το κύριο ζήτημα ανέφερε είναι να απαντηθεί το ερώτημα «τι κράτος θέλουμε», τονίζοντας ότι η λύση θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα φυσιολογικό κράτος, χωρίς εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα που είναι αποικιοκρατικά κατάλοιπα, τη στιγμή που όλα αυτά τα εγγυητικά καθεστώτα έχουν καταρρεύσει παγκοσμίως. Πρόσθεσε ότι στους Τουρκοκύπριους πρέπει αποδοθούν τα περισσότερα δυνατά δικαιώματα και στους Ελληνοκύπριους να εξασφαλισθεί η μέγιστη δυνατή ασφάλεια.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η παρέμβασή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος υπενθύμισε πως τα κακά της Κύπρου ήλθαν ακριβώς λόγω της ύπαρξης της Συνθήκης Εγγυήσεων.
Ο ίδιος έδωσε έμφαση στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ, τονίζοντας πως οι πρόνοιες της λύσης θα πρέπει να προσφέρουν πλήρη ασφάλεια και σεβασμό.

Η Διάσκεψη ξεκίνησε το πρωί της Τετάρτης με αντικείμενο το κεφάλαιο «Ασφάλεια και Εγγυήσεις», και το πρωινό της πρώτης ημέρας αναλώθηκε στο θέμα αυτό.

Η πρώτη συνάντηση, που διήρκησε περίπου δυόμιση ώρες, πραγματοποιήθηκε παρουσία του βοηθού Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αρμόδιου για πολιτικές υποθέσεις Τζέφρι Φέλτμαν, του ειδικού σύμβουλου του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Άιντε, των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βρετανίας, Νίκου Κοτζιά, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Μπόρις Τζόνσον και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι.

Η Διάσκεψη θα συνεχιστεί στις 19:00 το βράδυ ώρα Ελλάδος, με αποκλειστικό θέμα επίσης την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις, όποτε αναμένεται να συζητηθεί η ουσία των θεμάτων και να γίνει υποβολή προτάσεων και ιδεών.
Το απόγευμα θα ξεκινήσει τις εργασίες του το δεύτερο τραπέζι, μετά και τη συνάντηση των διαπραγματευτών, επί των δικοινοτικών θεμάτων που εκκρεμούν. Στη δεύτερη αυτή διαδικασία συμμετέχουν οι διαπραγματευτές, οι οποίοι αναμένεται να θέσουν θέματα που άπτονται του εδαφικού και του περιουσιακού. Πρόκειται για μία αλληλένδετη διαδικασία με τα δύο αυτά τραπέζια να είναι συνεχώς ενεργά.

Στο ενδιάμεσο διάστημα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πραγματοποιεί ενημερωτικές συναντήσεις με τη διαπραγματευτική ομάδα της ελληνοκυπριακής πλευράς, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος, Βίκτωρας Παπαδόπουλος και ο υφυπουργός παρά τω προέδρω, Βασίλη Πάλμας, ενημέρωσαν τους αρχηγούς και εκπροσώπους των κυπριακών κομμάτων.

Σε δηλώσεις τους οι Έσπεν Μπαρθ Άιντε και Τζέφρι Φέλτμαν ανέφεραν πως οι πλευρές έχουν μπροστά τους μία ιστορική ευκαιρία για να λυθεί ένα πρόβλημα που υπάρχει εδώ και δεκαετίες.

ο κ. Άιντε πρόσθεσε ακόμη πως όλοι πήγαν στο Κραν Μοντάνα για να επιλύσουν το πρόβλημα. «Να σκεφτούμε όλοι έξω από το κουτί».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Άιντε είπε πως το έγγραφο, που κατέθεσε εν όψει της Διάσκεψης και χαρακτηρίστηκε μεροληπτικό από τον Νίκο Κοτζιά και τον Νίκο Αναστασιάδη, «δεν έχει αποσυρθεί διότι ποτέ δεν υπήρχε». Το έγγραφο μου δεν έχει καμία υπόσταση και δεν είναι στο τραπέζι, διευκρίνησε. Νωρίτερα, πάντως, ο ίδιος είχε δηλώσει πως το έγγραφο δεν έχει μεν αποσυρθεί, αλλά δεν είναι κοινό και έτσι δεν χρησιμοποιείτε. Όπως είχε ισχυριστεί, «είναι μία σύνθεση διαφορετικών απόψεων, δεν το επινοήσαμε εμείς, προσθέτοντας ότι σήμερα έγιναν διαφορετικές τοποθετήσεις σε σχέση με ό,τι ήταν γραμμένο στο έγγραφο».

Από την πλευρά του ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβουσογλου κατέθεσε μία «συνολική προσέγγιση για την λύση του Κυπριακού μέσα στην ιστορική προοπτική», σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Ο τούρκος υπουργός είπε πως «εμείς ήρθαμε εδώ για τη λύση. Πρέπει πλέον να υπάρξει λύση σε αυτό το πρόβλημα που συνεχίζεται εδώ και 50 χρόνια».