Τα θέματα της «μακεδονικής εθνότητας/ταυτότητας/υπηκοότητας» και της «μακεδονικής γλώσσας» είναι το κομβικό σημείο της πολιτικής αντιπαράθεσης από τη δημοσιοποίηση και υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών έως το «παρά πέντε» της κύρωσης ή μη της Συμφωνίας από τη Βουλή. 

Στη ρηματική διακοίνωση που έστειλαν τα Σκόπια στην Αθήνα γίνονται διευκρινίσεις ως προς τον όρο «nationality» όσο και σε σχέση με τη γλώσσα.

Για το πρώτο θέμα, η ΠΓΔΜ σημειώνει ότι «σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Συμφωνίας, νοείται ότι ο όρος 'εθνικότητα' του Δεύτερου Μέρους που ορίζεται στο Άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο β της Συμφωνίας ως 'Μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας' αναφέρεται αποκλειστικά στην ιθαγένεια και δεν καθορίζει ή δεν προκαθορίζει την εθνοτική καταγωγή/εθνότητα, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 2 (2) του Συνταγματικού Νόμου για την εφαρμογή των τροποποιήσεων XXXIII, XXXIV, XXXV και XXXVI του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.»

Ωστόσο, η ΝΔ εκτιμά ότι η ρηματική διακοίνωση δεν μεταβάλλει την κατάσταση που διαμορφώνει η Συμφωνία των Πρεσπών στο παραμικρό: Η Ελλάδα αναγνωρίζει για πρώτη φορά μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα. Η ΝΔ συμπληρώνει ότι δύο φορές γίνεται αναφορά σε «μακεδονικό λαό» (στην τροπολογία ΧΧΧVI, με την οποία άλλαξε το Άρθρο 49 του Συντάγματος της ΠΓΔΜ), ενώ η δεύτερη αναφορά συνδέεται με την διασπορά των πολιτών της γειτονικής χώρας.

Για το θέμα της γλώσσας, όπως αναφέρεται στο Άρθρο 1 (3) (γ), το Άρθρο 7 και συγκεκριμένα στο Άρθρο 7 (3) και (4), η «μακεδονική γλώσσα» αναφέρεται στην επίσημη γλώσσα του Δεύτερου Μέρους, όπως αναγνωρίστηκε από την Τρίτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την τυποποίηση των γεωγραφικών ονομάτων που έγινε στην Αθήνα το 1977, και η οποία (σ.σ. γλώσσα) ανήκει στην ομάδα των νότιο-σλαβικών γλωσσών».

Η γλώσσα και η ιθαγένεια, όπως αναφέρουν Τα Νέα, δεν αναφέρονταν ευθέως στην επίλυση του ονοματολογικού, αλλά όλα τα προηγούμενα χρόνια τα ζητήματα αυτά ήταν παρόντα στο τραπέζι των συνομιλιών. Αυτός ήταν και ο λόγος που η Αθήνα ήθελε να μπει ένας όρος όπως «makedonski», που όμως απέρριπτε η άλλη πλευρά.

Τέλος, το θέμα της ιθαγένειας, συνδέεται ευθέως με το τι θα αναγράφεται στα διαβατήρια. Ο Ζάεφ και η κυβέρνησή του δέχθηκαν να αναγράφεται στα αλβανικά ο όρος «μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» για τα διαβατήρια των Αλβανών της ΠΓΔΜ.

Ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος, επανέφερε -μιλώντας στο Θέμα 104,6- τις αντιδράσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης: «Το πρώτο αφορά τη 'μακεδονική' κατ' αυτούς γλώσσα που ανήκει στις σλαβικές γλώσσες. Και λοιπόν, και τι θα πει αυτό; Σε αυτές τις γλώσσες ανήκει η βουλγαρική αλλά δεν λέγεται νοτιοσλαβική. Η απάντηση που δίνει η κυβέρνηση είναι ότι μιλιέται στους 'Μακεδόνες' στη Βόρεια Μακεδονία. Δεν προσθέτει τίποτα το επιχείρημα αυτό της κυβέρνησης. Αφορά τους γλωσσολόγους.» 

Όσον αφορά τα περί εθνότητας και ιθαγένειας ο κ. Κουμουτσάκος αναρωτήθηκε: «Εάν επρόκειτο περί ιθαγενείας γιατί δεν υπήρχε σκέτος ο όρος 'πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας' όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες με σύνθετη ονομασία όπως στις ΗΠΑ; Γιατί χρειάζεται ο όρος 'Μακεδόνες/Πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας'; Γιατί αυτό που υπήρχε στο μυαλό και τη βούληση των Σκοπίων ήταν η εθνότητα. Δεν χρειάζονται πολλές αποδείξεις, αρκούν οι συνεχείς δηλώσεις Ζάεφ περί 'μακεδονικής εθνότητας', οι οποίες θα συνεχιστούν γιατί είναι μια ιστορική αρνητική καμπή για τη χώρα η παραδοχή με δική της υπογραφή, της Ελλάδας, η ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας και εθνότητας.»