Ανεμόμυλοι
Στο θρυλικό μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης» του Θερβάντες, ο κατά φαντασίαν ιππότης είδε ξαφνικά μπροστά του 30 με 40 ανεμόμυλους που θεώρησε ότι ήταν γίγαντες. Όταν ο συνοδοιπόρος του Σάντσο Πάντσα του είπε ότι ήταν απλά ανεμόμυλοι, ο Δον Κιχώτης απάντησε: «Πως φαίνεται ότι δεν είσαι μαθημένος σε τέτοιες περιπέτειες: γίγαντες είναι κι άμα φοβάσαι, πήγαινε στην άκρη κι αρχίνα τις προσευχές όσο εγώ θα δίνω άγρια και άνιση μάχη μαζί τους».
Στη δική μας πολιτική ιστορία των τελευταίων μηνών, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε πειστεί ότι μπροστά του δεν είχε μετρήσεις της κοινής γνώμης που αποτύπωναν τη λαϊκή βούληση, αλλά θηριώδη συμφέροντα που έστηναν ψεύτικες και αρνητικές για το ΣΥΡΙΖΑ δημοσκοπήσεις, την ώρα που ο ίδιος – όπως πίστευε – κάλπαζε για μια ακόμα εκλογική νίκη.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν στην αρχή της περιπέτειας αυτής, όταν ξεκίνησε δηλαδή ο κ. Τσίπρας τον πόλεμο στα γκάλοπ πριν από μερικά χρόνια, πίστευε ότι είχε απέναντί του «γίγαντες» και όχι δημοσκόπους. Στην πορεία, ωστόσο, είναι βέβαιο ότι ήταν πεπεισμένος πως οι δημοσκόποι παρουσιάζουν ψεύτικα στοιχεία και όχι την αλήθεια που γνωρίζει ο ίδιος, με την «αδιαμεσολάβητη σχέση με το λαό» που έχει πολλάκις τονίσει. «Εμείς έχουμε μάθει να χάνουμε στις δημοσκοπήσεις των καναλαρχών και να κερδίζουμε στις αυθεντικές δημοσκοπήσεις», είπε την Παρασκευή το βράδυ στην ομιλία του στο Σύνταγμα. «Ο κάμπος ακυρώνει, τελειώνει τις δημοσκοπήσεις της συμφοράς», είχε πει λίγες ημέρες νωρίτερα από τη Λάρισα. Σε άλλη ομιλία του, μερικές εβδομάδες πριν, στην Πάτρα, είχε ξεκάθαρα μιλήσει για «στημένες δημοσκοπήσεις».
Οι εταιρίες ερευνών, ωστόσο, ούτε ανίκανες ήταν ούτε στημένες. Αποτύπωναν με αρκετά μεγάλη ακρίβεια τις τάσεις της κοινής γνώμης τους τελευταίους μήνες. Αν τις είχε πιστέψει ο πρωθυπουργός, θα είχε κάνει ίσως μια διαφορετική προεκλογική εκστρατεία. Δεν θα είχε την οίηση που εξέπεμψε η φράση «δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο να κερδίσει τις εκλογές ο κ. Μητσοτάκης». Ούτε θα έλεγε ότι «δεν θα βρω άλλον πολιτικό αντίπαλο που να κάνει τόσο απλόχερα δώρα», την ώρα που αυτός ο πολιτικός του αντίπαλος ήταν μπροστά με δέκα μονάδες στις μετρήσεις. Ούτε θα είχε αλλάξει 3-4 φορές το βασικό μήνυμα της προεκλογικής του καμπάνιας, και άλλα πολλά.
Ήταν τέτοια η πίστη στο Μαξίμου ότι οι εταιρίες τους πολεμούν λυσσαλέα, ώστε μέχρι τις 9:30 το βράδυ της Κυριακής δεν δεχόντουσαν τα στοιχεία των exit polls των ίδιων εταιριών και τα κορυφαία στελέχη τους εμφανίζονταν στα κανάλια περίπου ικανοποιημένοι από την εκλογική απόδοση του ΣΥΡΙΖΑ, αποκλείοντας το σενάριο πρόωρων εκλογών. Μόνο κατά τις 10 μ.μ., με το πρώτο μεγάλο κύμα πραγματικών αποτελεσμάτων από τις κάλπες, συνειδητοποίησαν ότι τόσο καιρό δεν είχαν απέναντί τους γίγαντες, αλλά ανεμόμυλους. Τότε όμως ήταν πλέον αργά.
Στη δική μας πολιτική ιστορία των τελευταίων μηνών, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε πειστεί ότι μπροστά του δεν είχε μετρήσεις της κοινής γνώμης που αποτύπωναν τη λαϊκή βούληση, αλλά θηριώδη συμφέροντα που έστηναν ψεύτικες και αρνητικές για το ΣΥΡΙΖΑ δημοσκοπήσεις, την ώρα που ο ίδιος – όπως πίστευε – κάλπαζε για μια ακόμα εκλογική νίκη.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν στην αρχή της περιπέτειας αυτής, όταν ξεκίνησε δηλαδή ο κ. Τσίπρας τον πόλεμο στα γκάλοπ πριν από μερικά χρόνια, πίστευε ότι είχε απέναντί του «γίγαντες» και όχι δημοσκόπους. Στην πορεία, ωστόσο, είναι βέβαιο ότι ήταν πεπεισμένος πως οι δημοσκόποι παρουσιάζουν ψεύτικα στοιχεία και όχι την αλήθεια που γνωρίζει ο ίδιος, με την «αδιαμεσολάβητη σχέση με το λαό» που έχει πολλάκις τονίσει. «Εμείς έχουμε μάθει να χάνουμε στις δημοσκοπήσεις των καναλαρχών και να κερδίζουμε στις αυθεντικές δημοσκοπήσεις», είπε την Παρασκευή το βράδυ στην ομιλία του στο Σύνταγμα. «Ο κάμπος ακυρώνει, τελειώνει τις δημοσκοπήσεις της συμφοράς», είχε πει λίγες ημέρες νωρίτερα από τη Λάρισα. Σε άλλη ομιλία του, μερικές εβδομάδες πριν, στην Πάτρα, είχε ξεκάθαρα μιλήσει για «στημένες δημοσκοπήσεις».
Οι εταιρίες ερευνών, ωστόσο, ούτε ανίκανες ήταν ούτε στημένες. Αποτύπωναν με αρκετά μεγάλη ακρίβεια τις τάσεις της κοινής γνώμης τους τελευταίους μήνες. Αν τις είχε πιστέψει ο πρωθυπουργός, θα είχε κάνει ίσως μια διαφορετική προεκλογική εκστρατεία. Δεν θα είχε την οίηση που εξέπεμψε η φράση «δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο να κερδίσει τις εκλογές ο κ. Μητσοτάκης». Ούτε θα έλεγε ότι «δεν θα βρω άλλον πολιτικό αντίπαλο που να κάνει τόσο απλόχερα δώρα», την ώρα που αυτός ο πολιτικός του αντίπαλος ήταν μπροστά με δέκα μονάδες στις μετρήσεις. Ούτε θα είχε αλλάξει 3-4 φορές το βασικό μήνυμα της προεκλογικής του καμπάνιας, και άλλα πολλά.
Ήταν τέτοια η πίστη στο Μαξίμου ότι οι εταιρίες τους πολεμούν λυσσαλέα, ώστε μέχρι τις 9:30 το βράδυ της Κυριακής δεν δεχόντουσαν τα στοιχεία των exit polls των ίδιων εταιριών και τα κορυφαία στελέχη τους εμφανίζονταν στα κανάλια περίπου ικανοποιημένοι από την εκλογική απόδοση του ΣΥΡΙΖΑ, αποκλείοντας το σενάριο πρόωρων εκλογών. Μόνο κατά τις 10 μ.μ., με το πρώτο μεγάλο κύμα πραγματικών αποτελεσμάτων από τις κάλπες, συνειδητοποίησαν ότι τόσο καιρό δεν είχαν απέναντί τους γίγαντες, αλλά ανεμόμυλους. Τότε όμως ήταν πλέον αργά.
