Τα περίφημα social media, Facebook, Twitter έχουν από την κατασκευαστική τους αρχική βάση μια εμπορική λογική και λειτουργικότητα.

Έτσι, για παράδειγμα, αναζητήσεις εκεί ή γενικά στο διαδίκτυο για ευκαιρίες ή πληροφορίες για αγορά αυτοκινήτου, σπίτι ή έπιπλα, ρούχα, εργαλεία ή και ερωτική συντροφιά έχουν ως αποτέλεσμα τον βομβαρδισμό με διαφημιστικά σποτ ή πληροφορίες σχετικά. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στις τεχνολογίες αυτές σε έναν αλγόριθμο που σε εντάσσει σε συγκεκριμένη κατηγορία ενδιαφερόντων ή επαγγελματιών και ουσιαστικά βασίζεται σε «εργαλεία» τεχνητής νοημοσύνης. Όταν μιλάμε για πολιτική, οι εφαρμογές αυτές, ανάλογα με τις «τοποθετήσεις» που προβάλλεις, σε συνδέουν με άλλους που έχουν παρόμοιες ή ανάλογες τοποθετήσεις. Προφανώς, ο αλγόριθμος και οι εφαρμογές του σε εντάσσουν σε ομάδες ανάλογα και με το ύφος που χρησιμοποιείς. Πιο τραχύ και επιθετικό ή πιο μετριοπαθές και διακριτικό. Τα social media με τη διαδικασία αυτή εντάσσουν τους ανθρώπους σε «αγέλες». Όπως είναι φυσικό, όταν το άτομο χάνει τα προσωπικά του χαρακτηριστικά έκφρασης βιώνει την πραγματικότητα μέσα από όλο και μεγαλύτερη ένταση στην έκφραση, στην κριτική, στις τοποθετήσεις. Αναπτύσσει δηλαδή την ενστικτώδη συμπεριφορά τού να ηγηθεί της «αγέλης». Ώστε να έχει περισσότερα «like» στις αναρτήσεις του ή να μετατραπεί σε «οδηγό» της αγέλης προβάλλοντας όλο και πιο ακραία σχόλια. Ο εκβαρβαρισμός αυτός γίνεται καθημερινότητα και καλύπτει σε όλο και μεγαλύτερη έκταση την ενσυναίσθηση.

Πριν από την ημέρα των εκλογών της 21ης Μαΐου εξελισσόταν μια ιδιότυπη συζήτηση σε επίπεδο επικοινωνιολόγων, δημοσιογράφων και πολιτικών. Αυτή η συζήτηση σχετιζόταν με την απόκλιση στην απεικόνιση και καταγραφή των τάσεων της πολιτικής πραγματικότητας, σχετικά με τις επερχόμενες εκλογές, μεταξύ διαδικτύου και «ανοιχτών» μίντια και δημοσκοπήσεων. Στα τελευταία υπήρχε μια εμφανής κυριαρχία της κυβέρνησης και της Κεντροδεξιάς, με θετικό προφίλ του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, ενώ στα social media ακριβώς το αντίθετο. Όταν μιλάμε για κοινωνικά δίκτυα θα πρέπει να διαχωρίζουμε τα «κειμενικά δίκτυα», όπου προβάλλονται απόψεις, από τις πλατφόρμες για φωτογραφίες όπως είναι το Instagram και τύπου ΤikΤok για μικρής διάρκειας βίντεο. Και αυτό, γιατί οι τελευταίες σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούνται από τα εκλογικά επιτελεία και τους επικεφαλής των κομμάτων ως μέσα απευθείας προβολής. Ειδικά σε μια προσπάθεια προσέγγισης των νεότερων γενιών. Παλαιότερα στις εκλογές αξιοποιούνταν τα τηλεοπτικά και τα ραδιοφωνικά σποτ -ακόμη παίζουν τον σημαντικό ρόλο τους-, αλλά και οι αφίσες στους δρόμους ή το έντυπο υλικό του κόμματος ή του υποψηφίου, που πλέον έχουν μηδενική ή περιορισμένη χρήση.

Το βράδυ των εκλογών το ερώτημα βρήκε την απάντησή του. Τα «ανοιχτά» μίντια είχαν την καλύτερη απεικόνιση των εκλογικών τάσεων των πολιτών, άσχετα αν δεν εντόπισαν ή δεν τόλμησαν να περιγράψουν την πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, τα κοινωνικά δίκτυα είχαν μια απολύτως στρεβλή εικόνα. Άνθρωποι των μίντια που ενεπλάκησαν στην πολιτική, όπως η Έλενα Ακρίτα, πολιτικοί όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης και μια πλειάδα επιστημόνων και ειδικών στα του διαδικτύου προσπαθούν να προσεγγίσουν τη νέα αυτή πραγματικότητα. Πολιτικά, όμως, όλα εξηγούνται. Ο ΣΥΡΙΖΑ διέθετε μια «στρατιά» τρολ. Αυτές οι παρεμβάσεις δημιουργούσαν «ρεύμα» πλασματικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ παγιδεύτηκε στην ίδια του την προπαγάνδα.

Τα κοινωνικά δίκτυα πολύ εύκολα τελικά μπορούν να μετατραπούν σε πολιτική «παγίδα» εκτός του εκβαρβαρισμού που φέρνει η εμμονική χρήση τους.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 29/5