Είναι κάτι πρωτόγνωρο. Δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Και όμως συνέβη.

Το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι ένα ζήτημα που έχει τεθεί ιστορικά από το 1835. Από τις πρώτες δεκαετίες δηλαδή της συγκρότησης του νέου κράτους των Ελλήνων, με την υπογραφή της βρετανικής αυτοκρατορίας από τις πρώτες στην «ούγια», από τις «μεγάλες δυνάμεις» που την αναγνώρισαν. Σύμμαχοι στους πολέμους, με καλές και κακές στιγμές στις σχέσεις μας. Στην παρούσα φάση, ο ανάρμοστος κάτοικος της Ντάουνινγκ Στριτ 10, που από τύχη και εξαιτίας της πολιτικής παρακμής που πλήττει τους Τόρις βρέθηκε να μένει σε αυτή την περίλαμπρη κατοικία, ακύρωσε το προηγούμενο βράδυ τη συνάντηση που είχε προγραμματισθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τη δικαιολογία που προβλήθηκε από την πλευρά των Βρετανών Συντηρητικών «έγινε αδύνατο να πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση μετά τα σχόλια για τα Ελγίνεια πριν από αυτή», όπως ανέφερε το ενημερωτικό δίκτυο Politico. Πράγματι, ο κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο δίκτυο του BBC και απαντώντας σε σχετικό ερώτημα υπήρξε πολύ καθαρός στις τοποθετήσεις του υποστηρίζοντας ότι «τα Γλυπτά εκλάπησαν και δεν τίθεται θέμα δανεισμού αλλά επανένωσης στην Ακρόπολη».

Επίσης, αίσθηση προκάλεσε μια πράγματι πολύ επιτυχημένη παρομοίωση που ανέδειξε: «Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα (το περίφημο έργο του Ντα Βίτσι) και η μισή ήταν στον Λούβρο, τι θα συνέβαινε;». Αυτά όμως εξελίχθησαν την Κυριακή το πρωί. Η ακύρωση της συνάντησης από την πλευρά του Σούνακ ανακοινώθηκε το βράδυ της Δευτέρας, όταν ο Έλλην πρωθυπουργός συναντιόταν με τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης, τον ηγέτη των Εργατικών στη Βρετανία, σερ Κιρ Στάρμερ. Και οι Εργατικοί σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις προηγούνται με περίπου 20 μονάδες των Συντηρητικών οι οποίοι κυβερνούν.

Ο «ανθρωπάκος» που βρίσκεται να κατοικεί στο Κυβερνείο του Λονδίνου λοιπόν περισσότερο ενοχλήθηκε από τη συνάντηση αυτή παρά από τις δηλώσεις Μητσοτάκη για τα ελληνικά Γλυπτά και αντέδρασε αψυχολόγητα, νευρωτικά, απολύτως μικροπολιτικά και ανεύθυνα, όπως όλες οι πολιτικές μετριότητες που κάνουν ακρότητες μόλις βρεθούν σε θέσεις ευθύνης, οι οποίες υπερβαίνουν ακόμη και τη «σκιά» τους και όχι μόνον το (πολιτικό) «μπόι» τους. Στη Βρετανία, και αυτό είναι το σπουδαίο σε σχέση με την επανένταξη των Γλυπτών στην Ακρόπολη, η κοινή γνώμη έχει αλλάξει προσανατολισμό και όπως φάνηκε και από τελευταία δημοσκόπηση το 59% δηλώνει υπέρ της επιστροφής με όποια διαδικασία αποφασισθεί. Μόνο το 18% είναι μαχητικά αντίθετο σε μια τέτοια εξέλιξη, μεταξύ αυτών και ο Βρετανός πρωθυπουργός που δηλώνει αντίθετος σε κάθε ιδέα επιστροφής αλλά και δανεισμού ή ανταλλαγής με άλλες αρχαιότητες. Επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου που συζητά με το ελληνικό την επιστροφή είναι το επίτιμο στέλεχος των Τόρις Τζ. Όσμπορν και οι «Times» του Λονδίνου, χθες Τρίτη, κυκλοφόρησαν με κύριο άρθρο υπέρ της επιστροφής σημειώνοντας καταληκτικά: «Το Βρετανικό Μουσείο πρέπει να δανείσει τα μάρμαρα… Αυτά έτσι θα παραμείνουν ιδιοκτησία για ολόκληρο τον κόσμο».

Οι δύο πρωθυπουργοί κατά βάση θα αντάλλασσαν απόψεις για μια σειρά ζητημάτων χωρίς προτεραιότητα στο θέμα των Γλυπτών, για τα οποία συζητούν τα μουσεία μεταξύ τους. Ουκρανία, ΝΑΤΟ, Γάζα, οικονομική συνεργασία, Μεταναστευτικό στην κύρια ατζέντα. Μετά τις εξελίξεις δημιουργήθηκε «ρωγμή» στις διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας - Βρετανίας. Κάποιοι κάνουν εικασίες που συσχετίζουν την κρίση με το deal Βρετανίας - Τουρκίας για την παραχώρηση χρησιμοποιημένων μαχητικών αεροσκαφών, αλλά το συγκεκριμένο ζήτημα δεν εμπλέκει την Ελλάδα και δεν το θέτει η Αθήνα προς συζήτηση. Προγραμματισμένες εκλογές στη Βρετανία είναι για την αρχή του 2025. Μπορεί όμως να ανακοινωθούν πρόωρες εκλογές.

Μέχρι τότε ένα είναι βέβαιο. Οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν διαταραχθεί…

Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 29/11