«Ακούω συνεχώς γύρω μου τελευταία, και εγώ, και άλλοι συνάδελφοι, πως οι συλλέκτες προσπαθούν να αποφύγουν περισσότερο από ποτέ το ποσοστό πώλησης που κρατά μια γκαλερί. Δεν θέλουν με τίποτα να το πληρώσουν», δηλώνει προβληματισμένος στην εφημερίδα «Επένδυση», ο Αδριανός (Σωτήρης) εν όψει της επιτυχημένης έκθεσής τους στην Γκαλερί Σκουφά.

Είναι ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που μαστίζει την ελληνική πρωτογενή αγορά τέχνης και που λόγω των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, χειροτερεύει μέρα με τη μέρα.

Δεν υπάρχει κανόνας για το ποσοστό επί των πωλήσεων που παρακρατά μια γκαλερί. Μπορεί να αγγίζει το 20%, το 30%, το 50%, ή ακόμη και σε κάποιες περιπτώσεις το 80%! Συνήθως τα κριτήρια έχουν να κάνουν με το πόσο αποδεκτός είναι ένας εικαστικός, πόσο εμπορική είναι η δουλειά του και φυσικά πόσο σημαντική πορεία έχει διαγράψει μέχρι σήμερα τόσο στην πρωτογενή, όσο και στη δευτερογενή αγορά.

Το πρόβλημα έχει ως εξής λοιπόν: όσοι αγοράζουν κατά βάση για συλλογή ένα έργο και όχι τόσο για επενδυτικούς λόγους, προσπαθούν με κάθε τρόπο να παρακάμψουν την πληρωμή ενός έργου μέσω των γκαλερί για να γλιτώσουν το περιβόητο ποσοστό. Οι γκαλερί από την άλλη πλευρά, δεν επιθυμούν να δίνουν οι εικαστικοί με τους οποίους έχουν συνεργασία έργα απευθείας από το εργαστήριό τους. Ασχέτως εάν δεν τηρούν το μοντέλο του συμβολαίου – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη- όπως είθισται να συμβαίνει στις διεθνείς γκαλερί. Στην Ελλάδα όλα γίνονται προχείρως και προφορικώς. Για αυτό και μετά το πέρας των εκθέσεων, αναιρούνται όσα έχουν προσυμφωνηθεί με τους δύο πόλους, γκαλερί και εικαστικούς, να καταλήγουν σε διαμάχες και συχνά σε «διαζύγια».

Το σωστό όμως είναι αυτό: να μην πουλάνε από το ατελιέ τους οι καλλιτέχνες. Με τον όρο όμως να κάνει και ο γκαλερίστας τη σωστή δουλειά. Δηλαδή, να φροντίζει τόσο για τις πωλήσεις όσο και για την προβολή και σωστή προώθηση της δουλειάς του εικαστικού.

«Μα ούτε, εμείς οι ζωγράφοι, θέλουμε να πουλάμε τα έργα μας μέσω των εργαστηρίων μας», επιβεβαιώνει ο Αδριανός. «Εμείς θέλουμε να μπορούμε να δουλεύουμε ανενόχλητοί μέσα στα ατελιέ μας, και από την άλλη οι συλλέκτες λόγω κρίσης θέλουν να κυνηγούν μια καλύτερη τιμή στα έργα παρακάμπτοντας τα ποσοστά των γκαλερί. Εμείς όμως, δεν είμαστε έμποροι της δουλειάς μας. Ούτε το ατελιέ μπορεί να γίνει χώρος αγοραπωλησιών όπως μία εμπορική γκαλερί», εξηγεί, τονίζοντας πως το εργαστήρι είναι ένας χώρος δημιουργίας και εργασίας.

Ίσως λοιπόν, να έχει έρθει η στιγμή να βρεθεί μια μέση λύση, είτε με την τακτική του συμβολαίου όπου η κάθε πλευρά θα θίγει τα αιτήματά της, είτε με κάποιο άλλου είδους συμβιβασμό. Και αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα, καθώς η αγορά είναι σε κώμα. Όλοι οι παράγοντες να είναι στη… σωστή θέση και βέβαια προσαρμοσμένοι στη δυσκολία των καιρών.

Όσο για το αν θεωρεί πως τώρα αν κάποιος συλλέκτης ρευστοποιούσε κάποιο από τα πιο παλιά του έργα σε δημοπρασία θα είχε θετικό αντίκτυπο στην πορεία των τιμών του, ο Αδριανός απαντά:

«Ο νόμος του εμπορίου έχει τους δικούς του κανόνες. Θα μπορούσε να κάνει καλό αλλά θεωρώ ότι είναι δύσκολη εποχή γενικότερα. Εάν δεν σταματήσει αυτή η κατρακύλα με τις τιμές δεν θα μπορέσει να πουλήσει ο ζωγράφος και θα σταματήσει να βγαίνει η ποιοτική τέχνη. Δυστυχώς η αγορά διεκδικεί τα έργα με το τσουβάλι. Είτε εγώ απλώς πετάξω δυο χρώματα είτε ιδρώνω λίγοι θα το αναγνωρίσουν. Και από την άλλη, εμείς οι καλλιτέχνες, θέλουμε να ζωγραφίζουμε αλλά θέλουμε και να ζήσουμε».

Αυτό που ίσως δεν έχουν κατανοήσει, τόσο οι έμποροι όσο και οι συλλέκτες είναι πως η εσωστρέφεια κάνει πολύ κακό στην αγορά. Αντιθέτως, είναι άκρως αναγκαίο να εμφανίζονται όσοι αγοράζουν έργα τέχνης, για να υπάρχουν μιμητές και να ζωντανεύει το εμπόριο. Αν όλο κρύβονται και κινούνται ινκόγκνιτο, τότε θα συνεχίσει να υπάρχει μιζέρια, βαρεμάρα και γκρίνια στον κλάδο.

Αγοράστηκαν πέντε έργα του

Μία από τις πιο δυναμικές επιστροφές στην πρωτογενή αγορά έκανε ο εικαστικός Αδριανός Σωτήρης, με τα τελευταία του έργα που διατίθενται προς πώληση μέσω της Γκαλερί Σκουφά στο Κολωνάκι και την έκθεση «Η Πλάνη των Αισθήσεων». Πρόκειται για μία εξαιρετική δουλειά, η οποία εξελίσσει την προηγούμενη ατομική του έκθεση που είχε γίνει στην Γκαλερί Έκφραση, πριν από πέντε χρόνια. Οι τιμές των έργων του κυμαίνονται από 400 έως 7.000 ευρώ, ενώ το πιο μεγάλο σε διάσταση έργο «Η Πλάνη των Αισθήσεων Α’» (λάδι σε καμβά, 300x72εκ.), το οποίο έχει τραβήξει τα βλέμματα, έχει τιμή 11.000 ευρώ.

Για την εποχή, οι πωλήσεις έχουν κυλήσει πολύ καλά, καθώς για πέντε έργα είναι έτοιμα να κρεμαστούν σε νέους τοίχους. Μεταξύ αυτών, ένα πιο παλιό έργο που είχε η γκαλερί στο ντεπό της, και δύο γυμνά μικρών διαστάσεων, που αποτέλεσαν μία πολύ δυνατή επιλογή καθώς ο Αδριανός θα έχει ανοδική πορεία και διεθνή καριέρα. Ειδικότερα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Ε», πουλήθηκαν το Γυμνό Β’ και Γυμνό Γ’ με τιμή καταλόγου 500 ευρώ το καθένα, ο πίνακας «Μητέρα Γη» (λάδι σε καμβά, 52x33εκ.), προς 1.900 ευρώ, ενώ αγοραστικό ενδιαφέρον εκδηλώθηκε για τον πίνακα «Η Έλλη με καθρέπτη» (λάδι σε καμβά, 68x92εκ., χρονολογίας 2014 και με τιμή 2.500 ευρώ.

Ανερχόμενο blue chip

Ο Αδριανός ενδέχεται πολύ σύντομα να εισέρθει στη διεθνή αγορά, καθώς εκείνον τον ενδιαφέρουν τα μεγάλα και καταξιωμένα ιδρύματα, και παράλληλα, ξένοι παράγοντες εκφράζουν ολοένα και πιο έντονο ενδιαφέρον για τα έργα του. Δεν αποκλείεται πολύ σύντομα να μπουν τα έργα του στις μεγάλες δημοπρασίες και να στηθεί μια παράλληλη αγορά της δουλειάς του. Είναι να γίνει μόνο αρχή…

Τραπεζικοί κολοσσοί, επενδυτικά funds, ναυτιλιακά γραφεία και μεγάλα μουσεία είναι εκεί, έξω, και περιμένουν…

Την ίδια ώρα στην εγχώρια αγορά, ήδη στήνεται η πρώτη μεγάλη συλλογή με έργα του Αδριανού, καθώς υπάρχει ένας ιδιώτης που έχει στην ιδιοκτησία του πάνω από 40 πίνακες του Αδριανού, και είναι ο μοναδικός που έχει έναν τέτοιο αριθμό με έργα του.

Who is who

Ο Αδριανός γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1977. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας με καθηγητές τους Δημήτρη Μυταρά και Ζαχαρία Αρβανίτη. Αποφοίτησε με άριστα το 2004. Από το 2002 έως 2006 ασχολήθηκε με την προετοιμασία υποψηφίων για εισαγωγή στις Α.Σ.Κ.Τ. Από το 2007 μέχρι το 2011 δίδαξε Ελεύθερο Σχέδιο στον εκπαιδευτικό όμιλο Ακτο. Το 2010 Tιμήθηκε με διάκριση για το έργο "Instict" στην 4η Μπιεννάλε του Πεκίνου. Το 2011 απέσπασε έπαινο για το έργο του "Επιλογές" από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Κων. Ανδρέου».για τη συμμετοχή του στο 2ο εικαστικό διαγωνισμό, με θέμα: «Γυναίκα». Το 2012 επελέγει κατόπιν διαγωνισμού να συμμετάσχει στην εικαστική Ολυμπιάδα του Λονδίνου ( OLYMPIC FINE ARTS LONDON 2012 ,creative cities collection, Barbican Center, Λονδίνο) οπου και τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο.

Έργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές και στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας (Πεκίνο). Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Η παρούσα έκθεση είναι η τέταρτη ατομική του.